Ο υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ που είχε μητέρα Λαρισαία και πήρε μαζί του στην Αμερική το… παράθυρο του πατρικού σπιτιού του!

Από τον Βαγγέλη Ρηγόπουλο / rigo18@otenet.gr / Φωτοθήκη Λάρισας

Πριν λίγες ημέρες στη συνοικία Αγίου Αθανασίου έγινε μια ξενάγηση, ειδικά στην περιοχή Σάλια. Αντικείμενο της περιήγησης, η οποία οργανώθηκε από την κίνηση «Λάρισα η πόλη μου», ήταν δύο σπίτια. Αυτό που μεγάλωσε ο ποιητής και ακαδημαϊκός Σωτήρης Σκίπης στην ομώνυμη οδό και το άλλο, το οποίο ήταν γνωστό ως «Σπίτι της μάνας του Δουκάκη», στην οδό Αθηνάς. Τα σπίτια αυτά δεν υπάρχουν, βέβαια, σήμερα. Στη θέση τους βρίσκονται πολυκατοικίες και χώροι στάθμευσης. Η ξενάγηση ήταν αφορμή να θυμηθούμε ότι ένας υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ το 1988, ο Μάικλ Στάνλει Δουκάκης, είχε μητέρα Λαρισαία!

Η Ευτέρπη Μπούκη-Δουκάκη είχε γεννηθεί το 1904 στη Λάρισα, στο σπίτι της οδού Αθηνάς. Η καταγωγή της οικογένειας ήταν από το Βρυσοχώρι Ιωαννίνων. Το 1913 η οικογένειά της (πέντε παιδιά) μετανάστευσε στην Αμερική. Παντρεύτηκε τον παιδίατρο Πάνο Δουκάκη από τη Λέσβο. Απέκτησαν δύο αγόρια, τον Στέλιο (1929) και τον Μιχάλη (Μάικλ), το 1933. Υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα που αποφοίτησε από Αμερικανικό Πανεπιστήμιο [1]. Οδηγούσε μέχρι μεγάλη ηλικία και θεωρείτο καταπληκτική οδηγός. Απεβίωσε το 2003, σε ηλικία 99 χρόνων.

Ως κυβερνήτης της Μασαχουσέτης, ο Μάικλ Δουκάκης επισκέφθηκε ανεπίσημα, τη Λάρισα και το πατρικό σπίτι της μητέρας του, για πρώτη φορά, στις 18 Σεπτεμβρίου 1976 [2]. Τον συνόδευε η σύζυγός του Κίτι και περιηγήθηκε το εσωτερικό του σπιτιού, μιλώντας θαυμάσια ελληνικά. Επανήλθε στη Λάρισα, αυτήν τη φορά επισήμως, στις 6 Σεπτεμβρίου 1996. Την πρόσκληση προς τον υποψήφιο του Δημοκρατικού Κόμματος απευθύνει ο Πανθεσσαλικός Ελληνοαμερικανικός Σύνδεσμος [3] και προσωπικά ο δραστήριος πρόεδρός του Βασίλειος Τοπούζας. Ο Μ. Δουκάκης την έκανε αποδεκτή και επανήλθε στη Λάρισα. Είχε προηγηθεί η μητέρα του Ευτέρπη το 1994, η οποία σε ηλικία 91 ετών επισκέφθηκε το πατρικό της στη Λάρισα. Κατά την επίσκεψή της στη Λάρισα, τη συνόδευε και η ανιψιά της, σπουδαία ηθοποιός του Χόλυγουντ και βραβευμένη με Όσκαρ Ολυμπία Δουκάκη. Η Ολυμπία απεβίωσε την Πρωτομαγιά του 2021 σε ηλικία 89 ετών.

