Έρευνα του ΕΡΤnews Radio 105.8 για τις διαδικτυακές απάτες: Μιλούν θύματα, δικηγόροι και ειδικοί της αντιμετώπισης του ηλεκτρονικού εγκλήματος (audio)

Εφευρίσκουν κάθε φορά νέους τρόπους για να «ψαρέψουν» θύματα μέσω του διαδικτύου προκειμένου να υποκλέψουν τα προσωπικά τους δεδομένα ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. 

Οι διαδικτυακές άπατες αυξάνονται δραματικά με τους απατεώνες να δελεάζουν τους ανυποψίαστους χρήστες του ίντερνετ, με εύκολο κέρδος μέσα από διαδικτυακές επενδύσεις. 

Θύματα είναι άτομα κάθε ηλικίας, από καθηγητές μέχρι τραπεζικούς υπαλλήλους που βλέπουν τα χρήματα τους να εξανεμίζονται με ένα κλικ. 

Οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται την τεχνολογία, τη βιασύνη και την άγνοια πολλών χρηστών, δημιουργώντας ψεύτικες ιστοσελίδες, παραπλανητικά e-mail, τηλεφωνικές απάτες με υποτιθέμενους τραπεζικούς υπαλλήλους και ανύπαρκτα ηλεκτρονικά καταστήματα.

Πολλοί πολίτες έχουν δει τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς να μηδενίζονται μέσα σε λίγα λεπτά, ενώ αυξάνονται και τα περιστατικά επενδυτικών “ευκαιριών” που οδηγούν σε μεγάλες οικονομικές απώλειες. 

Οι δράστες, συχνά οργανωμένοι σε διεθνή κυκλώματα, αλλάζουν διαρκώς τακτικές, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και ψεύτικες ταυτότητες για να παραπλανήσουν ακόμα και τους πιο προσεκτικούς χρήστες.

Στην έρευνα της Έλενα Καραθάνου, την οποία παρουσίασε στο ΕΡΤnews Radio 105.8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο και την Μαρία Γεωργίου, μίλησαν άνθρωποι που έχουν εξαπατηθεί, περιγράφοντας πώς πείστηκαν να «επενδύσουν» τα χρήματά τους, όπως επίσης, δικηγόροι, ειδικοί της τεχνολογίας και της αντιμετώπισης του ηλεκτρονικού εγκλήματος.

«Δέχτηκα ένα μήνυμα στο WhatsApp από μία που υποτίθεται ότι ήταν τουρίστρια στην Ελλάδα, μία Κινέζα. Και αφού λοιπόν ξεκινήσαμε να μιλάμε, στο τέλος γυρίζει και μου λέει αν έχω παθητικό εισόδημα. Kι ξεκινάω έτσι αυτό το ταξίδι των κρυπτονομισμάτων» αφηγήθηκε ο Ανδρέας, θύμα διαδικτυακής απάτης.

«Tα 500 ευρώ που θα έβαζα θα μου έδιναν ένα profit μηνιαίο γύρω στα 300 ευρώ. Πέρασαν 10-15 μέρες. Όντως είχαν πάει γύρω στα 700-750 και τα έβλεπα. Συνολικά, δηλαδή έριξα 2500 ευρώ σε αυτό το wallet που στο τέλος είχανε γίνει 4.500 ευρώ.

Μου ξαναστέλνει πάλι η Κινέζα μήνυμα και μου λέει ότι δικαιούσαι να συμμετάσχεις σε μία συμμετοχή σαν διαγωνισμός, δηλαδή με 4.500 ευρώ θα έπαιρνα 24.000 ευρώ, λέω ουάου και με το που δέχομαι, απλά μου λέει πρέπει να προσθέσεις άλλα 6.000 ευρώ περίπου. Και ξανά επικοινωνώ με το customer service και λέω τα χρήματα είναι ήδη στο πορτοφόλι μου. Μου τραβάνε τα λεφτά.

Μου έβγαλε περίπου γύρω στις 30.000 ευρώ σαν κέρδος και ξεκινάω τη διαδικασία της ανάληψης. Μου δίνει το customer service οδηγίες και ξεκινάω. 100€ την πρώτη, τη δεύτερη 3.000 και μου βγάζει failed. Αποτυχία.

Μήπως μπορείτε σας παρακαλώ πολύ να το ξεκλειδώσετε; Μου λέει, δεν γίνεται. Λέω, γιατί δεν γίνεται ρε παιδιά, αφού τα λεφτά είναι μέσα. Μου λέει, όχι δεν γίνεται. Θα πρέπει να βάλετε επιπρόσθετα ένα 15% του συνόλου που έχω κερδίσει.

Τα έχω στη σελίδα αυτή τη στιγμή, είναι μπλοκαρισμένος ο λογαριασμός και να μην μπορώ να τα τραβήξω γιατί μου είπε το customer service έχει καταστραφεί το κανάλι και ότι για να επιδιορθωθεί θα πρέπει να προσθέσω εξωτερικά κεφάλαια τα οποία αντιστοιχούν σε 5.500 USTC» συνέχισε ο Ανδρέας.

