Αυτό είναι το χωριό της Λάρισας που πήρε το όνομα που το απογείωσε – Ο αέρας, η θέα και το πείσμα των ανθρώπων του (φωτο)

Στους πρόποδες του Ολύμπου, απέναντι από την Ελασσόνα που απλώνεται σαν ζωγραφιά στον κάμπο, στέκεται η Αετορράχη ένα χωριό μικρό σε πληθυσμό, μα απέραντο σε ψυχή. Στα 340 μέτρα υψόμετρο, σαν φυσικό μπαλκόνι με θέα στις ψηλές κορυφές και στη Μελούνα, η Αετορράχη μοιάζει με φωλιά αετού ένα σημείο που αγγίζει τον ουρανό και θυμίζει πως η ιστορία της Ελλάδας γράφεται συχνά σε τόπους που δεν τους βλέπεις στον χάρτη, αλλά τους αισθάνεσαι στην καρδιά.

Πριν γίνει χωριό προσφύγων, πριν αποκτήσει το όνομά της ένα όνομα περήφανο, που ακούγεται σαν πτήση, σαν αναπνοή καθαρού αέρα η γη αυτή γνώρισε άλλες εποχές. Εκεί, στα παλιά χρόνια, ζούσε ο οικισμός του Βελεσνίκου, ένας κόσμος που έσβησε σιωπηλά στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν η πανούκλα και οι σκληρές συνθήκες τον ανάγκασαν να σωπάσει. Έπειτα η περιοχή έγινε τσιφλίκι, πέρασε από χέρια σε χέρια, κι οι πεδιάδες της ποτίστηκαν από τα κοπάδια των νομάδων κτηνοτρόφων που την περνούσαν κάθε τόσο σα να περίμενε ο τόπος αυτός να ξαναβρεί την ταυτότητά του.

Και την βρήκε.

Το 1923, μέσα στον πόνο και τον ξεριζωμό της Μικρασιατικής Καταστροφής, η γη αυτή άνοιξε την αγκαλιά της και δέχτηκε 66 ποντιακές οικογένειες. Άνθρωποι που είχαν χάσει τα σπίτια τους, τους δικούς τους, την πατρίδα τους αλλά όχι τη φλόγα της ψυχής τους. Αυτοί οι πρόσφυγες έστησαν σπίτια με τα χέρια τους, έσπειραν τότε που η γη δεν τους γνώριζε ακόμα, μίλησαν τη γλώσσα τους, έκλαψαν, τραγούδησαν, κι έκαναν το άγνωστο, δικό τους. Αργότερα προστέθηκαν και βλαχόφωνες οικογένειες, κι έτσι η Αετορράχη έγινε τόπος συνάντησης πολιτισμών, παραδόσεων, ιστοριών.

Κι όταν το 1957 το χωριό πήρε επίσημα το όνομα Αετοράχη, ήταν σαν να του χάριζαν το πραγματικό του πεπρωμένο. Ένα όνομα που την απογείωσε. Που ταίριαζε με τον αέρα της, τη θέα της, το πείσμα των ανθρώπων της. Γιατί στην Αετορράχη δεν κατεβαίνει κανείς απλώς από το αυτοκίνητο ανεβαίνει. Και μαζί με το υψόμετρο ανεβαίνει κι η ψυχή.

Σήμερα η Αετορράχη μπορεί να έχει λίγους κατοίκους, αλλά έχει μια πολιτιστική φλόγα που δεν σβήνει ποτέ. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος δεν είναι απλώς ένας φορέας είναι η καρδιά του χωριού. Το Πνευματικό και Πολιτιστικό Κέντρο, με τη μεγάλη του αίθουσα, στεγάζει θεατρικές παραστάσεις, μουσικές βραδιές, γιορτές που θυμίζουν πως το χωριό αυτό δεν έμαθε ποτέ να μένει σιωπηλό. Το Λαογραφικό Μουσείο φυλάσσει υφαντά, εργαλεία, αντικείμενα καθημερινής ζωής, σαν πολύτιμα κομμάτια μιας ιστορίας που πρέπει να ειπωθεί στις επόμενες γενιές.

Η μεγάλη στιγμή της Αετορράχης έρχεται κάθε χρόνο στο ποντιακό πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων. Εκεί, γύρω από τον ναό των Αγίων Αναργύρων χτισμένο το 1976 με κόπο και πίστη οι λύρες στήνουν γλέντι που διαρκεί μέχρι να χαράξει. Ο τόπος γεμίζει χορούς, χαμόγελα, φωνές, μυρωδιές από φαγητά που θυμίζουν Πόντο και ρίζες που δεν κόπηκαν ποτέ.

Κι ένας από τους φύλακες αυτής της παράδοσης είναι ο λυράρης Νίκος Δημητριάδης, που με τη μουσική του δεν κρατά απλώς τον τόπο ζωντανό τον υψώνει, όπως ο αετός που δίνει το όνομα στο χωριό.

Η Αετορράχη έχει και τη δική της μικρή αγιοσύνη της φύσης τα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Νικολάου, και πιο πέρα οι τοποθεσίες Γκόρτσια και Καλιούρα, όπου βρίσκονται δύο σπήλαια, ανεξερεύνητα αλλά μαγευτικά. Σαν να κρατούν μέσα τους μυστικά που η φύση δεν έχει ακόμη αποκαλύψει.

Από αυτόν τον μικρό τόπο βγήκαν άνθρωποι που ταξίδεψαν πολύ μακριά ο σατιρικός ηθοποιός Τάκης Βαμβακίδης, που κουβαλά την ποντιακή ψυχή στη σκηνή, και ο παγκόσμιος πρωταθλητής πυγμαχίας Μιχάλης Κατσίδης, που έκανε τη λέξη Αετορράχη να ακουστεί στα πέρατα του κόσμου.

Γιατί η Αετορράχη μπορεί να είναι μικρή, μπορεί να την προσπεράσεις χωρίς να το καταλάβεις, αλλά κουβαλά μέσα της μια μεγάλη ιστορία και μια ακόμη μεγαλύτερη καρδιά. Είναι ένας τόπος που χτίστηκε από ανθρώπους που έμαθαν να σηκώνονται, όπως ο αετός όταν ανοίγει τα φτερά του και λυγίζει τον άνεμο.

Κι αν σταθείς μια στιγμή στο ύψωμα και κοιτάξεις τον Όλυμπο κατάματα, θα νιώσεις κάτι να σε σηκώνει από μέσα σου.

Αυτό είναι το αληθινό πρόσωπο της Αετορράχης ένας τόπος που δεν κατοικείται απλώς ένας τόπος που σε μαθαίνει να πετάς.