Τι είναι ο συντηρητισμός;

Είναι η ΝΔ η συντηρητική παράταξη, όπως συχνά την μέμφονται οι αντίπαλοί της; Έχει ο συντηρητισμός κατεξοχήν αρνητικό πρόσημο; Ο συντηρητισμός αποτελεί στάση ζωήςή είναι  πολιτική ιδεολογία; Αναφέρεται τελικώς ο συντηρητισμός σε έναν συμβατικό βίο που αποστρέφεται τις αλλαγές ή αποτελείπολιτική ταυτότητα;

Η πραγματικότητα είναι ότι στη διελκυστίνδα δεξιάς-αριστεράς στην μεταπολιτευτική Ελλάδα η δεξιά –σε αντίθεση με την αριστερά- προέταξε τη λύση των προβλημάτων. Στα χέρια όμως της αριστεράς αφέθηκε ο χώρος των πολιτικών ιδεών.

Μπορεί βεβαίως η αριστερά μετεμφυλιακά να περιθωριοποιήθηκε θεσμικά, όμως μεταπολιτευτικά η κατάσταση αντιστράφηκε άρδην με τη νομιμοποίησή της στον πολιτικό ανταγωνισμό. Η αριστερά τελικά κυριάρχησε στο διανοητικό επίπεδο. Ο συντηρητισμός έτσι περιορίστηκε  στην επιφυλακτικότητα απέναντι στα ρεύματα της αριστεράς που αποθέωναν την επιθυμία.

Για τους συντηρητικούς μόνο τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις μπορούν να κρατήσουν μια κοινωνία ενωμένη. Η αριστερά απέναντι στο συντηρητικό αφήγημα προτάσσει τον ατομισμό έναντι του καθήκοντος. Οι συντηρητικοί προτάσσουν την υπακοή και την ιεραρχία, αντιτασσόμενοι στην αστάθεια.

Έτσι το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με το ιδεολόγημα του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού εγκαθίδρυσε ένα ισχυρό κράτος που διαιώνιζε τα συντηρητικά μοτίβα.

Όταν τη δεκαετία του 90 το κύρος του μαρξισμού κλονίστηκε, εμφανίστηκε η φιλελεύθερη επιρροή στα σπλάχνα της συντηρητικής παράταξης, υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Η φιλελεύθερη επιρροή δεν έγινε όμως ποτέ δεσπόζουσα στον συντηρητικό χώρο, σε αντίθεση με την Καραμανλική παράδοση του ισχυρού κράτους.

Τα φιλελεύθερα δικαιώματα παρέμειναν εν τέλει κίνδυνος για τους συντηρητικούς και την κοινωνική ευταξία. Στο περιβάλλον αυτό η προσπάθεια της αριστεράς να καρπωθεί τη διασάλευση της ευταξίας σαγήνευσε και σαγηνεύει ανορθολογικά ένα κομμάτι του συντηρητικού ακροατηρίου. Έτσι η αριστερά καρπώνεται τη συντηρητική ανασφάλεια για να δημιουργήσει νέες σκληρές ιεραρχίες, μη αντιληπτές. Και το συντηρητικό ακροατήριο πέφτει στην παγίδα.

Δεν αντιλαμβάνεται ότι η συγκρότηση της αριστεράς υποκρύπτει κάτι διαφορετικό από αυτό που εκφέρεται. Έτσι οι συντηρητικοί της ΝΔ βοηθούν την αριστερά να συσκοτίσει τα υποκρυπτόμενα κίνητρα μιας ουτοπικής κοινωνίας που θα απουσιάζει η ιεραρχία, που οι συντηρητικοί της ΝΔ τόσο πολύ επιθυμούν αντιτασσόμενοι στον φιλελευθερισμό…

Νίκος Ντόλας, Φιλόλογος, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