«Κάποια στιγμή με πήρε μια κοπέλα που ισχυρίστηκε ότι ήταν στην Κύπρο. Κατ’ αρχήν μου έστειλε το καταστατικό της εταιρείας το οποίο ήταν στα αγγλικά και ήταν 20 περίπου σελίδες. Επένδυσα ένα πολύ μικρό ποσό της τάξεως των 100 ευρώ. Μετά διακόσια και μου έδωσε ένα κέρδος 150 ευρώ σε ένα διάστημα μιας, δύο εβδομάδων. Και επειδή ζήτησα να το δω αυτό το ποσό, πραγματικά μου το μετέφερε στην τράπεζά μου, κέρδισε την εμπιστοσύνη μου και άρχισα να επενδύω μεγαλύτερα ποσά» εξήγησε ο Δημήτρης, ένα ακόμα περιστατικό διαδικτυακής απάτης.

«Μετά από 3-4 μήνες μου είχε πει η κοπέλα αυτή με την οποία μιλούσα σχεδόν καθημερινά, ότι θα κλείσει το προϊόν αυτό και θα μου αποδοθούν τα κέρδη. Ήταν γύρω στα 20-25 χιλιάδες. Φυσικά άρχισαν οι υπεκφυγές και από μέρα σε μέρα κατάλαβα ότι έχω πέσει θύμα απάτης» προσέθεσε.

Η πρώτη μορφή διαδικτυακής εξαπάτησης είναι οι επενδυτικές απάτες, ανέφερε ο Μανώλης Σφακιανάκης, Πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας CSI, Αντιστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας εν αποστρατεία και ειδικός ερευνητής ηλεκτρονικών εγκλημάτων.

«Σε εικονικές φόρμες βλέπεις τα λογότυπα τραπεζών, βλέπεις τα κρυπτονομίσματά σου, νομίζεις ότι αυτά είναι δικά σου και χαίρεσαι. Δεύτερη απάτη, σε πιάνουν και σου λένε γεια σας, είμαστε από την τάδε εταιρεία, θέλω να πάρετε ένα κουπόνι που κερδίζει. 3η μορφή απάτης που σου λένε κέρδισες ένα καρότσι 300 ευρώ από οποιοδήποτε σουπερμάρκετ. Η τέταρτη μορφή είναι, ανακάλυψε η εφορία κάποια λάθη και για να πάρεις την επιδότηση θα πρέπει να πληρώσεις με paysafe κάρτα 200-300 ευρώ το πρόστιμο για να πάρεις την επιδότηση. Και τέλος, το πέμπτο και πιο τραγελαφικό είναι, σε βάζουν σε κληρώσεις για να κερδίσεις διάφορα πραγματάκια μέχρι και μία γυναίκα για να σου κάνει τις δουλειές.

Τώρα, πώς προστατεύεστε από τις απάτες Το πρώτο πράγμα είναι ότι δεν μιλάς και δεν απαντάς σε κανένα τηλέφωνο που δεν ξέρεις.

Δεύτερον και βασικό, πριν κάνεις κλικ σκέπτεσαι.

Ένα κλικ μπορεί να καταστρέψει όλη σου τη ζωή. Ποτέ δεν δίνουμε κωδικούς ή στοιχεία κάρτας.

Και τέλος ελέγξτε αν ένα site είναι ασφαλές. Το ένα είναι αν έχει ένα λουκέτο μετά το http, to s το secure. Εάν το site αυτό το βάλετε σε μία μηχανή η οποία βλέπει αν τα site είναι σωστά, αυτή η μηχανή είναι από τις πλέον αξιόπιστες και μπορείς να δεις εάν το site που πας να ψωνίσεις υπάρχει ασφάλεια.

Και τέλος αποφεύγετε τα δημόσια Wi-Fi. Χρησιμοποιείστε τα data που σας δίνει η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας σας, γιατί τα άλλα, τα data τα τσάμπα κρύβουν πολλές παγίδες» επισήμανε ο κ. Σφακιανάκης.

«Έχουν χαθεί από τα πορτοφόλια των Ελλήνων λεφτά πάνω από δισεκατομμύριο, τα οποία έχουν φύγει κυρίως στο εξωτερικό. Οι επιτήδειοι είναι πάντα βήματα μπροστά από τις τράπεζες και το κράτος» τόνισε η Άννα Μαρία Φίλιππα, Δικηγόρος με ειδίκευση στο ηλεκτρονικό έγκλημα.

«Αν δεν είχατε λεφτά μες στο λογαριασμό σας, θα τα έστελνε η τράπεζα αυτόματα; Όχι. Όταν λοιπόν δίνεται μια εντολή, ξαφνικά ένας άνθρωπος που έχει 100.000 και μετά ένα βράδυ αδειάζει τον λογαριασμό του προς τη Λετονία και προς τη Νιγηρία χωρίς να ελεγχθούν οι άνθρωποι στους οποίους τα στέλνει τα χρήματα είναι ασυνήθιστες κινήσεις; Είναι. Εδώ θα έπρεπε να τελειώνει η κουβέντα.

