ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Οδοιπορικό του Politico στη Θεσσαλία: Δύο χρόνια μετά τον Daniel ολόκληρα χωριά έχουν εξαφανιστεί από τον χάρτη
Ένα μεγάλο οδοιπορικό πραγματοποίησε το Politico στα κατεστραμμένα χωριά της Θεσσαλίας μετά το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας Daniel που μετέτρεψε τον Θεσσαλικό κάμπο σε μία τεράστια λίμνη, αφανίζοντας τα πάντα στο πέρασμά της.
Ο Daniel έπληξε την Ελλάδα το τριήμερο 4-7 Σεπτεμβρίου 2023 φέρνοντας ραγδαίες βροχοπτώσεις και πλημμυρίζοντας την περιοχή της Θεσσαλίας, με σταθμούς όπως η Ζαγορά στο Πήλιο να καταγράφουν πάνω από 700 mm βροχής σε 24 ώρες. Χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα της πεδιάδας πλημμύρισαν, πολλές καλλιέργειες καταστράφηκαν και χιλιάδες ζώα πνίγηκαν, ενώ οι οικονομικές ζημιές υπολογίζονται σε δισεκατομμύρια.
«Οι κλιματικοί πρόσφυγες της Ευρώπης: Οι ελληνικές κοινότητες εξαφανίστηκαν από τον χάρτη», είναι ο τίτλος του θέματος για το οδοιπορικό του Politico, που συνεχίζει χαρακτηριστικά αναφέροντας πως «Τα χωριά στον γεωργικό σιτοβολώνα της χώρας βρίσκονται μισοεγκαταλελειμμένα δύο χρόνια μετά τις καταστροφικές πλημμύρες».
Το οδοιπορικό του Politico στον Παλαμά
Ο Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου ζει σε ένα μικρό διαμέρισμα δύο δωματίων με τη σύζυγο, τα δύο παιδιά του και τη μητέρα του. Το πρώην σπίτι του στο χωριό Μεταμόρφωση είναι ακατοίκητο με μούχλα στους τοίχους και τη γραμμή από την πλημμύρα να φαίνεται ακόμα.
Το πρώην σπίτι του Κ. Παπαϊωάννου στο χωριό Μεταμόρφωση είναι ακατοίκητο
Δεν πρόκειται να επιστρέψουν στον τόπο τους.
Δυο χρόνια μετά τον Daniel που μετέτρεψε τις καλλιεργήσιμες και γεωργικές εκτάσεις της Θεσσαλίας σε μία λίμνη, η Μεταμόρφωση είναι ένα από τα δεκάδες χωριά που παραμένουν μισοεγκαταλελειμμένα.
Ο Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου με τον γιο του Παναγιώτη
«Μόνο οι τοίχοι και τα παράθυρα έμειναν από το σπίτι μας», λέει ο Παπαϊωάννου. «Είναι αδύνατο να ξαναχτίσουμε από το μηδέν». Το ενοίκιο για το διαμέρισμά τους επιδοτείται από το κράτος, αλλά οι πληρωμές καθυστερούν και η γραφειοκρατία τους πνίγει. Η επιδότηση πρόκειται να λήξει, και η οικογένεια ελπίζει να δώσουν παράταση.
Η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί να μετεγκαταστήσει το χωριό σε ασφαλέστερο έδαφος — δύο χρόνια μετά, οι κάτοικοι λένε πως οι μελέτες είναι ακόμη ημιτελείς.
Για τη μητέρα του Κωνσταντίνου, τη Ζωή Παπαϊωάννου, 70 ετών, το να εγκαταλείψει το σπίτι της ήταν μία συνθήκη που ποτέ της δεν ήθελε.
«Αν έχουν μικρά παιδιά δεν θα επιστρέψουν στα χωριά. Αν ο άντρας μου ζούσε, θα γυρίζαμε. Εκεί γεννήθηκα, και θέλω εκεί να πεθάνω. Αλλά θα πάω όπου θα πάνε τα παιδιά μου».
