Τα κινητά δείχνουν ποιος είναι ευάλωτος στην αυτοκτονία

Είναι δυνατόν τα smartphone να αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονίας;

Στους ενήλικες που διατρέχουν τέτοιον κίνδυνο, η χρήση smartphone αργά το βράδυ συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονικού ιδεασμού ή σχεδιασμού αυτοκτονίας την επόμενη μέρα. Όμως η ενεργή χρήση τους με το πληκτρολόγιο, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, έδειξε ότι μπορεί να προστατεύει από τον αυτοκτονικό ιδεασμό.

Για τη μείωση των κινδύνων αυτοκτονίας, οι ειδικοί αναζητούν τις κατάλληλες παρεμβάσεις, ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες που δημιουργούν ένα «παράθυρο υψηλού κινδύνου», εξαιτίας των διαταραχών ύπνου, που αυξάνουν τον αυτοκτονικό ιδεασμό την επόμενη ημέρα. Παρόλα αυτά, ελάχιστα γνωρίζουμε για τις νυχτερινές συμπεριφορές που μπορούν να τροποποιηθούν ώστε να επιτευχθεί η μείωση του κινδύνου.

Αυτό που παρατηρείται όμως είναι η ολοένα και συχνότερη χρήση smartphone κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτή με τη σειρά της, μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο μέσω πολλαπλών μηχανισμών, όπως η έκθεση σε μπλε φως, πιθανό περιεχόμενο που φορτίζει συναισθηματικά τον χρήστη ή οι ειδοποιήσεις που διασπούν την προσοχή. Μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση τηλεφώνου πριν τον ύπνο, η αποστολή μηνυμάτων τη νύχτα και το ξύπνημα από ειδοποιήσεις σχετίζονται με κακή ποιότητα ύπνου και υψηλότερη ψυχολογική δυσφορία.

Δεν είναι όλες οι χρήσεις smartphone ίδιες. Το scrollάρισμα δείχνει κοινωνική αποσύνδεση, ενώ μηνύματα, δημοσιεύσεις κλπ θετικά συναισθήματα

Πολύ περισσότερο, όταν έχει διαπιστωθεί ότι τα άτομα που κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις χρησιμοποιούν συχνά τα τηλέφωνά τους αργά το βράδυ. Μάλιστα η αυτοαναφερόμενη χρήση τη νύχτα έχει συσχετιστεί με αυτοκτονικό ιδεασμό.

Παράλληλα, η παρακολούθηση της συμπεριφοράς με ψηφιακά μέσα, έχει δείξει ότι η νυχτερινή χρήση του τηλεφώνου, με κλήσεις, μηνύματα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχετίζεται με αυξημένα συμπτώματα στρες και κατάθλιψης.

Όμως δεν είναι όλες οι χρήσεις smartphone ίδιες. Η παθητική χρήση (π.χ. scrollάρισμα) σχετίζεται με αρνητικά συναισθήματα και κοινωνική αποσύνδεση, ενώ η ενεργητική χρήση (π.χ. μηνύματα, δημοσιεύσεις κλπ), με θετικά συναισθηματικά αποτελέσματα. Η διάκριση αυτή φαίνεται να έχει σημασία ως προς τον κίνδυνο αυτοκτονίας καθώς έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένα πρότυπα ενεργητικής χρήσης τη νύχτα σχετίζονται με χαμηλότερη συναισθηματική δυσφορία.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσινγκ ανέλυσαν δεδομένα από 79 ενήλικες (μέση ηλικία, 35,2 έτη· 68,3% γυναίκες) που χρησιμοποιούσαν τηλέφωνα Android και είχαν αυτοκτονικές σκέψεις ή συμπεριφορές τον τελευταίο μήνα.

Επί 28 ημέρες, τα τηλέφωνα κατέγραφαν στιγμιότυπα οθόνης κάθε 5 δευτερόλεπτα κατά τη χρήση και οι συμμετέχοντες ολοκλήρωναν έξι ερωτήσεις στιγμιαίας αξιολόγησης καθημερινά. Ένα μοντέλο μάθησης εις βάθος, αναγνώρισε το πληκτρολόγιο της οθόνης του κινητού ως ένδειξη ενεργού χρήσης.

Οι ερευνητές μέτρησαν τρεις κατηγορίες χρήσης smartphone τη νύχτα: αποχή χρήσης από τις 8 το βράδυ ως τις 10 το πρωί, χρήση ενδιάμεσα των ωρών του ύπνου και ωριαία χρήση από τις 11 το βράδυ ως τις 8 το πρωί και αξιολόγησαν τα επίπεδα παθητικού και ενεργού αυτοκτονικού ιδεασμού και σχεδιασμού αυτοκτονίας την επόμενη ημέρα.

Η σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA, έδειξε ότι οι συμμετέχοντες που άφηναν το τηλέφωνό τους για 7-9 ώρες, τη νύχτα, είχαν το χαμηλότερο επίπεδο παθητικού αυτοκτονικού ιδεασμού ή σχεδιασμού αυτοκτονίας, ενώ το υψηλότερο ήταν στην αποχή από το τηλέφωνο για 4-7 ώρες ή πάνω από 9 ώρες, ενώ λίγο χαμηλότερα ήταν στην αποχή χρήσης για λιγότερες από 4 ώρες.

Η χρήση του τηλεφώνου μεταξύ 11 μ.μ. και 1 π.μ. συσχετίστηκε με υψηλότερα επίπεδα παθητικού και ενεργού αυτοκτονικού ιδεασμού και σχεδιασμού αυτοκτονίας την επόμενη ημέρα σε σχέση με τη χρήση κατά τις μεταγενέστερες ώρες της νύχτας (1-5 π.μ.) ή νωρίς το πρωί (5-8 π.μ.).

Η εκτεταμένη δραστηριότητα στο πληκτρολόγιο, ειδικά μεταξύ 1 – 5 το πρωί, συσχετίστηκε με μειωμένα επίπεδα αυτοκτονικού ιδεασμού την επόμενη μέρα.

Καταλήγοντας οι ερευνητές επεσήμαναν τη συσχέτιση της χρήσης του κινητού σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους στη διάρκεια της ημέρας και του αυτοκτονικού ιδεασμού ή του σχεδιασμού της αυτοκτονίας. Τόνισαν ότι η χρήση του smartphone αργά τη νύχτα δείχνει ποιος είναι ευάλωτος,  ενώ η ενεργή χρήση στη μέση της νύχτας δείχνει αυτούς που είναι προστατευμένοι.