Έχετε δει τον Άνθρωπο με το καπέλο; Η επιστήμη εξηγεί την σκιώδη φιγούρα που εμφανίζεται στον ύπνο μας

Ο «Άνθρωπος με το καπέλο» (Hat Man), που κερδίζει δημοσιότητα μέσω του TikTok, είναι μια μυστηριώδης σκιερή οντότητα, που έχει παρατηρηθεί τόσο τη νύχτα όσο και την ημέρα.

Σύμφωνα με μάρτυρες, εμφανίζεται ντυμένος με ένα παλτό και ένα καπέλο με φαρδύ γείσο – αλλά δεν έχει διακριτό πρόσωπο ή μάτια.

Τώρα, ειδικοί αποκαλύπτουν την αλήθεια πίσω από αυτό το τρομακτικό «φάντασμα», που μπορεί να έχει επηρεάσει έναν από τους πιο διάσημους κακούς του Χόλιγουντ.

Η Jane Teresa Anderson, αναλύτρια ονείρων και νευροβιολόγος με έδρα την Τασμανία της Αυστραλίας, λέει ότι ο Hat Man συνήθως θεωρείται «μυστηριώδης και αδιάφορος άνδρας».

Και η παραφυσική φιγούρα εμφανίζεται πιο συχνά κατά τη διάρκεια της παράξενης κατάστασης συνείδησης μεταξύ εγρήγορσης και ύπνου.

«Η φιγούρα είναι γενικά σκοτεινή και σκιερή, χωρίς διακριτά χαρακτηριστικά», είπε η Anderson στη Daily Mail.

«Μπορεί να αντιπροσωπεύει τους βαθύτερους, σκοτεινότερους και πιο ασαφείς φόβους ενός ατόμου».

Εικονογράφηση ενός σκιώδους προσώπου.

Τι σχέση έχει  με την παράλυση

Ο Hat Man εμφανίζεται συυχνά κατά τη διάρκεια της «υπνικής παράλυσης» – μιας κατάστασης κατά την οποία ξυπνάμε ή κοιμόμαστε, είμαστε συνειδητοί αλλά δεν μπορούμε να κινηθούμε.

«Όταν κοιμόμαστε, οι κινητικοί μας μύες δεν μπορούν να κινηθούν – μια φυσιολογική κατάσταση που ονομάζεται ατονία», δήλωσε η Anderson στην Daily Mail.

«Μας προστατεύει από το να σηκωθούμε και να ενεργήσουμε σύμφωνα με τα όνειρά μας και μας κρατά ασφαλείς στο κρεβάτι.

Αλλά αν αρχίσετε να ξυπνάτε πριν το σώμα σας βγει από την ατονία, μπορεί να βιώσετε μια κατάσταση αβεβαιότητας, να είστε μισο ξύπνιοι (αλλά και μισό σε όνειρο) και ανίκανοι να κινηθείτε.

Αν και η παράλυση ύπνου διαρκεί μόνο λίγα δευτερόλεπτα, η τρομακτική εμπειρία είναι τόσο πραγματική που νιώθετε καταδικασμένοι».

Η παράλυση ύπνου συνοδεύεται από οδυνηρές παραισθήσεις ενός τρομακτικού ονείρου που μας κρατάει κάτω – όπως ένα φάντασμα, ένα γκρέμλιν, ο Χάρος ή ο Άνθρωπος με το Καπέλο.

«Το κακό ον που βλέπουν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της παράλυσης ύπνου εξαρτάται συχνά από τον πολιτισμό τους, από το τι περιμένουν να δουν», είπε ο Anderson.

Ποιος είναι ο Άνθρωπος με το καπέλο;

Ο Hat Man είναι ένα όραμα ή μια ψευδαίσθηση που βιώνεται κατά τη διάρκεια της κατάστασης μεταξύ εγρήγορσης και ύπνου.

Συνήθως έχει τη μορφή μιας σκοτεινής φιγούρας που φοράει ένα καπέλο με φαρδύ γείσο και στέκεται στη γωνία του δωματίου.

Κάποιοι τον βιώνουν ως ακίνητο και ικανό να εξαφανίζεται ξαφνικά, ενώ άλλοι τον βλέπουν να απομακρύνεται όπως θα έκανε οποιοσδήποτε κανονικός άνθρωπος.

Οι μαρτυρίες για τον Hat Man έχουν επίσης συνδεθεί με την κατάχρηση του φαρμάκου διφαινυδραμίνη, που πωλείται συνήθως με την εμπορική ονομασία Benadryl.

Ο Anderson και αρκετοί άλλοι ειδικοί αναφέρουν τον Freddy Krueger, τον κακό με το καπέλο από την κλασική ταινία τρόμου «Εφιάλτης στον δρόμο με τις λεύκες», ο οποίος δολοφονεί τα θύματά του στα όνειρά τους.

