Λάρισα: Τα μέλη του “Klingenden Brücke” βρέθηκαν στο Πολυδένδρι: Από το 1949 ξέρουν 70 ελληνικά και συνολικά 1870 τραγούδια σε πρωτότυπες γλώσσες της Ευρώπης (φωτο – βίντεο)

Το παρόν δεν είναι μόνο ένα πολιτιστικό αφιέρωμα· κι ας παρουσιάζει τη δράση του συλλόγου «Klingenden Brücke»  – σε ελεύθερη ελληνική μετάφραση «Ηχογέφυρα» – που δημιουργήθηκε στη Γερμανία το 1949, στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου, μέλη του οποίου για μια εβδομάδα βρέθηκαν στο Πολυδέντρι για να παρακολουθήσουν ένα workshop πάνω σε ελληνικά τραγούδια, στην ελληνική γλώσσα, σε ελληνικό τόπο. Κι ας έχει φωτογραφίες και βίντεο από το δρώμενο.

Είναι και ένα πολιτικό σχόλιο.

Της Εύης Μποτσαροπούλου

Η πληροφορία για την παρουσία στα παράλια της Λάρισας των 21 Γερμανών στην πλειοψηφία τους, κάποιων Πολωνών και ενός ζευγαριού προσφύγων από το Κόσσοβο ήρθε εντελώς ξαφνικά το μεσημέρι της περασμένης Τρίτης. Στην αρχή δεν κατάλαβα ποιοι είναι αυτοί οι ηλικιωμένοι άνθρωποι, ο μικρότερος από όλους αυτούς ήταν μόλις 75 ετών, και τι ακριβώς κάνουν εδώ σε μας, αλλά ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα να παρακολουθήσω επί τόπου. Μπήκα στο αυτοκίνητο και πήγα. Είχα και μια τάση φυγής· από την καθημερινότητα, την πραγματικότητα, την επικαιρότητα. Είχα ξοδέψει ήδη όλο το πρωινό διαβάζοντας ειδήσεις και την σχετική αρθρογραφία. Τράμπ και πάλι Τραμπ, μία να ετοιμάζεται για τη διάσκεψη με τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής με θέμα τη Γάζα και μια να δηλώνει πως η παρακεταμόλη συνδέεται με τον αυτισμό… Και Μακρόν που αναγνώρισε εκ μέρους της Γαλλίας την ύπαρξη κράτους της Παλαιστίνης. Πολύ πόλεμος. Πάλι πόλεμος. Εκεί που ο κόσμος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο νόμιζε πως ξεμπέρδεψε με αυτούς. Τόσες μα τόσες προσπάθειες έγιναν για να κατανοήσουν οι άνθρωποι τους διαφορετικούς πολιτισμούς και να αφομοιώσουν ότι περισσότερα πράγματα μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν. Τόσο πολύ ονειρεύτηκαν την ειρηνική συνύπαρξη των λαών…

Αυτό ακριβώς έκανε και ο σύλλογος Klingenden Brücke. Από το 1949. Τότε ιδρύθηκε από ανθρώπους που πίστεψαν ότι τα παραδοσιακά τραγούδια, που τραγουδιούνται στις πρωτότυπες γλώσσες, χτίζουν γέφυρες κατανόησης μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών πολιτισμών. Αρχικά έφτασαν τα 3000 μέλη στη Γερμανία κυρίως, στο Βέλγιο και τη Γαλλία. Σήμερα, τα ενεργά είναι περίπου 300. Είναι όλοι τους ηλικιωμένοι, οι ίδιοι που ήταν η γενιά των πρώτων παιδιών που γεννήθηκαν στον πόλεμο. Ακριβώς όμως.

Αρκετοί από τους επισκέπτες στο Πολυδένδρι είναι 60 χρόνια στο σύλλογο, από τα 20 τους, από τη δεκαετία του 1960. Ξέρουν σχεδόν 70 ελληνικά τραγούδια. Να τα παίζουν, να τα τραγουδούν, να τα κατανοούν. Ξέρουν για το τι μιλάνε, ξέρουν τα λόγια απέξω, ξέρουν τους καλλιτέχνες. Ήρθαν εδώ για να μάθουν άλλα έξι· ζήτησαν δυο παραδοσιακά, δύο νησιώτικα και δύο ρεμπέτικα… το «Ανάμεσα σε τρεις θάλασσες» της Δόμνας Σαμίου από το γειτονικό Κεραμίδι, το «Ρούσα Παπαδιά», το «Τσιριγότικο» από τα Κύθηρα, τον «Μέρμηγκα» από την Κεφαλονιά, το «Τα ζηλιάρικά σου μάτια» του Βαμβακάρη και το «Βόλτα στην Ελλάδα» του Τσιτσάνη. Ο εκπαιδευτής τους ήταν ο Σπύρος Καβαλλιεράτος.

