Πουλώντας σχοινί στους κρεμασμένους Θεσσαλούς

Του Νίκου Ράπτη*

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τους πλημμυροπαθείς Θεσσαλούς αγρότες τη Δευτέρα 11/3/24, ο Πρωθυπουργός ένιωσε κάποια στιγμή την ανάγκη να πολιτικολογήσει: «η ευρωπαϊκή κεντροδεξιά», δήλωσε με στόμφο, «πάντα έβαζε φρένο στους Πράσινους και στους Σοσιαλιστές (που) επέμεναν να τρέχουμε με ρυθμούς πολύ πιο γρήγορους από αυτούς που ενδεχομένως (sic) ο ευρωπαϊκός πρωτογενής τομέας μπορούσε να διαχειριστεί».

Ο Πρωθυπουργός θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός. Η παράταξή του είναι διεθνώς ο βασικός υπεύθυνος για την κατάρρευση της μκρομεσαίας αγροτιάς.

Ο μηχανισμός εξολόθρευσης των μικρομεσαίων αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρώπη έχει στηθεί σαν μία μέγγενη. Από τη μια έχουμε την ΚΑΠ, από την άλλη τις συμφωνίες «ελεύθερου» εμπορίου. Αυτό είναι το δίπολο που σκοτώνει τους αγρότες.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ)

Η ΚΑΠ, κατ’ εξοχήν έργο της «ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς», δεν είναι μία «αντισταθμιστική», «προοδευτική» κοινωνική πολιτική, όπως π.χ. η φορολογία εισοδήματος και τα διάφορα κοινωνικά επιδόματα. Αντιθέτως, σχεδιάστηκε εξαρχής για να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους. Με βάση την ΚΑΠ, το 80% των χρηματοδοτήσεων πάει στο 20% των πλουσιότερων αγροτών. Με άλλα λόγια, εάν ανήκετε στο 1/5 των μεγαλύτερων αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ, θα πάρετε από τα ευρωπαϊκά ταμεία (κατά μέσο όρο) 1,600% περισσότερα από τα 4/5 των μικρών και μεσαίων αγροτών! Ο Πρίγκιπας Αλβέρτος του Μονακό π.χ. ενθυλακώνει κάθε χρόνο 300,000 ευρώ από την ΚΑΠ, μόνο και μόνο επειδή διαθέτει μεγάλες εκτάσεις στη Γαλλία. Τρία «ζήτω» για την ΚΑΠ και την «ευρωπαϊκή κεντροδεξιά»!

Οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες

Η παράταξη του Πρωθυπουργού πρωτοστατεί επίσης στην «παγκοσμιοποίηση» του εμπορίου και στην «απελευθέρωσή» του. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως οι Ευρωπαίοι αγρότες εκτίθενται σε συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, από προϊόντα πολύ φτηνότερα, από χώρες στις οποίες δεν υφίσταται καμία κοινωνική ή περιβαλλοντική προστασία σαν εκείνες που -σωστά- έχουν θεσπιστεί στην Ευρώπη. Δεν μπορείς να ανταγωνιστείς ημερομίσθια μικρότερα του 1 ευρώ ή προϊόντα στα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί αφειδώς «φάρμακα» απαγορευμένα στην ΕΕ.

Παγιδευμένοι σε αυτή τη μέγγενη που έχουν στήσει οι πολιτικοί φίλοι του Πρωθυπουργού, οι Ευρωπαίοι αγρότες βλέπουν ως μόνη διέξοδο την εντατικοποίηση των καλλιεργειών τους. Να τους επιτρέψουν να χρησιμοποιούν ό,τι ζιζανιοκτόνα και λιπάσματα είναι διαθέσιμα, να καταναλώνουν φτηνά όσο νερό και ηλεκτρικό έχουν ανάγκη και φυσικά να καλλιεργούν κάθε σπιθαμή διαθέσιμου εδάφους. Δεν έχουν καμία ελπίδα σε αυτό το παιχνίδι. Όχι μόνο για προφανείς περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς λόγους, αλλά κυρίως για οικονομικούς. Η «ευρωπαϊκή κεντροδεξιά» βλέπετε, έχει φροντίσει ώστε ο αγροδιατροφικός τομέας να διαφεντεύεται σταδιακά από όλο και μεγαλύτερους παίκτες, με τζίρο δισεκατομμυρίων, στους οποίους ο μικρομεσαίος Ευρωπαίους αγρότης μόνο υπάλληλος μπορεί να γίνει. Οι αγοραπωλησίες γης στην Ουκρανία, στην Αφρική, στη Νότια Αμερική, γίνονται σε εκατομμύρια στρέμματα. Για τους «αγρομάνατζερ» που ευνοεί η «ευρωπαϊκή κεντροδεξιά», ολόκληρη η Θεσσαλία λογίζεται σαν ένα μεγαλούτσικο αγροτεμάχιο.

Όλα συμβαίνουν ως οι «Ευρωπαίοι κεντροδεξιοί» να έχουν προεξοφλήσει την εξαφάνιση του Ευρωπαίου μικρομεσαίου αγρότη. Σε αυτό το συμπέρασμα τους οδήγησαν προ πολλού οι «φιλελεύθερες» οικονομικές τους αντιλήψεις και οι πολιτικές τους δουλείες. Στα χρόνια της «συναίνεσης της Ουάσινγκτον», παντού στην Ευρώπη οι αγρότες λιγοστεύουν, οι κλήροι γιγαντώνονται, η βιομηχανία τροφίμων εκβιομηχανίζεται, οι αγορές ανοίγουν και στα κεραμίδια νιάου νιάου κάνουν οι γάτες.

Στο λουστραρισμένο τραπέζι του Μαξίμου, χτες ο Πρωθυπουργός ασκούνταν στη διαχείριση της εξαφάνισης του μικρομεσαίου αγρότη, που είναι εξάλλου για τον πολιτικό του χώρο ο πυρήνας της αγροτικής πολιτικής. Αυτός, τη δουλειά του κάνει. Το πρόβλημα είναι πως, ακόμα και σήμερα, ο αγροτικός κόσμος εκλαμβάνει ως συμμάχους τους θύτες του και ως εχθρούς τους μόνους που του δίνουν μία βιώσιμη διέξοδο.

«Δεν μιλάνε για σχοινί στο σπίτι του κρεμασμένου», λέει μια παροιμία. Τη Δευτέρα στο Μαξίμου, ο Πρωθυπουργός δεν μίλησε απλά για σχοινί στους «κρεμασμένους» Θεσσαλούς αγρότες. Σαν να μην έφτανε αυτό, πήγε να τους το πουλήσει!

Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός, αντιπεριφερειάρχης Κλιματικής Κρίσης στην Περιφέρεια Θεσσαλίας