H Ζωή Παπαϊωάννου
Η περιοχή ήταν πάντα επιρρεπής σε πλημμύρες. Η Ζωή θυμάται όταν ήταν δύο ετών να τη βγάζουν με βάρκα σε πλημμύρα, αλλά αυτό που συνέβη το βράδυ της 5ης Σεπτεμβρίου 2023 — όταν το νερό έφτασε μέχρι τα κεραμίδια της στέγης — ήταν κάτι διαφορετικό. Πήρε μια εικόνα της Παναγίας, ένα πιεσόμετρο και το βιβλιάριο υγείας της προτού τη σώσουν οι συγγενείς της. Στεναχωριέται, ωστόσο, που δεν κατάφερε να σώσει τις οικογενειακές φωτογραφίες.
Στο ίδιο χωριό, ο Κωνσταντίνος Τσιούκας, 60 χρόνων, λέει ότι μαζί με τη γυναίκα του έσωσαν μόνο τα στεφάνια του γάμου τους.
Ο Κωνσταντίνος Τσιούκας
«Δεν θέλουμε να γυρίσουμε εδώ. Θα φοβόμαστε πάντα τις πλημμύρες. Γιατί να ζήσω πάλι αυτό το δράμα; Γιατί να το περάσουν τα παιδιά μου;» Υπολογίζει ότι περίπου 40 οικογένειες έχουν επιστρέψει, παρότι κανένας επίσημος δεν έχει επιθεωρήσει τα σπίτια τους για να διαπιστωθεί αν είναι ασφαλή. Όσες επέστρεψαν το έκαναν λόγω προβλημάτων με τα ενοίκια.
Ο κ. Τσιούκας μετακινείται συχνά στη Μεταμόρφωση για να φροντίζει τη γη του, αλλά ούτε εκείνος ούτε τα παιδιά του θέλουν να ασχοληθούν με τη γεωργία.
«Δεν αξίζει τον κόπο», λέει. «Θα αφήσω τα παιδιά μου να πεινάσουν; Όχι».
Στο καφενείο του χωριού, το μοναδικό κατάστημα που δεν καταστράφηκε πλήρως, η ιδιοκτήτρια Φανή Ντάντου, 55 ετών, λέει ότι πλέον έρχονται μόνο λίγες δεκάδες άνθρωποι για καφέ, τσίπουρο ή μεζέ.
Η Φανή Ντάντου
«Αν ήμουν 30, θα φεύγαμε. Θα πηγαίναμε στη Γερμανία να πλύνουμε πιάτα», λέει. «Ήταν ένα ζωντανό χωριό με τρία-τέσσερα καφενεία, τώρα έχουμε μόνο κηδείες».
Μια περιοχή κάτω από το νερό
Ο κυκλώνας Daniel έριξε πάνω από ένα χρόνο βροχής στην κεντρική Ελλάδα μέσα σε λίγες μόνο ώρες. Σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης Copernicus της ΕΕ, περίπου 750 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίπου η έκταση της Νέας Υόρκης, της θεσσαλικής πεδιάδας πλημμύρισαν, μεγάλο μέρος της οποίας είναι γεωργική γη. Η πεδιάδα αντιπροσωπεύει το 25% της γεωργικής παραγωγής της Ελλάδας, με μεγάλο μέρος του σιταριού, του κριθαριού, των ρεβιθιών, των φακών και των φιστικιών της χώρας να καλλιεργείται εκεί.
«Δεν υπήρξε απολύτως κανένας σχεδιασμός», δήλωσε ο Δημήτρης Κουρέτας, περιφερειάρχης Θεσσαλίας. Υπέδειξε τρεις χάρτες στο γραφείο του στην πόλη της Λάρισας που έδειχναν πού η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να εφαρμόσει έργα πρόληψης πλημμυρών, συμπεριλαμβανομένων τροποποιήσεων στις κοίτες των ποταμών και στα φράγματα στα βουνά, κανένα από τα οποία δεν έχει ολοκληρωθεί.
Ο Δ. Κουρέτας
«Το τρέχον σύστημα μπορεί να χειριστεί μόνο περίπου το 40% του όγκου νερού του κυκλώνα Ντάνιελ», δήλωσε ο Δ. Κουρέτας.
Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, η κλιματική αλλαγή δεν φέρνει μόνο πλημμύρες — αλλά και ξηρασία. Τα ξηρότερα καλοκαίρια, σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση των υπόγειων υδάτων, έχουν οδηγήσει σε σημαντικές ελλείψεις. Οι αγρότες στα χωριά μάχονται για το πώς θα κατανεμηθεί το νερό.
«Τον χειμώνα, εργαζόμαστε για να συντηρήσουμε τα αναχώματα ώστε να μην πλημμυρίσουμε», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Τασιόπουλος, ένας 77χρονος αγρότης που έφυγε από τις πλημμυρικές πεδιάδες για την πόλη της Καρδίτσας μετά τον κυκλώνα Ντάνιελ. «Το καλοκαίρι, δεν έχουμε αρκετό νερό για άρδευση. Σύντομα, δεν θα έχουμε ούτε να πιούμε. Θα γίνει έρημος».
Η πλημμύρα του 2023 σκότωσε επίσης περίπου 100.000 ζώα, ένα πρόβλημα που επιδεινώθηκε από τη θανάτωση δεκάδων χιλιάδων αιγοπροβάτων μετά από ένα ξέσπασμα ταχέως εξάπλωσης ασθενειών.
«Ακόμα βλέπω εφιάλτες εκείνης της νύχτας»
«Αυτό το μέρος έσφυζε από ζωή, υπήρχαν πάντα χιλιάδες γουρούνια», είπε ο Γιώργος Διδάγελος, χοιροτρόφος στο χωριό Κοσκινά και πρόεδρος του ελληνικού κτηνοτροφικού συλλόγου που έχασε 6.600 χοίρους από τον κυκλώνα. «Ακόμα βλέπω εφιάλτες εκείνης της νύχτας».
Ο Γιώργος Διδάγελος
Ήταν τόσο δύσκολο να βρεθεί βοήθεια για να μετακινηθούν τα κουφάρια που τα λείψανα των πνιγμένων χοίρων εξακολουθούν να φαίνονται στο εγκαταλελειμμένο πλέον αγρόκτημα αναπαραγωγής του Διδάγελου.
Ανοικοδόμηση ή μετεγκατάσταση
Ακόμα και όταν οι χωρικοί παραμένουν διασκορπισμένοι σε όλη την περιοχή, κάποιοι συζητούν αν είναι καλύτερο να ανοικοδομηθεί ή να μετεγκατασταθεί. Πριν από την πλημμύρα, το χωριό Βλοχός είχε περίπου 400 κατοίκους. Σήμερα, λιγότεροι από το ένα τρίτο έχουν επιστρέψει.
Ένα πρόσφατο δημοψήφισμα για το αν θα μετεγκατασταθεί δίχασε την κοινότητα, με ορισμένους κατοίκους να αρνούνται να μιλήσουν μεταξύ τους. Ενώ το 65% του πληθυσμού δήλωσε ότι ήθελε να φύγει, οι αρχές απάντησαν ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
«Μας λένε ότι αν θέλουμε μετεγκατάσταση, πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι. Αλλά αυτό είναι αδύνατο», δήλωσε ο Βασίλης Καλογιάννης, επικεφαλής του χωριού.
O Βασίλης Καλογιάννης
«Είναι σαν οικογένεια, σπάνια συμφωνούν ομόφωνα. Οι γονείς αποφασίζουν. Η απόφαση πρέπει να ληφθεί από το κράτος», λέει ο Ιωάννης Κουκάς, 52 ετών, προκάτοχος του Καλογιάννη.
Ο Βασίλης Γαλάνης, 54χρονος τεχνίτης και ζωγράφος, ζει τώρα στην Καρδίτσα με τη σύζυγό του και τα τρία παιδιά του. Είπε ότι αν η μετεγκατάσταση δεν προχωρήσει, σκέφτεται να φύγει από τη χώρα.
«Δεν πρόκειται να ξοδέψω μια περιουσία εδώ και να την χάσω ξανά. Τα παιδιά μου δεν πρόκειται να μείνουν ούτως ή άλλως».
Πηγή: www.politico.eu, zougla.gr
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
