Το «MyStreet» είναι μια μορφή ψηφιακής πολιτικοφυλακής; Και τι θα κάνουμε ως βέροι Λαρισαίοι; Θα καταγγείλουμε, θα συγκαλύψουμε ή θα αδιαφορήσουμε;

Την προηγούμενη εβδομάδα κυκλοφόρησαν τα πρώτα ρεπορτάζ σχετικά με το MyStreet. Στη Λάρισα, λέει, είχαμε 143. Καταγγελίες. Από αυτές που ως πολίτης μπορείς να κάνεις, επώνυμα ή ανώνυμα, για τις παραβάσεις κοινόχρηστου χώρου που διαπράττουν οι ιδιοκτήτες καταστημάτων εστίασης με τα τραπεζοκαθίσματα. Μέχρι την ώρα που γράφεται το παρόν, Παρασκευή πρωί, έχουν φτάσει τις 191.

Στην αρχή νόμιζα ότι είναι μια πολιτική αποκλειστικά του Δήμου Λαρισαίων. Μια πρωτοβουλία του. Από αυτές τις «καλές πρακτικές» που έχει ήδη εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και είπαμε να την υιοθετήσουμε και μεις. Κάτι σαν τους ποδηλατόδρομους, τους δρόμους ήπιας κυκλοφορίας, τα παρκόμετρα, την ελεγχόμενη στάθμευση… όλα αυτά που μας εξασφαλίζουν ότι η Λάρισα θα γίνει μια πόλη εφάμιλλη των ευρωπαϊκών. Μετά συνειδητοποίησα ότι πρόκειται για ψηφιακή πατέντα πανελλήνιας έμπνευσης και εφαρμογής. Κυβερνητική. Αντίστοιχη του MyCoast για τις παραλίες. Μόνο που αντί για ξαπλώστρες καταγγέλλεις τραπεζοκαθίσματα. Στη μία περίπτωση διεκδικείς το δικαίωμά σου να απλώσεις την πετσέτα σου στην άμμο για να κάνεις μπάνιο χωρίς να πληρώνεις σε κάνένα, στην άλλη το δικαίωμα σου να περπατάς, να κυκλοφορείς, άνετα στα πεζοδρόμια, στους πεζοδρόμους και στις πλατείες χωρίς να σε εμποδίζουν τα τραπέζια και τα σταντ που είναι χυμένα στην πόλη με έντονη ιμπεριαλιστική διάθεση.

Της Εύης Μπορσαροπούλου

Όντως πρόκειται περί ελληνικής πατέντας. Όσο το έψαξα δεν βρήκα κάτι αντίστοιχο. Ίσως έμπνευση να αποτέλεσε το αγγλικό FixMyStreet, το συναντάμε και σε άλλες διεθνείς εκδόσεις, που αποτελεί μια γενική πλατφόρμα για αναφορές προβλημάτων στο δημόσιο χώρο (λακούβες, φωτισμός, φθορές πεζοδρομίου, κ.ά.) ή το παρισινό DansMaRue που κάνει το ίδιο αλλά κατά το ChatGPT -περαιτέρω διερεύνηση δείχνει πως δεν επιβεβαιώνεται, αλλά θεωρώ πως πρέπει να το αναφέρω- επιτρέπει και αναφορές για τραπεζοκαθίσματα που ενοχλούν την κυκλοφορία πεζών ή για μαγαζιά που δημιουργούν θόρυβο.

Το MyStreet έχει ήδη δημιουργήσει συζητήσεις και προβληματισμούς σε επίπεδο κοινωνίας και Τύπου. Εκεί μεταξύ «τυριού και αχλαδιού»… Η πλειοψηφία τους επικεντρώνεται στη λογική της ρουφιανιάς. Σε πρώτη ανάγνωση, αυτός που καταγγέλει επώνυμα ή ανώνυμα είναι ρουφιάνος; Πόση, ποιοτική διαφορά έχει το επώνυμα σε σχέση με το ανώνυμα; Και σε δεύτερη, γιατί το κράτος παροτρύνει τους πολίτες σε τέτοιες συμπεριφορές; Ποια έλλειψη δημιούργησε αυτή την ανάγκη κοινωνικής αυτορρύθμισης που δίνει στον πολίτη το δικαίωμα και το ρόλο να ρυθμίσει παραβάσεις που ανήκουν στο πεδίο ευθύνης και δράσης των δημόσιων και δημοτικών φορέων. Είναι ανίκανο το επιτελικό κράτος να επιτελέσει το ρόλο του και να εφαρμόσει τον νόμο ή δεν θέλει να αναλάβει το πολιτικό κόστος; Στη λογική του “Can’t afford it”,που λένε και οι Άγγλοι… Αντί να έρθουν σε αντιπαράθεση οι τοπικές αυτοδιοικήσεις – από αυτές εξαρτάται και πάλι πως θα χειριστούν εν τέλει τις καταγγελίες του MyStreet– με τον κλάδο της εστίασης και με τους πολίτες, κάνουν αντιμετάθεση αυτής; Ή μήπως απλά μιλάμε για διαφυγόντα δημοτικά έσοδα;

