Γιατί τα Σαββατοκύριακα είναι ένοχα για «κοινωνική άπνοια»

Ξενύχτια, κατανάλωση αλκοόλ, αύξηση του καπνίσματος. Κοινές συνήθειες του Σαββατοκύριακου για πολλά άτομα οι οποίες, όπως δείχνει μια νέα μελέτη αυστραλών ερευνητών, δεν είναι ένοχες μόνο για… πολύ κακές Δευτέρες. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, οι κακές συνήθειες του διημέρου της αργίας είναι υπεύθυνες για «κοινωνική άπνοια», έναν νέο όρο που εισάγεται στο πεδίο της ιατρικής του ύπνου και αφορά τις σοβαρές εξάρσεις υπνικής άπνοιας το Σαββατοκύριακο.

Υποεκτίμηση της επίδρασης στη δημόσια υγεία

Στο πλαίσιο της μελέτης αναλύθηκαν δεδομένα σχετικά με περισσότερα από 70.000 άτομα από ολόκληρο τον κόσμο και κατεγράφη σημαντική αύξηση στη βαρύτητα της υπνικής άπνοιας τα Σαββατοκύριακα. «Η υπνική άπνοια αποτελεί ένα μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας, ωστόσο τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η πραγματική επίδρασή της στην υγεία του πληθυσμού υποεκτιμάται» ανέφερε η κύρια συγγραφέας της μελέτης, ερευνήτρια στο Τμήμα για την Υγεία του Υπνου του Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Υγεία και την Ιατρική του Φλίντερς (FHMRI Sleep Health) δρ Λουτσία Πινίλα και προσέθεσε: «Η διάγνωση της υπνικής άπνοιας γίνεται σε ιατρεία ύπνου στα οποία ο ασθενής μένει μόνο μια νύχτα, συνήθως μια νύχτα της εργάσιμης εβδομάδας, με αποτέλεσμα να χάνεται η επίδραση του Σαββατοκύριακου στην άπνοια – αυτό που πλέον αποκαλούμε ‘‘κοινωνική άπνοια’’».

Ενα δισ. άτομα με υπνική άπνοια παγκοσμίως

Η υπνική άπνοια είναι μια πολύ κοινή διαταραχή του ύπνου που πλήττει περί το ένα δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως. Προκαλείται από την επαναλαμβανόμενη κατάρρευση των αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου και αν δεν λάβει θεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, διαβήτη, γνωστικών προβλημάτων, κατάθλιψης, ακόμη και θανάτου.

Σύνδεση με σοβαρά προβλήματα υγείας

Η ερευνήτρια εξήγησε ότι η επιδείνωση της υπνικής άπνοιας τα Σαββατοκύριακα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας όπως οι καρδιοπάθειες, η κατάθλιψη, η άνοια και να οδηγήσει σε υπέρμετρη κόπωση η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε τροχαία και άλλα ατυχήματα.

Το κόστος του επιπλέον ύπνου το Σαββατοκύριακο

Η  μελέτη έδειξε ότι οι συμμετέχοντες είχαν 18% μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν μέτριας ή σοβαρής έντασης υπνική άπνοια μέσα στο διήμερο της αργίας σε σύγκριση με μια καθημερινή στο μέσον της εβδομάδας. Οπως επίσης προέκυψε, η αλλαγή στο πρόγραμμα του ύπνου στο Σαββατοκύριακο – ξενύχτι αλλά και ξύπνημα αργά το πρωί – επιδείνωνε την υπνική άπνοια. Συγκεκριμένα 45 λεπτά επιπλέον ύπνου τα πρωινά του Σαββατοκύριακου φάνηκε να αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής υπνικής άπνοιας κατά 47%. Οι άνδρες είχαν 21% μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν επιδείνωση της υπνικής άπνοιας το Σαββατοκύριακο ενώ οι γυναίκες 9% μεγαλύτερες πιθανότητες.

