Αίσιον και ευτυχές το 2024;

Θα είναι αίσιον και ευτυχές το 2024; Πάντα η αρχή κάθε χρόνου αποτελεί εφαλτήριο ελπίδας, μοιράζει απλόχερα προσδοκίες. Για τη χώρα μας, που επέστρεψε στην κανονικότητα, οι απλόχερες προσδοκίες μπορεί να μην φαίνονται υπερβολικές, αλλά αν σκεφτούμε το διεθνές περιβάλλον, έχουν ανοίξει λογαριασμοί… Το 2024, με άλλα λόγια μπορεί να επιφυλάσσει αστάθεια και ανατροπές που να μας αφορούν.

Στο εσωτερικό της χώρας βέβαια τα πήγαμε καλά. Ανακτήσαμε επενδυτική βαθμίδα, άρα φθηνό δανεισμό, βγήκαμε πρωταθλητές στην οικονομική ανάπτυξη, ανακηρυχθήκαμε από τον Economist «χώρα της χρονιάς» για το 2023. Καταφέραμε πολλά, ανεξαρτήτως αν παραμένουμε χώρα με χαμηλή εργασιακή παραγωγικότητα, χαμηλούς μισθούς, προβλήματα στην παιδεία, όπως κατέδειξαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA.

Πέραν όμως της καλής εσωτερικής πραγματικότητας, σε λίγους μήνες, στις ευρωεκλογές, θα δοθεί το βασικό τεστ δημοκρατίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό το τεστ θα δοθεί σε ένα περιβάλλον ανασφάλειας, αβεβαιότητας, γεωπολιτικών και κλιματικών προκλήσεων. Στο περιβάλλον αυτό φαίνεται να καλπάζει η ακροδεξιά και ο πολιτικός ανορθολογισμός, την ώρα που η Ευρώπη των αξιών και της δημοκρατίας ψάχνει βηματισμό.

Στη νέα αυτή πραγματικότητα που διαμορφώνεται φαίνεται να ενεργοποιούνται τα συντηρητικότερα αντανακλαστικά των Ευρωπαίων πολιτών. Πλέον η ριζοσπαστική δεξιά είναι αυτή που δίνει τον αντιπολιτευτικό ρυθμό στο Ευρωπαϊκό σύστημα. Αυτή η εξέλιξη είναι η μεγάλη εικόνα, εικόνα καθόλου αδιάφορη και για την εσωτερική πολιτική μας πραγματικότητα.

Προσώρας βέβαια, απέναντι στη ΝΔ δεν υπάρχει εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος, ούτε έχει σχηματοποιηθεί μια παράταξη που θα απειλήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομιλεί ακόμη με ευρύτερα ακροατήρια, με ατζέντα που υπερβαίνει τον παραδοσιακό άξονα δεξιά-αριστερά. Ο στόχος του στις ευρωεκλογές του 2024 να επιβεβαιώσει την πολιτική του ηγεμονία και να κερδίσει τον «καθαρό» πολιτικό χρόνο ως το 2027 παραμένει το ισχυρότερο σενάριο.

Με ένα ποσοστό 35% η ΝΔ εξασφαλίζει την πολιτική συνάφεια με το 40% των εθνικών εκλογών και την άνετη πολιτική πρωτοκαθεδρία. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα δυσκολευτεί να πετύχει τον μαξιμαλιστικό στόχο που έθεσε, να επαναβεβαιώσει δηλαδή το 17% των εθνικών εκλογών. Το ΠΑΣΟΚ δύσκολα μπορεί να καταδείξει ότι θα εξελιχθεί σε εναλλακτικό πόλο διακυβέρνησης. Και η ακροδεξιά στην Ελλάδα είναι διασπασμένη χωρίς πυξίδα και ενιαία έκφραση. Το πολιτικό αυτό τοπίο μπορεί δημιουργεί μια αίσθηση εσωτερικής πολιτικής ασφάλειας, αλλά το παιχνίδι παίζεται αλλού…

Το παιχνίδι, όπως προειπώθηκε, παίζεται στην Ευρώπη που δείχνει να είναι τρικυμισμένη. Ανεξαρτήτως, λοιπόν, από την εσωτερική νησίδα ηρεμίας που βιώνουμε -ειδικά μετά τη θύελλα των μνημονίων- πρέπει να κοιτάμε κατά βάση προς τα έξω. Και τι βλέπουμε εκεί έξω; Μελόνι, Λεπέν, Όρμπαν, Βίλντερς, Γερμανοί «εναλλακτικοί», Τραμπ. Βλέπουμε ένα κόσμο που δεν θα είναι στρωμένος με ροδοπέταλα…

Νίκος Ντόλας, Φιλόλογος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών