Γόννοι Λάρισας: “Χρυσοθήρες και Αρχαιοκάπηλοι”

Ιστορίες, αναμνήσεις φτιαγμένες με χρυσό, ο πυρετός του πολύτιμου μετάλλου φέρνει αμέτρητους χρυσοθήρες στους Γόννους της Λάρισας. Άνθρωποι ψάχνουν θησαυρούς, λίρες από αντάρτες ή από Εγγλέζους ή και πιο πίσω από την Τουρκοκρατία, αλλά και αρχαιοκάπηλους που σκάβουν για αρχαία… Οι θησαυροί λέγεται πως είναι αμύθητοι, η ζωή σε όποιον βρει τα πολύτιμα σεντούκια θα αλλάξει και αυτό είναι ίσως αρκετό για κίνητρο σε πολλούς, αμέτρητους χρυσοθήρες που πολιορκούν την περιοχή.

Οι διάφορες περιγραφές και ιστορίες έρχονται από τις αρχές του 20ου αιώνα και την τουρκοκρατούμενη τότε περιοχή και συνεχίζουν με τον πόλεμο του 1940 και τον εμφύλιο. Από εκεί και ύστερα τη σκυτάλη παίρνουν οι χρυσοθήρες και οι αρχαιοκάπηλοι… με «χάρτες» που κυκλοφορούν από χέρι σε χέρι αλλά και χωρίς χάρτες, το κυνήγι του θησαυρού συνεχίζεται και εντείνεται στις μέρες μας. Άλλωστε η φτώχεια, η ακρίβεια και η άνοδος της τιμής της χρυσής λίρας που έφτασε στα 800,00 ευρώ, είναι σοβαροί λόγοι οι πληροφορίες για θησαυρούς να πολλαπλασιάζονται από στόμα σε στόμα και οι εθισμένοι στο ψάξιμο με παράνομο συνήθως τρόπο (μια μορφή τζόγου είναι και αυτό) να τρέχουν για νέες περιπέτειες… με απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Λίγες οι περιπτώσεις που πήραν δημοσιότητα, πάρα πολλές αυτές που έμειναν κρυφές ανάμεσα σε μύθους, παρέες και κουβέντες του καφενείου. Δημοσιεύματα διαχρονικά συντηρούν τον μύθο ή τον καταρρίπτουν.

Το 1975 δημοσίευμα στην εφημερίδα τα «ΝΕΑ» έκανε λόγο για συλλήψεις χρυσοθήρων στην περιοχή, γράφοντας: «Τέσσερις Λαρισινοί αντί θησαυρού στη φυλακή. Τρία καζάνια λίρες στο αυτοκίνητό τους, βρέθηκαν μηχανήματα ανιχνεύσεως μετάλλων και σκαπτικά εργαλεία».
Η πιο γνωστή περίπτωση, που πήρε και μεγάλη δημοσιότητα είναι στις 1-2 Νοέμβρη του 1996 όταν κυνηγοί θησαυρών ψάχνουν για λίρες στην κεντρική πλατεία της τότε κοινότητας Γόννων, μετά από ομόφωνη απόφαση του τότε κοινοτικού συμβουλίου με πρόεδρο τον Τάκη Δημερά. Την αντίθεσή του στο να δοθεί άδεια είχε εκφράσει στη συνεδρίαση του κοινοτικού συμβουλίου ο δημότης Γόννων, Δημήτρης Ζ. Γουγουλιάς, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «οι Γόννοι θα γίνουν θέμα στα Μ.Μ.Ε. με αρνητική διαφήμιση για το χωριό».

Η ιστορία έχει ως εξής : Το 1996 η εφημερίδα τα «ΝΕΑ» στις 05 Σεπτεμβρίου, αναφέρει ότι «τέσσερις φίλοι πήραν άδεια εκσκαφής με τον όρο να αποδώσουν στην Κοινότητα Γόννων το 50%. Η ιστορία ξεκινά πριν από τον πόλεμο του 1912. Το χρυσάφι θάφτηκε πριν ο ελληνικός στρατός απελευθερώσει την περιοχή των Γόννων. Οι οικογένειες των Τούρκων κατοίκων εμπιστεύτηκαν τα πεντόλιρα τους στον άρχοντα της περιοχής, ο οποίος τα έθαψε σε χαρακτηριστικό σημείο.

Δύο μήνες μετά, την 1η Νοέμβρη 1996, τόσο οι τοπικές εφημερίδες «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (Χρήστος Τσαντήλας) και «ΗΜΕΡΗΣΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ» (Γιάννης Σιούλας), που παρακολουθούν το θέμα, έγραφαν: «Άνθρακας ο θησαυρός. Χωρίς αποτέλεσμα ήταν η χθεσινή εκσκαφή σε κεντρικό σημείο του χωριού Γόννοι Λάρισας, όπου τέσσερις χρυσοθήρες περίμεναν να βρουν θησαυρό από τουρκικά πεντόλιρα. Το τέλος μίας ιστορίας που μοιάζει με παραμύθι γράφτηκε χθες το πρωί στους Γόννους Λάρισας». Την είδηση αναδημοσιεύουν και αθηναϊκές εφημερίδες, μεταξύ αυτών και «ΤΑ ΝΕΑ».
Με το θέμα θα ασχοληθούν ακόμα και σχολιαστές και σκιτσογράφοι που θα το σχολιάσουν σκωπτικά…

Ενώ η εφημερίδα «Ημερήσιος Κήρυκας» της Λάρισας στις 31 Μάρτη 1997 γράφει χαρακτηριστικά «Στα δικαστήρια η κοινότητα Γόννων με τους χρυσοθήρες. Εκεί κατέληξε τελικά η διαφωνία της κοινότητας Γόννων με τους τέσσερις χρυσοθήρες, αφού ένα ποσό που συμφωνήθηκε να καταβάλλουν οι τελευταίοι (για το σκάψιμο και την αποκατάσταση της πλατείας)… δεν έφτασε ποτέ στα ταμεία της κοινοτικής αρχής».

Παράλληλα δεν σταματούν και οι ανασκαφές των αρχαιοκάπηλων στην περιοχή με πιο γνωστή αυτή στις 2 Ιούνη 2013 (Κυριακή βράδυ) όπου γίνεται μια μεγάλης έκτασης λαθρανασκαφή στη θέση «Καστρί» την οποία καταγγέλλει ο ενοικιαστής του χωραφιού Γιάννης Θ. Κανταρίνος (βλέπε σχετικό δημοσίευμά μου στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» στις 5/6/2023).

Και φτάνουμε στις 1 Οκτώβρη 2025 που ακόμη μια μανία για κυνήγι χρυσού και λιρών και μια πληροφορία για ύπαρξη τους σε σπηλιά στην περιοχή των Γόννων της Λάρισας οδήγησε μια παρέα τεσσάρων ατόμων σε μια περιπέτεια που για τον έναν αποδείχθηκε μοιραία.

Βρέθηκαν ποτέ λίρες; Κανένας δεν θα το πει αυτό με σιγουριά. Αλλά από τη δεκαετία του 1950 και μετά οι «διαδώσεις» και η «κοινωνική κριτική», πάντα κάτι είχε να πει για ανθρώπους που πλούτισαν ξαφνικά και αναίτια, ότι βρήκαν λίρες, αλήθεια – ψέματα;
Και οι περιπέτειες συνεχίζονται…

Πηγή: perataria.gr/ Δ. Γουγουλιάς