Σοβαρή δημογραφική κρίση: Το 50,1% κατοικεί στο 4,3% της επιφάνειας της χώρας – Η εικόνα στη Λάρισα 

Η Ελλάδα κατά την Eurostat (στοιχεία 2023) βρίσκεται δημογραφικά περίπου στην ίδια θέση με τις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, με 1,26 γεννήσεις ανά γυναίκα, ενώ την υψηλότερη επίδοση σημειώνει η Βουλγαρία φτάνοντας τις 1,81 γεννήσεις ανά γυναίκα. Σύμφωνα με τη Eurostat πάντοτε, το 2023 καταγράφηκαν 3,67 εκατομμύρια γεννήσεις στις 27 χώρες της ΕΕ, σημειώνοντας πτώση 5,4% σε σχέση με το 2022.

Το γεγονός ότι βαθαίνει η πληθυσμιακή κρίση στην Ευρώπη δεν σημαίνει ότι το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Οι επιπτώσεις του επιτείνονται από την αστυφιλία, καθώς ερημώνει επικίνδυνα η ύπαιθρος. Σε έρευνα του καθηγητή και ιδρυτικού μέλους του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών Βασίλη Παππά με θέμα «Η εξαιρετικά άνιση κατανομή του πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο» αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

-Oι δύο πολυπληθέστερες Περιφερειακές Ενότητες (ΠΕ) -αυτές της Θεσσαλονίκης και του Κεντρικού Τομέα Αθηνών- συγκεντρώνουν 2,09 εκατομμύρια (το 20,0% του συνολικού πληθυσμού), ενώ καταλαμβάνουν μόλις το 2,8% της έκτασης της Ελλάδας.

-Οι 10 πολυπληθέστερες από τις 74 ΠΕ -οι 6 εκ των οποίων βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής- συγκεντρώνουν το 53% του πληθυσμού στο 12,8% της έκτασης της χώρας, ενώ, στον αντίποδα, οι 10 με τον λιγότερο πληθυσμό (που είναι νησιώτικες) συγκεντρώνουν μόνον το 0,86% του πληθυσμού (89,9 χιλ.) στο 2,1% της επιφάνειας.

– Σε επίπεδο π.χ. δήμων (332 ενότητες) στους 10 πολυπληθέστερους από αυτούς αυτούς (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Ηρακλείου, Πειραιώς, Λαρισαίων, Βόλου, Περιστερίου, Ρόδου και Ιωαννινών) βρίσκεται συγκεντρωμένο το 21,0% του συνολικού πληθυσμού (2,2 εκατομμύρια), ενώ οι 10 ολιγοπληθέστεροι (Τήλου, Φολεγάνδρου, Μεγίστης, Χάλκης, Η.Ν. Ψαρών, Ανάφης, Αγίου Ευστρατίου, Σικίνου, Αγαθονησίου και Γαύδου) συγκεντρώνουν συνολικά μόλις 4,1 χιλ. κατοίκους (0,04% του συνολικού πληθυσμού).

-Μόνον 8 από τις 1.036 Δημοτικές Ενότητες έχουν μόνιμο πληθυσμό που υπερβαίνει τις 100.000 (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Πειραιώς, Ηρακλείου, Λαρισαίων, Περιστερίου και Αχαρνών), με τις μισές να βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής, 66 δε Δημοτικές Ενότητες που βρίσκονται σχεδόν όλες στην Περιφέρεια Αττικής, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης ή αποτελούν ακόμη μέρος των πρωτευουσών αρκετών Περιφερειακών Ενοτήτων συγκεντρώνουν το 50,1% του συνολικού πληθυσμού το 2021 (5,25 εκατομμύρια) στο 4,3% της επιφάνειας.

-Το 80% του μόνιμου πληθυσμού της χώρας το 2021 (8,39 εκατομμύρια) συγκεντρώνεται σε 277 Δημοτικές Ενότητες που καλύπτουν το 25,2% της συνολικής έκτασης, ποσοστό που μειώθηκε στο μισό ανάμεσα στο 1951 και το 2021, καθώς στην πρώτη μεταπολεμική απογραφή, 8 στους 10 κατοίκους διέμεναν στο 55,5% της επιφάνειας.