Καλύτερα όπλα για τον καρκίνο μαστού έχει φέρει η επιστημονική έρευνα

Ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες είναι ο καρκίνος του μαστού. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα έχουμε περίπου 4.500 νέες περιπτώσεις. Ευτυχώς όμως, τα τελευταία χρόνια οι θεραπευτικές εξελίξεις είναι ραγδαίες, καθώς η έρευνα εστιάζει σε νέα ισχυρά φάρμακα, σε καλύτερες τεχνικές χειρουργείου και ακτινοθεραπείας.

Η μαστογραφία παραμένει η πιο σημαντική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και πρέπει να γίνεται πρώτη φορά στα 35 έτη της ηλικίας και κατόπιν ετησίως από τα 40 έτη.

Σε κάθε περίπτωση όμως, μετά τη διάγνωση, το ογκολογικό συμβούλιο είναι αυτό που θα καθορίσει το σχήμα θεραπείας, με αιχμή την συνεργασία του Παθολόγου Ογκολόγου και του Χειρουργού Μαστού, για τη βέλτιστη προσέγγιση των αναγκών της κάθε ασθενούς.

«Μη ξεχνάμε, ότι πολύ συχνά η αντιμετώπιση πρέπει να ξεκινά με φαρμακευτικές θεραπείες και όχι απευθείας με χειρουργείο!»

H Παθολόγος – Ογκολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ στο Γ’ Τμήμα Κλινικής Ογκολογίας και Χημειοθεραπείας του Θεαγενείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Θάλεια Λάλλα

Στα σημεία αυτά εστίασε η Παθολόγος – Ογκολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ στο Γ’ Τμήμα Κλινικής Ογκολογίας και Χημειοθεραπείας του Θεαγενείου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης Θάλεια Λάλλα, μιλώντας στο in.gr για τον καρκίνο του μαστού.

Ξεκινώντας από την έγκαιρη διάγνωση, η κ. Λάλλα τόνισε ότι η μαστογραφία παραμένει η πιο σημαντική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού και πρέπει να γίνεται πρώτη φορά στα 35 έτη της ηλικίας και κατόπιν ετησίως από τα 40 έτη.

Ανέφερε όμως, ότι σε ένα μικρό ποσοστό η μαστογραφία μπορεί να δίνει ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, υπολογίζεται δηλαδή ότι μπορεί να χάνει έως και 1 στους 8 καρκίνους μαστού.

«Για το λόγο αυτό, αν για παράδειγμα υπάρχει ένα ψηλαφητό ογκίδιο, η αρνητική μαστογραφία δε μας καθησυχάζει και προχωρούμε σε επιπλέον ελέγχους. Αυτά τα μικρά ποσοστά «αποτυχίας» δε μειώνουν ούτε στο ελάχιστο την τεράστια αξία της μαστογραφίας στην έγκαιρη διάγνωση. Ούτως ή άλλως, πρέπει η μαστογραφία πάντα να συνδυάζεται με το υπερηχογράφημα των μαστών», συμπλήρωσε η ειδικός.

Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση είναι η βιοψία του όγκου του μαστού και των λεμφαδένων της μασχάλης, η οποία θα μας υποδείξει και τον υπότυπο του καρκίνου. Οι υπότυποι της νόσου είναι τρεις, ο ορμονοευαίσθητος, ο HER2 θετικός και ο τριπλά αρνητικός και ο καθένας από αυτούς έχει διαφορετική αντιμετώπιση.

Η πιο «δύσκολη» μορφή

«Από αυτούς,  ο τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού θεωρείται ο πιο επιθετικός υπότυπος, ωστόσο έχουμε πλέον πολύ αποτελεσματικά φάρμακα, όπως τα συζευγμένα αντισώματα και την ανοσοθεραπεία.   Άλλωστε εκείνο που κυρίως καθορίζει την πρόγνωση των ασθενών είναι το στάδιο, το πόσο νωρίς δηλαδή βρήκαμε τη νόσο, γι΄ αυτό  η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση έχουν τεράστια σημασία», υπογράμμισε η κ. Λάλλα, προσθέτοντας ότι επιπλέον, πολύ σημαντική για την πορεία της νόσου είναι η στενή συνεργασία όλων των ειδικοτήτων, κυρίως του Χειρουργού Μαστού και του Παθολόγου Ογκολόγου, ώστε εξαρχής να καθοριστεί το θεραπευτικό πλάνο.

«Μην ξεχνάμε, ότι πολύ συχνά η αντιμετώπιση πρέπει να ξεκινάει με θεραπείες και όχι απευθείας με χειρουργείο!», υπογράμμισε η κ. Λάλλα.

Οι επιτυχίες της έρευνας

Αναφερόμενη στις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις, που πετυχαίνουν καλύτερη αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, η κ. Λάλλα σημείωσε ότι στα κλασικά φάρμακα για τον καρκίνο του μαστού, που είναι η ορμονοθεραπεία και η χημειοθεραπεία, έχουν πλέον προστεθεί και σημαντικά νεότερα φάρμακα.

Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Αναστολείς CDK4/6

Φάρμακα για τον ορμονοευαίσθητο καρκίνο μαστού. Στην πρώιμη νόσο δίνονται μετά το χειρουργείο, μαζί με την ορμονοθεραπεία, για τα πρώτα 2-3 χρόνια, ελαττώνοντας σημαντικά τα ποσοστά υποτροπής της νόσου. Στη μεταστατική νόσο, τα φάρμακα αυτά, σε συνδυασμό πάντα με ορμονοθεραπεία, έχουν δώσει εντυπωσιακά αποτελέσματα και αποτελούν θεραπεία εκλογής στην πρώτη γραμμή.