Η επίσκεψη του Μάικλ Δουκάκη

στη Λάρισα κινητοποίησε τις αρχές. Στο αεροδρόμιο της 110 Π.Μ. του έγινε η πρώτη υποδοχή και στη συνέχεια μπροστά από το κτίριο Κατσίγρα της Ιατρικής Σχολής έγινε η επίσημη τελετή. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Δημ. Βάλλα [4], μίλησε πρώτος ο δήμαρχος Λαρισαίων κ. Χριστόδουλος Καφφές και του επέδωσε αναμνηστική τιμητική πλακέτα. Στην ομιλία του, στα ελληνικά, ο επιφανής ομογενής αναφέρθηκε στους γονείς του και στην επιθυμία του -που δεν ευοδώθηκε- να χορέψουν όλοι «χασάπικο» στον Λευκό Οίκο. Ακολούθως, τον καλωσόρισε ο νομάρχης Λάρισας Γιάννης Φλώρος, ο οποίος του επέδωσε μια καλλιτεχνική σύνθεση με αντίγραφο αρχαίου νομίσματος. Χαιρετισμό απηύθυνε και ο εκπρόσωπος της Περιφέρειας κ. Βασίλης Έξαρχος. Ακολούθως, τον τίμησε με αναμνηστική πλακέτα και ο Ελληνοαμερικανικός Σύνδεσμος, ο πρόεδρος του οποίου Βασίλης Τοπούζας τού απένειμε και τον τίτλο του επιτίμου προέδρου. Εντυπωσιακό «παρών» έδωσε και το «Λύκειο Ελληνίδων» Λάρισας, με παραδοσιακές στολές και χορούς, παρασύροντας και τον Μ. Δουκάκη να σύρει πρώτος τον χορό.

Δακρυσμένος, ο Μάικλ Δουκάκης κατευθύνθηκε στη συνέχεια στο ερειπωμένο πλέον σπίτι της μητέρας του στην οδό Αθηνάς, όπου τον υποδέχτηκε και η Φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Στο σημείο αυτό, αποκάλυψε αναμνηστική πλάκα για την επίσκεψή του [5]. Το επίσημο πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με δεξίωση στη Λέσχη Αξιωματικών, κατά την οποία τον προσφώνησε ο διοικητής 1ης Στρατιάς, αντιστράτηγος Δημ. Σπυρίδων, και αργότερα ο Ελληνοαμερικανός (Λαρισοαμερικανός) έδωσε συνέντευξη Τύπου. Φεύγοντας, ζήτησε και πήρε το πλαίσιο και τα παντζούρια παραθύρου, του ερειπωμένου σπιτιού της μητέρας του!

Ο υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ Μάικλ Δουκάκης έχασε από τον αντίπαλό του υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Τζορτζ Χέρμπερτ Ουόκερ Μπους (πατέρα του μετέπειτα επίσης πρόεδρου των ΗΠΑ Τζόρτζ Μπους τζούνιορ), στις προεδρικές εκλογές του 1988. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα «Newsit», «όσο ήταν υποψήφιος, ο Δουκάκης είχε τεράστιο προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Όμως, όταν ήρθε η ώρα του debate η απάντησή του για τη θανατική ποινή άλλαξε τα πάντα. Η ερώτηση ήταν: «Αν η Kitty Dukakis έπεφτε θύμα βιασμού και δολοφονούνταν, θα ήσασταν υπέρ της επιβολής της θανατικής ποινής στον δολοφόνο;». Ο Δουκάκης δεν πίστεψε ποτέ στη θανατική ποινή και το γεγονός ότι απάντησε ανέκφραστος σε μια υποθετική ερώτηση μεν, που αφορούσε, όμως, έναν δικό του άνθρωπο, και συγκεκριμένα τη σύζυγό του, κόστισε». Η σύζυγός του Κίτι Δουκάκη απεβίωσε στις 21 Μαρτίου 2025, σε ηλικία 88 ετών.

Αν και το είχε υποσχεθεί, μέχρι σήμερα, δεν κατάφερε να επισκεφθεί πάλι τη Λάρισα.

———————————-

[1]. Βικιπαίδεια.

[2]. Εφημερίδα «Ελευθερία» Λάρισας, 19 Σεπτεμβρίου 1976.

[3]. Ο Σύνδεσμος είχε κυκλοφορήσει τότε επετειακό δίπτυχο με λεπτομερές βιογραφικό του Μάικλ Δουκάκη, απ’ όπου αντλήθηκαν στοιχεία.

[4]. Εφημερίδα «Ελευθερία», 7 Σεπτεμβρίου 1996.

[5]. Η πλάκα αυτή σήμερα έχει χαθεί ή καταστραφεί.