Σε τρίτη, τέταρτη και τα λοιπά ανάγνωση, υπάρχει κίνδυνος να διαρρηχθεί ο κοινωνικός ιστός; Υπάρχει η παιδεία και η κοινωνική ωριμότητα για να δοθούν προς χρήση τέτοια εργαλεία; Υπάρχει στην Ελλάδα η κουλτούρα της πολιτοφυλακής, που τη συναντάμε στην Αμερική από την αποικιακή εποχή, την περίοδο της Επανάστασης και στη διατήρηση της παράδοσης στο σήμερα από συνοικιακό επίπεδο μέχρι αυτό της Εθνικής Φρουράς; Ή μήπως απλά μιλάμε στα πλαίσια της ατομικής ευθύνης;

Και στην τελική, ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί σε αυτή την ιστορία;

Κατά τη γνώμη μου, το θέμα είναι πολυεπίπεδα προβληματικό. Όπως πάντα δηλαδή… Αν το σκεφτούμε στην λογική του άσπρου/μαύρου γίνεται πιο κατανοητό. Το προβληματικό. Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις τους καλούς από τους κακούς. Κυρίως τους κακούς. Γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι, είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, είμαστε όλοι μας. Οι ιδιοκτήτες της εστίασης δεν επενδύουν σε εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό, δεν εξαπλώνονται όσο περισσότερο μπορούν αν δεν υπάρχει κοινό να απευθυνθούν. Και φυσικά και υπάρχει. Τόσο κοινό όσα τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα. Σε πόλεις όπως η Λάρισα τουλάχιστον, που γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας, ας μην κοροϊδευόμαστε… Ποιος δεν έχει ζητήσει να του βρουν ή να του βγάλουν τραπέζι παρόλο που είναι γεμάτο το μαγαζί; Ποιος δεν κάθισε σε τραπέζι ή σταντ από ευθιξία και αίσθηση ατομικής και κοινωνικής ευθύνης γιατί είδε ότι είναι εκτός πλαισίου, εκτός της χαρακτηριστικής κίτρινης γραμμής; Πολίτης και πολιτικός;

Αυτό το δίπολο πολίτης και πολιτικός, κάτοικος Λαρίσης, μια και με τη δική μας πόλη ασχολούμαστε αλλά δεν νομίζω να υπάρχουν αισθητές διαφορές και ιδιαιτερότητες στις άλλες πόλεις, λειτούργησε σαν νοητική αλογόμυγα. Κάτι δεν μπορούσα να εντοπίσω, πέρα από τα γενικά και αναμενόμενα. Κάτι το υπερβολικό και υποκριτικό. Και αυτό με ενοχλούσε όλο και περισσότερο. Νομίζω πως κατάλαβα τι όταν μου ήρθαν στο μυαλό δύο περιστατικά από ρεπορτάζ στο season one μου στο onlarissa.gr. Λαρισαϊκά. Το πρώτο έγινε, το δεύτερο δεν έγινε.

Ας πούμε πως είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος… Δεν θα τα σχολιάσω. Θα τα αναφέρω. Κι ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του. Πολίτης και πολιτικός. Άλλωστε, αυτοί είμαστε.

