Ευκαιρίες και παγίδες γύρω από το Άρθρο 16

Σε πρόσφατο άρθρο μου στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (01/12/2018) υποστήριζα πως «…η εξάπλωση του Καπιταλισμού στην Κεντρική και την Ανατολική Ασία έχει προσθέσει 500 εκατ. νέα μέλη στην παγκόσμια μεσαία τάξη (εισόδημα από 1.500 ως 5.000 ευρώ τον μήνα). Σύμφωνα με υπολογισμούς, οι άνθρωποι αυτοί θα ξοδεύουν περί τα 27 τρισεκατομμύρια δολάριατο χρόνο σε καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες…». Έγραφα επίσης πως «…η Ελλάδα, αν οι κυβερνώντες της έχουν λίγο μυαλό, μπορεί να μεταμορφωθεί άμεσα σε παγκόσμιο κέντρο εκπαίδευσης…» μια και «…δεν είναι πολλά τα μέρη στον κόσμο, όπου μπορείς να απολαύσεις μεσογειακό κλίμα, ευρωπαϊκή ασφάλεια και στάνταρ ζωής, που μέσα σε ελάχιστη απόσταση συνδυάζουν βουνό και θάλασσα, ιστορικά, αρχαιολογικά και θρησκευτικά μνημεία παγκόσμιας εμβέλειας, μοναδική γαστρονομία, υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης (μόρφωση, γλωσσομάθεια, υγιεινή κ.λπ.), κι όλα αυτά ως μέρος μιας γενικότερης κουλτούρας, που εκτιμά την καλή ζωή, ήδη από την αρχαιότητα…!». Πως «…δεν βρίσκεις εύκολα αλλού brandnames, όπως Ολυμπία, Αριστοτέλης και Ιπποκράτης…».

Η επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, θα μπορούσε να αποτελέσει ορόσημο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας. Λίγο νωρίτερα, το 2005, η Κύπρος πραγματοποίησε το δικό της άλμα: την 29^η Ιουλίου εκείνου του έτους η Κυπριακή Δημοκρατία επέτρεψε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, προκειμένου να εκμεταλλευτεί τα δικά της ιστορικά και γεωγραφικά πλεονεκτήματα. Σήμερα στην Κύπρο λειτουργούν 3 δημόσια και 5 ιδιωτικά πανεπιστήμια. Οι τίτλοι αυτών των πανεπιστημίων αναγνωρίζονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, ως ισότιμοι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Δεν είναι λίγοι οι Έλληνες φοιτητές που φοιτούν πλέον εκεί, ούτε βεβαίως και οι Έλληνες Καθηγητές που διδάσκουν σε αυτά(ανάμεσα στους οποίους και ο τ.Πρύτανης του Α.Π.Θ. κος Μυλόπουλος, που με λύσσα πολέμησε την προοπτική ίδρυσης αντίστοιχων πανεπιστημίων στην Ελλάδα!). Μέσα στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου προσέλκυσαν περισσότερους από 5.000 ξένους φοιτητές, από περισσότερες από 50 διαφορετικές χώρες, ενώ δημιούργησαν πάνω από 1.500 νέες θέσεις εργασίας, οι περισσότερες των οποίων υψηλής ειδίκευσης και αμοιβής. Στα επόμενα χρόνια της λειτουργίας τους οι αριθμοί αυτοί τριπλασιάστηκαν, ενώ αντιστράφηκε και η εκροή Κύπριων φοιτητών, που επέλεγαν ξένες χώρες για να σπουδάσουν. Το αθροιστικό όφελος από την προσέλκυση των ξένων και την παραμονή των ντόπιων φοιτητών στην Κύπρο, ξεπερνά τα 250 εκατομμύρια κάθε χρόνο. Το αντίστοιχο όφελος για μια χώρα στο μέγεθος της Ελλάδας, αν θεωρήσουμε πως έχουμε τα ίδια κι όχι περισσότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα μετην Κύπρο, θα ξεπερνούσε τα 2 δις ευρώ το χρόνο.