Μου εξηγούν πως για αυτούς η ενασχόληση με αυτά τα τραγούδια – δημοτικά και άλλα της Ευρώπης στις πρωτότυπες γλώσσες – επιτρέπει μια νέα, ασυνήθιστη προσέγγιση στο τραγούδι, συνδέει ανθρώπους από διαφορετικές μητρικές γλώσσες και έτσι συμβάλλει στην ειρηνική συνύπαρξη. Η Klingende Brücke (Ηχητική Γέφυρα), ο σύλλογός τους έχει ως στόχο να φέρει τους λαούς της Ευρώπης πιο κοντά. Τραγουδούν τραγούδια στις πρωτότυπες γλώσσες και εκτός της Ευρώπης, όπως της Βόρειας και Νότιας Αμερικής… Τραγουδώντας δημιουργούν γέφυρα κατανόησης μεταξύ των πολιτισμών. Αν ξέρουν 70 ελληνικά, φανταστείτε πόσα ξέρουν συνολικά… Το έργο τους αυτό έχει καταγραφεί στη σειρά με τους Άτλαντες Liederatlas europäischer Sprachen. Επίσης υπάρχει στο ψηφιακό τους αρχείο που είναι πραγματικά ιδιαιτέρως εντυπωσιακό… Είναι γιγαντιαίο και πλήρες. Περιλαμβάνει μέχρι στιγμής 1870 τραγούδια!

Το δίκτυο σήμερα αναπτύσσεται σε 15 πόλεις της Γερμανίας, στις οποίες διοργανώνονται συναντήσεις 1 φορά το μήνα. Κάθε τρεις μήνες συναντιούνται όλα τα μέλη στη Βόννη, σε ένα παλάτι, και ασχολούνται με μια συγκεκριμένη θεματική. Θεματικές και σύμβολα υπάρχουν κοινά σε τραγούδια πολλών χωρών… το νερό, οι πηγές, τα γεφύρια, τα λουλούδια, τα βότανα, ο μυλωνάς και η μυλωνού, οι πλύστρες… Το κάθε μέλος παρουσιάζει ένα νέο τραγούδι από την προκαθορισμένη θεματολογία.

Τους συνάντησα βραδάκι στο εστιατόριο Paradise. Μόλις είχαν τελειώσει το δείπνο τους και πήραν τις θέσεις τους σε ένα μεγάλο κύκλο για να τραγουδήσουν. Ξεκινούν πάντα με ένα συγκεκριμένο τραγούδι. Αμέσως μετά τραγούδησαν το “Am Brunner vor dem Tore” που είναι το ίδιο με το ελληνικό «Φλαμουριά» που το έχουν πει πολλοί Έλληνες τραγουδιστές· το είχε γράψει αρχικά στα γερμανικά ο φιλέλληνας Wilhelm Muller το 1822! Ακολούθησαν τραγούδια από τη Σλοβακία, τη Σουηδία, τη Βοσνία, την Ισπανία…

Τα ελληνικά που διάλεξαν ήταν η «Άρνηση» του Σεφέρη σε μουσική Θεοδωράκη. Είπαν και το «Ήρθε βοριάς ήρθε νοτιάς» του Χατζηδάκι πρώτα στα ελληνικά και μετά το αυθεντικό Lili Marleen, το πλέον διάσημο τραγούδι στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου που τραγουδήθηκε και από τις δύο πλευρές των αντιμαχομένων, με διαφορετικό χαρακτήρα, με αρχική ερμηνεύτρια του τραγουδιού τη Λάλε Άντερσεν. Το «Κόκκινο γαρύφαλλο», το «Τα παιδιά του Πειραιά», τη «Τζαμάικα», το «Ξημερώνει» (Το σύννεφο έφερε βροχή). Εκεί εντυπωσιάστηκα. Ενώ τραγουδούσαν όλοι μαζί ο Σπύρος Καβαλλιεράτος κάποια στιγμή σταμάτησε… «Όχι λάθος» είπε μια κυρία «έχει ακόμη μία στροφή»! Στο τέλος έκαναν και παραγγελιές… «Συννεφιασμένη Κυριακή», «Τα σπίτια είναι χαμηλά», «Ένα το χελιδόνι», «Βρέχει στη φτωχογειτονιά», «Παλικάρι», «Περιβόλι του ουρανού»… τα ζητούσαν όχι μόνο με τον τίτλο αλλά και με κάποιο στίχο.

Όπως μου είπε η Ούλα, από τα πιο παλιά μέλη και 82 χρονών, χρειάζεται μεράκι. Να αγαπάς τη μουσική και τη γλώσσα. Το «μεράκι» το είπε στα ελληνικά· ήξερε τι σήμαινε άλλωστε…