Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ενώνει πρωτοφανώς την κοινωνική δυσαρέσκεια: Γιατί το θεωρούν όλοι τόσο σοβαρό;

Στην πρόσφατη δημοσκόπηση της Pulse για τον ΣΚΑΪ, σχεδόν 8 στους 10 πολίτες δήλωσαν ότι θεωρούν «πολύ σημαντικό» το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ανεξαρτήτως πολιτικής προτίμησης. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό εύρημα, που ξεπερνά τις συνήθεις κομματικές γραμμές και δείχνει πώς ορισμένα ζητήματα μπορούν να αφυπνίσουν ευρύτερα αντανακλαστικά στην κοινωνία.

Το σκάνδαλο αφορά την αποκάλυψη εκτεταμένων παρατυπιών και ενδεχόμενης υπεξαίρεσης ευρωπαϊκών κονδυλίων αγροτικών ενισχύσεων από στελέχη του οργανισμού. Σε μία χώρα με μακρά ιστορία σκανδάλων και πελατειακών πρακτικών, θα έλεγε κανείς πως το κοινό είναι «εξοικειωμένο» με παρόμοιες υποθέσεις. Ωστόσο, το γεγονός ότι αυτή η υπόθεση αφορά ευρωπαϊκούς πόρους —δηλαδή χρήματα που προορίζονται για τους αγρότες και την περιφερειακή ανάπτυξη— χτυπά μια ευαίσθητη χορδή: Αγγίζει την καρδιά της παραγωγικής οικονομίας, αλλά και τη δίκαιη διανομή δημόσιου χρήματος.

Η πλατιά καταδίκη του σκανδάλου οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους: Πρώτον, η δυσπιστία και η κόπωση της κοινωνίας απέναντι στη διαφθορά. Οι πολίτες έχουν γίνει ιδιαίτερα καχύποπτοι απέναντι σε φαινόμενα «σπατάλης» και αδικίας σε βάρος των πολλών, ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα κυβερνά. Η ιδέα ότι κάποιοι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται ένα ευρωπαϊκό εργαλείο για ίδιον όφελος, τη στιγμή που πολλοί αγρότες παλεύουν να επιβιώσουν με χαμηλά εισοδήματα και πληθωριστικές πιέσεις, προκαλεί αγανάκτηση σε όλους.

Δεύτερον, πρόκειται για σκάνδαλο με άμεσο κοινωνικό αντίκτυπο: Οι αγροτικές ενισχύσεις αφορούν μια μεγάλη ομάδα πολιτών, με παρουσία σε κάθε γεωγραφική και πολιτική γωνιά της χώρας. Δεν είναι ένα «τεχνοκρατικό» ή μακρινό ζήτημα, αλλά κάτι που επηρεάζει την καθημερινότητα χιλιάδων οικογενειών, από τα νησιά μέχρι τον Έβρο.

Επιπλέον, το σκάνδαλο έρχεται σε μια περίοδο γενικευμένης αίσθησης αδικίας και στασιμότητας. Η κοινωνία εμφανίζεται λιγότερο πρόθυμη να ανεχθεί συμπεριφορές που υπονομεύουν το κοινό συμφέρον, είτε αυτές συνδέονται με τη «δεξιά», είτε με την «αριστερά». Η πολιτική ταυτότητα χάνει τη σημασία της μπροστά στο ζήτημα της θεσμικής εντιμότητας και της ίσης μεταχείρισης.

Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα ακόμη σκάνδαλο. Είναι το σύμπτωμα μιας βαθύτερης απαίτησης της κοινωνίας: Διαφάνεια, λογοδοσία και ουσιαστική στήριξη των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Γι’ αυτό και βρίσκει απέναντί της μια σπάνια, σχεδόν καθολική, κοινωνική συναίνεση.

Απόστολος Ράιδος