Σύμφωνα με τον Δρ Baland Jalal, νευροεπιστήμονα στο τμήμα ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο χαρακτήρας επηρεάστηκε από ιστορίες για σκοτεινές φιγούρες που προκαλούν παράλυση ύπνου.

Ωστόσο, «ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί πολιτισμικές εικόνες για να δώσει μορφή σε αυτές τις αισθήσεις», είπε, υπονοώντας ότι η ταινία με τη σειρά της έχει πιθανώς επηρεάσει τα οράματα της παράλυσης ύπνου.

Πως ο πολιτισμός επηρεάζει τα όνειρα μας

Η Δρ Alice Vernon, ερευνήτρια διαταραχών ύπνου στο Πανεπιστήμιο Aberystwyth και συγγραφέας του «Ghosted», συμφωνεί ότι «η λαϊκή κουλτούρα επηρεάζει αυτό που βλέπουμε» κατά τη διάρκεια της παράλυσης ύπνου.

«Όταν μας λένε μια τρομακτική ιστορία ή βλέπουμε μια ταινία τρόμου, ξαπλώνουμε στο κρεβάτι και το σκεφτόμαστε, ελπίζοντας να μην συναντήσουμε το τέρας», είπε η Δρ Vernon στη Daily Mail.

«Έτσι, όταν υποφέρουμε από υπνική παράλυση, είναι το πρώτο τρομακτικό πράγμα που σκέφτεται ο εγκέφαλός μας για να εξηγήσει την τρομακτική κατάσταση».

Η ακαδημαϊκός – η οποία έχει μελετήσει εκατοντάδες αναφορές που καλύπτουν περίπου 400 χρόνια – πιστεύει ότι μπορούμε να εντοπίσουμε τις τάσεις των δημοφιλών δαιμόνων της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ιστορίας.

«Οι άνθρωποι έβλεπαν αρχικά μάγισσες, γριές και εφιάλτες, επειδή αυτό ήταν ένα βασικό στοιχείο της λαϊκής παράδοσης στην πρώιμη νεωτερική περίοδο», πρόσθεσε η Δρ Vernon.

«Στη βικτοριανή εποχή, οι άνθρωποι έβλεπαν βαμπίρ, φαντάσματα και σκελετούς λόγω της κουλτούρας του memento mori και των κηδειών, καθώς και της αυξανόμενης επικράτησης ιστοριών με φαντάσματα και τρόμου.

Σήμερα, οι άνθρωποι συχνά αναφέρουν τέρατα και κακούς χαρακτήρες όπως σε ταινίες τρόμου, καθώς και ερμηνεύουν την παράλυση ύπνου ως απαγωγή από εξωγήινους και βλέπουν εξωγήινους αντί για μάγισσες».

Μία ρεαλιστική απεικόνιση του φόβου

Ο Δρ Brian Sharpless, κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας του « Παράλυση ύπνου: Ιστορικές, ψυχολογικές και ιατρικές προοπτικές», πιστεύει ότι ο Hat Man είναι ένα πιο συνηθισμένο όραμα από ό,τι οι άνθρωποι μπορεί να συνειδητοποιούν.

«Όταν διεξήγαγα μια μελέτη για την παράλυση ύπνου χρησιμοποιώντας ένα δείγμα νεαρών φοιτητών, τους ρωτήσαμε τι «είδαν» κατά τη διάρκεια των επεισοδίων», είπε στην Daily Mail.

«Περιμέναμε τις “κλασικές” περιγραφές δαιμόνων, μαγισσών και ειδικά εξωγήινων. Ωστόσο, μας εξέπληξε το γεγονός ότι οι πιο συνηθισμένες φιγούρες που «είδαν» ήταν σκιώδεις άνθρωποι όπως ο Άνθρωπος με το Καπέλο».

Ο Δρ Sharpless – ο οποίος είναι επίσης συγγραφέας του «Monsters of the Couch» (Τέρατα του καναπέ), που εξετάζει τις ψυχολογικές διαταραχές πίσω από διάσημες ταινίες τρόμου – πιστεύει ότι τα ευρήματά του «μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια πολιτισμική αλλαγή».

«Είναι πιθανό οι νεότεροι άνθρωποι στη Δύση να θεωρούν τους δαίμονες και τα φαντάσματα λιγότερο ρεαλιστικές φιγούρες κατά τη διάρκεια αυτών των παράξενων εμπειριών πριν τον ύπνο», είπε.

«Ίσως οι σκιώδεις άνθρωποι να θεωρούνται πιο ρεαλιστικοί και ‘πιθανοί’».