Συνδέονται τα παραπάνω με την πιθανή μη-αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα; Προς έκπληξη των περισσοτέρων, όχι άμεσα! Και εδώ βρίσκεται η παγίδα! Στην Ελλάδα μπορούν και σήμερα, χωρίς να απαιτείται αναθεώρηση του άρθρου 16, να λειτουργήσουν ιδιωτικά πανεπιστήμια ξένων χωρών, που θα απονέμουν τους δικούς τους ξενόγλωσσους ακαδημαϊκούς τίτλους. Τίτλους που θα αναγνωρίζονται σε όλη την οικουμένη πλην βεβαίως της Ελλάδος (κάτι όμως που ουδόλως ενδιαφέρει τους ξένους φοιτητές που θα φοιτούν σε αυτά…!). Αν η επόμενη κυβέρνηση αποφασίσει πράγματι να θεσπίσει κίνητρα για την προσέλκυση ξένων πανεπιστημίων – αν για παράδειγμα ζητήσει από το Χάρβαρντ να ιδρύσει εδώ ένα παράρτημα της Αρχαιολογικής, της Αρχιτεκτονικής ή της Ιατρικής του Σχολής, κι επαναλάβει το ίδιο με σειρά καταξιωμένων πανεπιστημίων και σχολών απ’ όλο τον κόσμο – η χώρα μπορεί να μετατραπεί στο παγκόσμιο εκπαιδευτικό κέντρο που όλοι ονειρευόμαστε. Τι καλύτερο αν είσαι Κινέζος ή Άραβας, να μπορείς να πάρεις πανεπιστημιακό τίτλο του Χάρβαρντ, σπουδάζοντας στην ηλιόλουστη Αθήνα αντί της κρύας και συννεφιασμένης Βοστόνης; Και τί σε νοιάζει αν η Ελλάδα (και μόνο αυτή) δεν αναγνωρίζει τον τίτλο που απονέμεται επί του εδάφους της (τι ειρωνεία αλήθεια!), τη στιγμή που όλες οι άλλες χώρες του κόσμου τον αναγνωρίζουν;

Η παγίδα λοιπόν εν προκειμένω, αφορά μόνο τον εαυτό μας! Από μια εξέλιξη σαν την παραπάνω, χαμένοι θα είναι μόνο οι Έλληνες φοιτητές και η εθνική μας οικονομία. (Δεν θα είναι άλλωστε η πρώτη φορά που με δικές μας αποφάσεις βλάπτουμε το εθνικό μας συμφέρον). Εμείς, όσοι μπορούν, σε αντίθεση με τους Κύπριους, θα συνεχίσουμε να μεταναστεύουμε για ζωή και σπουδές καλύτερου επιπέδου και η χώρα μας θα συνεχίσει να χάνει συνάλλαγμα. Ταυτόχρονα, θα διατηρηθεί ή και θα διευρυνθεί το εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ πλούσιων και μεσαίας τάξης, αφού οι δεύτεροι θα χάνουν την ευκαιρία να σπουδάσουν σε ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο, το οποίο θα απαιτεί μεν δίδακτρα, χωρίς όμως τα επιπλέον έξοδα διαβίωσης σε μια ξένη χώρα. Όπως και τώρα, οι Έλληνες πτυχιούχοι με τίτλους ξένων πανεπιστημίων πολύ ανώτερων από τα ελληνικά ΑΕΙ θα ταλαιπωρούνται χαιρέκακα από συστήματα αναγνώρισης και ισοτιμίας όπως το ΔΟΑΤΑΠ, με ότι αυτό κοστίζει σε χρόνο και χρήμα, για τους ίδιους και τη χώρα. Τα παραπάνω αποδεικνύουν νομίζω, πως η σημερινή στάση της πλειοψηφίας των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ εκτός από εθνικώς επιζήμια είναι και εξόχως υποκριτική, μια και το βασικό της αφήγημα της δήθεν αποτροπής απόκτησης εκπαιδευτικού πλεονεκτήματος των πλούσιων έναντι των φτωχών καταρρίπτεται. Αν μάλιστα η παραπάνω άρνηση συνδυαστεί με τη συνειδητή προσπάθεια υποβάθμισης των ελληνικών ΑΕΙ από τους ίδιους ακριβώς κύκλους, τότε και η τελευταία πιθανή δικαιολογία εξαλείφεται. Σε όλες τις εποχές και σε όλες τις χώρες του κόσμου, γέφυρα ανάμεσα σε φτωχούς και πλούσιους αποτελούσε πάντα η λεγόμενη μεσαία τάξη. Δεν υπήρξε δε ποτέ ισχυρότερος «κοινωνικός ανελκυστήρας» ανάμεσα στα δύο οικονομικά άκρα, από την απόκτηση αξιόλογων ακαδημαϊκών τίτλων. Όμως η τάξη που πλήττεται περισσότερο από την ιδεοληπτική άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, να επιτραπεί επιτέλους η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα ΚΑΙ για Έλληνες, είναι ακριβώς αυτή η μεσαία τάξη! Με την άρνηση αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, ο ΣΥΡΙΖΑ κόβει οριστικά τη γέφυρα που επιτρέπει σε ένα φτωχότερο παιδί, να ελπίζει πως κάποτε θα μπορέσει να βελτιώσει την οικονομική του κατάσταση, βασισμένο στα δικά του προσόντα κι όχι σε κάποιον κομματικό διορισμό! Προς το παρόν, το μόνο που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ομάδες που ελέγχει, είναι να απαγορεύει τη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων την ίδια ώρα που καταστρέφει τη λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων, για να προστατεύσει τα κατεστημένα συμφέροντα αιώνιων φοιτητών και διαπλεκόμενων Καθηγητών…

Γιώργος Καραβάνας – Μοριακός Βιολόγος / Πολιτικό στέλεχος της ΝΔ.