• Μονοκλωνικά αντισώματα/ ΤΚIs

Φάρμακα – λίγο παλαιότερα-  για τον HER2 θετικό καρκίνο μαστού που μόνα τους ή σε συνδυασμό μεταξύ τους αποτελούν θεραπεία – σταθμό στην ιστορία της Ογκολογίας. Είναι φάρμακα που άλλαξαν την επιθετική φύση και την κακή πορεία της νόσου. Σήμερα ο HER2 θετικός καρκίνος μαστού, ιδιαίτερα ο μεταστατικός, έχει την καλύτερη επιβίωση, χάρη σε αυτά  τα συγκλονιστικά όπλα της Ογκολογίας.

• Συζευγμένα αντισώματα (ΑDCs)

Ισχυρά και «έξυπνα» φάρμακα, δίνονται σε όλους του υποτύπους. Είναι μονοκλωνικά αντισώματα συνδεδεμένα με ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο,  το οποίο εισάγουν μέσα στο καρκινικό κύτταρο, λειτουργώντας σαν Δούρειος Ίππος. Το χημειοθεραπευτικό απελευθερώνεται μέσα στο κύτταρο και το σκοτώνει, ενώ τα διπλανά υγιή κύτταρα μένουν ανέπαφα. Τρία τέτοια φάρμακα έχουμε σήμερα για τον καρκίνο του μαστού.

Αποτελούν ουσιαστικά  μια μοντέρνα μορφή χημειοθεραπείας, πιο στοχευμένη, πιο ισχυρή και με λιγότερες παρενέργειες. Θεωρούνται από τις πιο πρόσφατες και πιο σπουδαίες θεραπευτικές επιτυχίες της Ογκολογίας.

• Ανοσοθεραπεία

Η ανοσοθεραπεία ενισχύει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, ώστε αυτό να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα. Αποτελεί τεράστια νίκη της επιστήμης ενάντια στον καρκίνο και πεδίο συνεχιζόμενης έρευνας.

Προς το παρόν η ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο του μαστού αφορά  αποκλειστικά και μόνο στον τριπλά αρνητικό καρκίνο,  πρώιμο και μεταστατικό.

• Αναστολείς PARP

Φάρμακα αποκλειστικά και μόνο για ασθενείς που έχουν τη μετάλλαξη BRCA.  Δίνονται μετά το χειρουργείο σε ασθενείς υψηλού κινδύνου υποτροπής, καθώς και στη μεταστατική νόσο.

• Νεότερες ορμονοθεραπείες/ PI3K αναστολείς

Φάρμακα για το μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο μαστού, δίνουν σημαντικό όφελος στην επιβίωση των ασθενών.

Αποφεύγεται η μαστεκτομή

Με τις νεότερες φαρμακευτικές θεραπείες, αλλά και την πρόοδο της χειρουργικής, ολοένα και περισσότερες γυναίκες καταφέρνουν να αποφύγουν τη μαστεκτομή.

Όπως εξήγησε η κ. Λάλλα, η μαστεκτομή τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και λιγότερο συχνά.  Έχει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα με την τμηματεκτομή (η οποία συνδυάζεται πάντα με ακτινοθεραπεία του υπολοίπου μαστού),  αρκεί βέβαια να  πληρούνται δυο βασικές προϋποθέσεις:

1. ο όγκος να έχει αφαιρεθεί πλήρως και σε υγιή όρια και
2. το αισθητικό αποτέλεσμα είναι καλό

Η αποκατάσταση

Αν τελικά χρειαστεί να γίνει μαστεκτομή, τότε η αποκατάσταση του μαστού, δεν είναι απλώς μια αισθητική επέμβαση, είναι μέρος της θεραπείας της νόσου, προστατεύει την ψυχική υγεία και βελτιώνει την  ποιότητα της ζωής της γυναίκας. Γίνεται είτε με ενθέματα σιλικόνης (συνήθως προηγείται η τοποθέτηση διατατήρα), είτε με ιστούς του σώματος.

«Υπάρχει η αντίληψη ότι η επέμβαση για πλαστική αποκατάσταση μαστού πρέπει να γίνει 1-2 χρόνια μετά τη μαστεκτομή, αυτό όμως δεν είναι αλήθεια», είπε η κ. Λάλλα και συνέχισε: «Σήμερα πλέον είναι πολύ συχνή η διενέργεια της μαστεκτομής και της αποκατάστασης μαστού στο ίδιο χειρουργείο, την ίδια ημέρα. Έτσι μειώνεται ο χειρουργικός χρόνος και ο χρόνος ανάρρωσης, το αποτέλεσμα είναι φυσικό και η γυναίκα δε βιώνει καν την απώλεια του μαστού της.

Η επιλογή του τρόπου και χρόνου αποκατάστασης γίνεται ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας, το κοινωνικοοικονομικό της επίπεδο, τον τρόπο ζωής της και κυρίως την επιθυμία της. Λαμβάνονται υπόψιν επίσης οι προηγούμενες ή οι επόμενες ογκολογικές θεραπείες (χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία).  Το πιο σημαντικό βέβαια είναι η σωστή ενημέρωση και η καλή επικοινωνία της γυναίκας με τη χειρουργική ομάδα, η οποία πρέπει να είναι έμπειρη και εξειδικευμένη».