Την Μεσσηνία επισκέφθηκαν μέλη και φίλοι του Συλλόγου Φίλων Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας (φωτο) 

Μέλη και φίλοι του Συλλόγου Φίλων Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας επισκεφθήκαμε  αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της Μεσσηνίας, από την Παρασκευή έως την Κυριακή 17 – 19 Οκτωβρίου 2025. Την Παρασκευή το απόγευμα περιηγηθήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο  στην Καλαμάτα, όπου ξεναγηθήκαμε από την Αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων  Μεσσηνίας κα Μαρία Κυλάφη. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας στεγάζεται στο  ανακατασκευασμένο κτήριο της παλαιάς Δημοτικής Αγοράς της πόλης. Η μόνιμη έκθεσή  του,που είναι οργανωμένη σε τέσσεριςγεωγραφικές ενότητες – Καλαμάτα, Μεσσήνη, Τριφυλία,  Πύλος –, παρουσιάζει την πολιτιστική ιστορία των περιοχών της Μεσσηνίας, από την 5η χιλιετία  έως το 1453 μ. Χ.,στις οποίες εντάσσονται οι σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις με  αντιπροσωπευτικά ευρήματα, τα οποία προέρχονται είτε από ανασκαφές, είτε από επιφανειακές  έρευνες ή και από παραδόσεις αρχαίων από τους πολίτες. 

Στη στρατηγική θέση στον λόφο του Επάνω Εγκλιανού επισκεφθήκαμε, το Σάββατο 18  Οκτωβρίου, την μυκηναϊκή ακρόπολη της Πύλου, όπου το συγκρότημα με το αρχαιότερο  «Ανάκτορο του Νηλέως» και δίπλα το «Ανάκτορο του Νέστορος», το πιο καλά διατηρημένο  μέχρι σήμερα μυκηναϊκό παλάτι. Πρόκειται για μέγαρο της Υστεροελλαδικής εποχής, ένα 

μεγαλοπρεπές διώροφο κτίριο με πλούσια διακόσμηση, το οποίο περιελάμβανε την αίθουσα του  θρόνου με την εστία, αποθηκευτικούς χώρους, εργαστήρια, λουτρά, χώρους υποδοχής, κεντρικό  σύστημα αποχέτευσης. Εδώ, ήδη από το 1939, αποκαλύφθηκαν περίπου 1.000 πινακίδες της  Γραμμικής Β γραφής, που αποκρυπτογράφησε ο βρετανός MichaelVentris το 1952,καθώς και πολλά καλλιτεχνικά αντικείμενα που χρονολογούνται από το 1300 π.Χ. Το ανακτορικό  συγκρότημα που χρησιμοποίησε ο μελίρρυτος Νέστωρ, ο οποίος μνημονεύεται πολλές φορές  από τον Όμηρο στα έπη του, καταστράφηκε από πυρκαγιά γύρω στο 1200 π.Χ.  

Στην Πύλο- «παρά θιν’ αλός»- απολαύσαμε τον καφέ και στο κτήριο του Ολυμπιονίκη  Κων. Τσικλητήρα ξεναγηθήκαμε σε σπάνια συλλογή ενθυμημάτων του αγώνα του 1821. Πολλά  μέλη επισκέφθηκαν το Νιόκαστρο μέσα στο οποίο στεγάζονται το Αρχαιολογικό Μουσείο  Πύλου και το Μουσείο Εναλίων. Τα αρχαιολογικά εκθέματα, αφηγούνται την ιστορία της 

Πυλίας από τα προϊστορικά έως τα ρωμαϊκά χρόνια, μέσα από καινοτόμους τρόπους  παρουσίασης που υποστηρίζονται από ψηφιακές εφαρμογές.  

