Ανεργία: Γιατί επιβραδύνει η μείωση της

Κοντά στα… όριά της πλησιάζει η μείωση της ανεργίας στην Ελλάδα. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν έγκυροι οικονομολόγοι με τους οποίους συνομιλεί ο ΟΤ. Και τα χθεσινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν πως η ανεργία είναι σε πτωτική φάση στη χώρα μας, ωστόσο φαίνεται ότι όταν φτάσει λίγο πάνω από το 7%, τότε κάπως θα σταθεροποιηθεί.

«Η “μπίλια” της ανεργίας θα κάτσει κάπου στο 7%», όπως ανέφερε στον ΟΤ γνωστός οικονομικός αναλυτής, για να προσθέσει ότι «αυτό θα συμβεί για διαφόρους λόγους, διότι θα πρόκειται είτε για ανθρώπους που δίνει κανείς εργασία, είτε για ανθρώπους οι οποίοι δεν μετακινούνται εύκολα από περιοχή σε περιοχή». Ακόμη, συμπλήρωσε ότι «Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους δεν μειώνεται και φαίνεται ότι η ελληνική οικονομία έχει ένα υψηλότερο φυσικό ποσοστό ανεργίας, όπως το αποκαλούμε, σε σχέση με την Ευρώπη».

Σε κάθε περίπτωση,  η ανεργία στην Ελλάδα έχει μειωθεί σε προ οικονομικής κρίσης επίπεδα, αν και η ελληνική αγορά εργασίας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές διαρθρωτικές προκλήσεις, οι οποίες περιορίζουν τις προοπτικές της.

Πού οφείλεται η πτώση

Αυτό τουλάχιστον επισημαίνουν ορισμένοι αναλυτές, όπως καταγράφηκε πρόσφατα σε σχετικές αναλύσεις τόσο της Alpha Bank όσο και της Eurobank.

Όπως έδειξαν οι συγκεκριμένες μελέτες, η πτώση του ποσοστού των ανέργων δεν οφείλεται αποκλειστικά στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αλλά σε μεγάλο βαθμό και στη μείωση του ίδιου του εργατικού δυναμικού, καθώς αρκετοί άνεργοι μετακινούνται στην κατηγορία των οικονομικά μη ενεργών ατόμων.

Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με τη διαχρονικά χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας –ιδίως των γυναικών– και τις δημογραφικές πιέσεις, διαμορφώνει μια πιο σύνθετη εικόνα, όπου η βελτίωση των αριθμητικών δεικτών δεν συνεπάγεται απαραίτητα και σε ποιοτική αναβάθμιση της αγοράς.

Οι διαρθρωτικές προκλήσεις στην ανεργία

Στο Economic and Financial Outlook για το 1ο εξάμηνο του 2025, η Alpha Bank εστιάζει επίσης στη σύνθεση της μείωσης της ανεργίας, αναφέροντας πως ο αριθμός των ανέργων μειώθηκε κατά 20,5% σε ετήσια βάση, καθώς μέρος αυτών μετακινήθηκε στον μη ενεργό πληθυσμό, ο οποίος επίσης αυξήθηκε.

Πέρα από τα αριθμητικά δεδομένα, η Alpha Bank προχωρά σε ανάλυση των διαρθρωτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, συνδέοντας τη δυναμική της απασχόλησης με εσωτερικές προκλήσεις, όπως οι αρνητικές δημογραφικές τάσεις και το χαμηλό ποσοστό επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ.

Το μεγάλο χάσμα με τις γυναίκες

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, κάτι που σχετίζεται με τους περιορισμένους δείκτες συμμετοχής των νέων, των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και κυρίως των γυναικών.

Η Alpha Bank επισημαίνει ότι το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών στην Ελλάδα (78,8%) πλησιάζει τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (81%), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες (61,7%) υπολείπεται σημαντικά (71,2% στην ΕΕ-27).

Αυτή η διαφορά αποδίδεται τόσο στο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες (12,2% έναντι 7,1% στους άνδρες), όσο και στη χαμηλότερη συμμετοχή τους στο εργατικό δυναμικό.

Τέλος, υπογραμμίζει πως οι πιέσεις στην αποδυνάμωση του εργατικού δυναμικού εντείνονται λόγω της σημαντικής εκροής ανθρώπινου κεφαλαίου στο εξωτερικό, επιβαρύνοντας τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και τη δυναμική της παραγωγικότητας.

Τι γίνεται με τους νέους

Μεγάλο πρόβλημα αποτελούν και οι νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Οι νέοι σηκώνουν το βάρος των σημερινών διαγενεακών ανισοτήτων και είναι πιθανό να ανταγωνιστούν με την τεχνητή νοημοσύνη για θέσεις εργασίας χαμηλής ειδίκευσης. Είναι όμως κρίσιμης σημασίας η κινητοποίηση των νέων μεταξύ 15 και 29 ετών και ιδίως σε συγκεκριμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, όπου πάνω από το 15% αυτής της κατηγορίας ούτε δουλεύει ούτε σπουδάζει, αντανακλώντας μεγάλη σπατάλη δυνητικού ταλέντου.

Παράλληλα, παραμένει σημαντικό και το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απασχόληση. Αν και υπάρχει βελτίωση σε αρκετές χώρες του ΟΟΣΑ, η συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό της Ελλάδας παραμένει από τις χαμηλότερες. Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η εξάλειψη του χάσματος αυτού θα μπορούσε να αυξήσει την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ ανά κάτοικο της Ελλάδας κατά τουλάχιστον 0,3 ποσοστιαίες μονάδες. Πάντως, για την επίτευξη αυτού του στόχου απαιτούνται αλλαγές.