Η τράπεζα έχει τόσες πολλές ενδείξεις που συνιστούν απόδειξη αυτές οι ενδείξεις και να μη δεχτεί να την εκτελέσεις μέχρι να βεβαιωθείς ότι αυτή η κίνηση, να την επισημάνεις ως επικίνδυνη και να μην την εκτελέσεις μέχρι να βεβαιωθείς ότι είναι ακίνδυνη, ότι δεν πρόκειται για απάτη. Για να μας μιλήσουν για αμέλεια του πελάτη, θα πρέπει να μας μιλήσουν για την αμέλεια όλων των πολιτών και τις γνώσεις που έχουν και που τα κράτη τους πιέζουν να κάνουν ηλεκτρονικές συναλλαγές και τους βάλανε βαθιά μέσα στο internet χωρίς να έχουν στην ουσία το πολύ απλό. Είναι αναλφάβητοι οι περισσότεροι. Ψηφιακά και διαδικτυακά αναλφάβητοι» συμπλήρωσε η κ. Φίλιππα.

«Στο παιχνίδι, τα τελευταία χρόνια έχει μπει η τεχνητή νοημοσύνη με σκοπό να εξαπατήσουν τον κόσμο. Οι συχνότερες μέθοδοι είναι το Phishing που λέμε, το ηλεκτρονικό ψάρεμα που σκοπό έχουν να μας αποσπάσουν κάποιους κωδικούς από την τράπεζα μας, το e-banking μας, είναι επιθέσεις που εκβιάζουν κόσμο για λύτρα και τα deepfake, ένα σύνθετο περιεχόμενο το οποίο αποτελείται από βίντεο, ήχο και εικόνα που έχει παραχθεί ή τροποποιηθεί με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, με κάποια προγράμματα δηλαδή, έτσι ώστε να φαίνεται ότι ένα άτομο είπε, έκανε κάτι, που δεν είπε και δεν έκανε.

Και στις επιχειρήσεις έχουμε δει, που τους δίνεται υποτίθεται εντολή για μια επείγουσα μεταφορά χρημάτων σε συγκεκριμένο λογαριασμό.

Οι κυβερνο-απατεώνες έχουν κάποιους λόγους που εκτελούν αυτές τις επιθέσεις. Ο πρώτος είναι είτε να θέσουν την εταιρία σε ομηρία με σκοπό να ζητήσουν λύτρα ή να είναι βαλτοί από μια άλλη ανταγωνίστρια εταιρία, με σκοπό να προκαλέσουν εκνευρισμό, σύγχυση και καθυστέρηση στον ανταγωνιστή τους. Αυτές οι επιθέσεις είναι πάρα πολύ εύκολες να γίνουν και οικονομικά αμελητέες, ενώ για μια επιχείρηση να προστατευτεί, τα κόστη είναι τεράστια» περιέγραψε ο Σύμβουλος Ασφαλείας Πληροφοριακών Συστημάτων, Θεοφάνης Κασίμης.

.

«Το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί οι διαδικτυακές απάτες και φυσικά στην ΕΚΠΟΙΖΩ λαμβάνουμε καθημερινά αρκετές καταγγελίες» επισήμανε η Βίκυ Τζέγκα, Νομική Σύμβουλος της ΕΚΠΟΙΖΩ. 

Σημείωσε πως, γενικώς οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν υιοθετήσει μηχανισμούς ελέγχου, οι οποίοι θα αξιοποιούν τις τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης, όπως επίσης και κάποιους κωδικούς, κάποια βιομετρική ταυτοποίηση ή ακόμη και τηλεφωνική επιβεβαίωση.

«Το προφίλ των καταναλωτών διαφέρει. Έχουμε ακόμη και τραπεζικούς υπαλλήλους οι οποίοι έχουν πέσει θύματα απάτης, ακόμα και πανεπιστημιακούς. (…)

Στις περιπτώσεις γενικώς που έχουμε εμείς, δυστυχώς, ένα περίπου 75% που έχει η πλειοψηφία των τραπεζών, πολύ δύσκολα θα επιστρέψει τα χρήματα πίσω, ενώ υπάρχει καθήκον της τράπεζας να προστατεύουν τους καταναλωτές και να προειδοποιούν άμεσα και όταν μέσω του συστήματός της βλέπει ο καταναλωτής μέσα σε πολύ λίγα δευτερόλεπτα χάνονται κάποια χιλιάδες ευρώ, η τράπεζα να υιοθετήσει και εσωτερικούς κανονισμούς προκειμένου εκείνη τη στιγμή να προλάβουν, μη προχωρώντας άμεσα στην πίστωση του λογαριασμού» συμπλήρωσε η κ. Τζέγκα.

ertnews.gr