…

Θα ξεκινήσω με αυτό που έγινε. Ήταν 25η Μαρτίου και έπρεπε να τριγυρίσω στα καφέ και τα τσιπουράδικα για να καταγράψω τι κάναν οι Λαρισαίοι την εθνική επέτειο. Κατέκλυσαν την πόλη. Αυτό κάνανε. Είχε και μια υπέροχη μέρα με λιακάδα… Ξεχύθηκαν. Παντού. Και ευφάνταστα. Τόσο που με άφησε άναυδη το concept που οικειοποιήθηκε για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της ημέρας ένα τσιπουράδικο. Αφού έστρωσε όσα περισσότερα τραπέζια χωρούσαν στον πεζόδρομο μπροστά στη πρόσοψη του μαγαζιού και στην απέναντι πλευρά του, επεκτάθηκε κι άλλο. Πως; Προσπέρασε διπλανό μαγαζί καφέ και άπλωσε τραπέζια και μετά από αυτό· τα τραπέζια στρίβανε μάλιστα και σε ανηφορικό πεζόδρομο προς το λόφο του Φρουρίου. Έβλεπες τους σερβιτόρους να τρέχουν με τους μπακαλιάρους σκορδαλιά πάνω από τα κεφάλια κάποιων καθήμενων δίπλα, που επέμεναν να πίνουν καφέ παρά τα όσα επιτάσσει η μέρα, να διανύουν μια απόσταση σχεδόν δέκα μέτρων για να εξυπηρετήσουν τους πελάτες, τους δικούς του. Πραγματικά εντυπωσιάστηκα. Ιδιοκτήτες, σερβιτόροι, πελάτες και περαστικοί πάλι, φαινόταν να το βρίσκουν λογικό. Ένα έκτακτο μέτρο σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης… Λες και η εθνική επέτειος είναι συνθήκη ανωτέρας βίας. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ούτε καν αυτό. Αλλά αυτοί είμαστε…

Το δεύτερο, ρεπορτάζ, δεν έγινε ποτέ. Θα ήταν από αυτά που θα κάνανε θόρυβο αλλά το βρήκα λίγο κίτρινο. Άλλωστε έκανα και γω το ίδιο. Θα ήταν και κίτρινο και υποκριτικό… Ήταν lockdown και η εστίαση λειτουργούσε μόνο ως take away. Τότε που παίρναμε καφέ και ποτά σε πλαστικό στο χέρι και το πίναμε όρθιοι συναθροιζόμενοι αλλά μη συνωστιζόμενοι στο δημόσιο χώρο. Μια φίλη μου δίνει την πληροφορία. Για ένα μπαρ που σε άφηνε να ακουμπήσεις σε σταντ, σου έφερνε και σταχτοδοχείο και αργά σου έβγαζε και σκαμπό και σου έβαζε και το ουίσκι σε χαμηλό σκαλιστό γυάλινο ποτήρι. Ήταν κέντρο απόκεντρο. Για μυημένους. Με μια εσάνς ποτοαπαγόρευσης. Πήγα φυσικά. Όντως έτσι ήταν. Όλες οι πληροφορίες ήταν σωστές. Και εκεί που μεταμεσονύκτια κάθισα και στο σκαμπό, κράτησα και γυάλινο ποτήρι έξω μετά από καιρό στο χέρι μου… άρχισαν να εμφανίζονται δημοτικοί σύμβουλοι. Μόλις είχε τελειώσει η συνεδρίαση ενός δημοτικού συμβουλίου που γινόταν δια ζώσης -δεν ήμασταν και στο βαθύ lockdown που γινόταν όλα με live streaming, να τα λέμε και αυτά- και αποφάσισαν αρκετοί να πιούν το παραδοσιακό after ποτό. Εκεί που σβήνουν οι παραταξιακές διαφορές, εκεί που εξαντλημένοι μετά από ώρες ουσιαστικής ή επιφανειακής αντιπαράθεσης θέλουν να αποσυμπιεστούν μεταξύ τους, όλοι μαζί, χωρίς ιδεολογικά στεγανά. Λάθος timing. Έπεσαν πάνω μου, δημοσιογράφος τύποις. Αγχώθηκαν, το είδα στο βλέμμα τους. Δυο τρεις φωτογραφίες και θα δημιουργούσα σκάνδαλο. Συνεννοηθήκαμε με τα μάτια και ασχοληθήκαμε ο καθένας με τις παρέες μας. Γιατί αυτοί είμαστε.

Και είμαστε εμείς για MyStreet… Πολίτες και πολιτικοί;