Πήλιο: Αναβίωσε το έθιμο της παραδοσιακής φάβας στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας (φωτο)

Με αφορμή την ολοκλήρωση των εργασιών στερέωσης και αποκατάστασης του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου στην ορεινή κοινότητα του Αγίου Γεωργίου Νηλείας στο Νότιο Πήλιο — έργο που διήρκεσε 14 χρόνια — αναβίωσε και φέτος, όπως κάθε χρόνο, ένα ιδιαίτερο τοπικό έθιμο: η παρασκευή και προσφορά της παραδοσιακής φάβας από κουκιά, την παραμονή της γιορτής της Αποτομής της Τίμιας Κεφαλής του Ιωάννη του Προδρόμου.

Η αναστήλωση του ναού είχε στόχο την επιδιόρθωση και ασφαλή λειτουργία του μνημείου, απομακρύνοντας άμεσους κινδύνους στατικότητας. Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν με σεβασμό στην αυθεντική δομή και τα παραδοσιακά υλικά, διατηρώντας την αρχιτεκτονική ταυτότητα του 18ου αιώνα.

Χτισμένος το 1795 από τον Δήμο Ζηπανιώτη (ή Ζουπανιώτη), ο Ιερός Ναός Αγίου Αθανασίου αποτελεί ένα από τα ωραιότερα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής του Πηλίου.

Είναι τρίκλιτη βασιλική με ξύλινη διπλή στέγη, διαθέτει πλούσια εσωτερική διακόσμηση και ξεχωρίζει για το ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο του τεχνίτη Απόστολου Αθανασόπουλου το 1872, πιθανότατα κατασκευασμένο από φλαμούρι, με αναφορές στη μεταβυζαντινή τεχνοτροπία.

Το χωριό Άγιος Γεώργιος Νηλείας βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων, με πανοραμική θέα στον Παγασητικό Κόλπο, και περιβάλλεται από οξιές, καστανιές, πλατάνια και μηλιές. Είναι ένα ήσυχο, παραδοσιακό ορεινό χωριό, μακριά από τα πολυσύχναστα τουριστικά σημεία του Πηλίου, περίπου 21 χιλιόμετρα ανατολικά του Βόλου, ανάμεσα στον Άγιο Βλάσιο και τις Πινακάτες.

Το έθιμο της φάβας διαρκεί δύο ημέρες.

Την πρώτη ημέρα, την παραμονή της γιορτής, κάτοικοι του χωριού — κυρίως γυναίκες, αλλά και άντρες — συγκεντρώνονται στον προαύλιο χώρο του παρεκκλησίου. Εκεί καθαρίζουν και βράζουν κουκιά σε μεγάλες κατσαρόλες, πειράζοντας ο ένας τον άλλον και δημιουργώντας μια ζεστή, γιορτινή ατμόσφαιρα.

Τη δεύτερη ημέρα, ανήμερα της εορτής, η φάβα τοποθετείται σε ατομικά κύπελλα και το απόγευμα τελείται εσπερινός με αρτοκλασία στον ναό. Στη συνέχεια, το παραδοσιακό έδεσμα μοιράζεται σε όλους τους παρευρισκόμενους.

Η ακριβής απαρχή του εθίμου δεν είναι γνωστή, ωστόσο οι ρίζες του χάνονται στο παρελθόν και παραμένουν ζωντανές στη μνήμη των κατοίκων. Η αναβίωσή του, χρόνο με τον χρόνο, αναδεικνύει τη βούληση της τοπικής κοινωνίας να διατηρήσει την παράδοση και να την εντάξουν ξανά στην καθημερινή ζωή του χωριού.

Πέρα από τη λαογραφική του αξία, το έθιμο έχει θρησκευτική σημασία, καθώς η φάβα συνδέεται με τη νηστεία και την τιμή προς τον Τίμιο Πρόδρομο, υπογραμμίζοντας τον βαθύ δεσμό ανάμεσα στην πίστη και την τοπική παράδοση.