Η Μεθώνη και η Κορώνηαποτέλεσαν δύο πολιτείες με μεγάλη ακμή από τον 13ο έως τον  17ο αιώνα, γεγονός που οφείλεται στη γεωστρατηγική τους θέση ως λιμάνια – κλειδιά για το  εμπόριο από και προς την Ανατολή.Στο Κάστρο της Μεθώνης, χτισμένο στη χερσόνησο του  Αγίου Νικολάου, όπου κατά την αρχαιότητα ήταν η πόλη Μοθώνη, περιηγηθήκαμε ένα από τα  σημαντικότερα οχυρωματικά κτίσματα στον ελληνικό χώρο κατά τον μεσαίωνα. Το κάστρο  βρέχεται σε τρεις πλευρές από τη θάλασσα, όπου και το μικρό φρούριο Μπούρτζι που ενώνεται  με αυτό με τεχνητή πέτρινη γέφυρα. Από την πλευρά της ξηράς είχε τάφροκαι γέφυρα με 14 τόξα, για την πρόσβαση στην πύλη. Το Κάστρο Κορώνης, το λιγότερο καλά διατηρημένο,  βρίσκεταιστη θέση όπου δέσποζε κάποτε η πόλη της αρχαίας Ασίνης. Χτίστηκε κατά τους  βυζαντινούς χρόνους και στη συνέχεια, δέχθηκε διάφορες τροποποιήσεις από τους εκάστοτε  κατακτητές της περιοχής. Στον αγώνα της ανεξαρτησίας η οθωμανική φρουρά τους παραδόθηκε  στις γαλλικές δυνάμεις του Μαιζώνος τον Οκτωβρίου του 1828, μετά από διαπραγματεύσεις και  έκτοτε περιήλθαν στην Ελλάδα. 

Όσα μέλη επισκέφθηκαν την Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» στο ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας, θαύμασαν μία από τις πληρέστερες συλλογές ελληνικών  τοπικών ενδυμασιών σε πανελλήνιο επίπεδο.  

Την Κυριακή έγινε η επίσκεψη μας στην αρχαία Μεσσήνη που βρίσκεται στο χωριό  Μαυρομμάτι Ιθώμης. Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε το 369 π.Χ. από τον Θηβαίο στρατηγό  Επαμεινώνδα, μετά τη νίκη του επί των Σπαρτιατών στα Λεύκτρα, απελευθερώνοντας την Μεσσηνία από τη σπαρτιατική κατοχή και ο οποίος επέλεξε τους πρόποδες του όρους Ιθώμη για  να χτίσει την πρωτεύουσα των ελεύθερων Μεσσηνίων. Ο περιηγητής Παυσανίας, 2ος αι. μ.Χ., 

έχει διασώσει τις περισσότερες πληροφορίες για την ίδρυση της πόλης, η οποία παρέμεινε  πολιτιστικό και πολιτικό κέντρο της Μεσσηνίας μέχρι και τα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. Το 395 η  επιδρομή των Γότθων υπό τον Αλάριχο πιστεύεται πως αποτέλεσε το αποφασιστικό πλήγμα  στην ύπαρξη της πόλης. 

Την Μεσσήνη περιέβαλε λίθινο τείχος με περίμετρο 9 χλμ., με δύο μνημειακές πύλες,  την Αρκαδική (ή πύλη της Μεγαλόπολης) στα δυτικά και τη Λακωνική (ή Τεγεατική) στα  ανατολικά, ενισχυμένο κατά διαστήματαμε λίθινους τετράγωνους και στρογγυλούς πύργους. Τα  οικοδομήματα της Μεσσήνης έχουν τον ίδιο προσανατολισμό και εντάσσονται στον  πολεοδομικό ιστό κατά το ιπποδάμειο σύστημα, που δημιουργείται από οριζόντιους (με  κατεύθυνση Ανατολή-Δύση) και κάθετους (με κατεύθυνση Βορρά-Νότο) δρόμους.  

Από τα μνημεία που έχουν αποκαλυφθεί περιηγηθήκαμε την Κρήνη «Αρσινόη», το  Θέατρο, το Εκκλησιαστήριο που διατηρείται σε άριστη κατάσταση, το Ασκληπιείο, τα λουτρά – βαλανείο, τη δυτική πλευρά της Αγοράς, το Ιερό του Διός Σωτήρος, την Πρωτοβασιλική του  θεάτρου, το Ιερό Ήρωος, πιθανώς του Αριστομένη, το Γυμνάσιο και το Στάδιο με το Πρόπυλο  και την Παλαίστρα, Ρωμαϊκή έπαυλη των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων. 

Στην εξόρμηση μας συνόδευσαν ο Πρόεδρος του Συλλόγου μας, Επί τιμή Έφορος  Αρχαιοτήτων ΥΠΠΟ, Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης, ο οποίος σε αρκετές περιπτώσεις ενημέρωνε τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου σχετικά με αρχαιολογικά και ιστορικά στοιχεία των  μνημείων, η Γραμματέας μας Λούλη Μαργαρίτου, η οποία ανέλαβε και έφερε εις πέρας όλα τα  διαδικαστικά της δραστηριότητας και ο Περικλής Καμάρης, Μέλος του Δ. Σ.