Η δρ Λουτσία Πινίλα και ο καθηγητής Ντάνι Εκερτ, ειδικοί στις διαταραχές του ύπνου από το Πανεπιστήμιο Φλίντερς, επί το ερευνητικό τους έργον
(Flinders University)

Οι νεότεροι ενήλικοι (κάτω των 60 ετών) φάνηκε να αντιμετωπίζουν πιο αυξημένο κίνδυνο επιδείνωσης της υπνικής άπνοιας το Σαββατοκύριακο (24%) σε σύγκριση με τα άτομα 60 ετών και άνω (7%).

Οι πιθανές αιτίες

Ο καθηγητής του Φλίντερς Ντάνι Εκερτ, διευθυντής του FHMRI Sleep Health και κύριος συγγραφέας της μελέτης, σημείωσε ότι τα νέα αποτελέσματα είναι τα πρώτα που δείχνουν ότι η βαρύτητα της υπνικής άπνοιας αυξάνεται τα Σαββατοκύριακα. «Δεν γνωρίζουμε ακόμη το γιατί ωστόσο η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη ύπνου και η ελλιπής συμμόρφωση στη χρήση των θεραπειών για την υπνική άπνοια κατά το διήμερο της αργίας πιθανότατα παίζουν ρόλο».

Η εποχικότητα της υπνικής άπνοιας

Ο δρ Μπαστιέν Λεσά του Πανεπιστημίου Φλίντερς, κύριος συγγραφέας ξεχωριστής μελέτης που μόλις δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications», ανέφερε ότι παρόμοιοι μηχανισμοί πιθανώς είναι υπεύθυνοι και για τις διαφορές στη βαρύτητα της υπνικής άπνοιας ανάλογα με την εποχή. «Η υπνική άπνοια τείνει να επιδεινώνεται το καλοκαίρι και τον χειμώνα, με τη βαρύτητά της να αυξάνεται κατά 8%-19% σε σύγκριση με την άνοιξη και το φθινόπωρο» είπε ο δρ Λεσά και συμπλήρωσε ότι «αυτή η εποχική έξαρση εξηγείται εν μέρει από τις υψηλότερες θερμοκρασίες οι οποίες διαταράσσουν τον ύπνο και σχετίζονται με επιδείνωση της υπνικής άπνοιας. Τον χειμώνα οι περισσότερες ώρες ύπνου και το ξύπνημα πιο αργά το πρωί αυξάνουν τη διάρκεια του ύπνου REM ο οποίος επίσης συνδέεται με πιο συχνά επεισόδια άπνοιας».

Απαιτούνται αλλαγές στις μελέτες ύπνου

Ο καθηγητής Εκερτ τόνισε ότι όλα αυτά τα ευρήματα οδηγούν στη σύλληψη του όρου της «κοινωνικής άπνοιας» και υπογραμμίζουν την ανάγκη να γίνεται διάγνωση της υπνικής άπνοιας μέσω παρακολούθησης του ύπνου των ασθενών για περισσότερες από μια νύχτες αλλά και να υπάρχει εξατομίκευση των προσεγγίσεων διάγνωσης αλλά και θεραπείας της πάθησης. «Το να βασιζόμαστε σε μελέτες ύπνου που διαρκούν μόνο μια νύχτα οδηγεί σε υποδιάγνωση της βαρύτητας της υπνικής άπνοιας» είπε ο καθηγητής.

Σύσταση για σταθερή ρουτίνα ύπνου

Ο δρ Εκερτ συνέστησε διατήρηση μιας σταθερής ρουτίνας ύπνου προκειμένου να καταπολεμηθεί η «κοινωνική άπνοια». «Προσπαθήστε να διατηρείτε το ίδιο πρόγραμμα ύπνου τόσο μέσα στην εργάσιμη εβδομάδα όσο και το Σαββατοκύριακο, διασφαλίζοντας ότι κοιμάστε τις ενδεδειγμένες 7-9 ώρες κάθε νύχτα. Φροντίστε να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε ημέρα και να χρησιμοποιείτε τη θεραπεία που σας έχει συνταγογραφηθεί για την υπνική άπνοια και τα Σαββατοκύριακα. Επιπλέον πηγαίνετε για ύπνο όταν νιώθετε νυσταγμένοι – αυτό θα συμβάλλει στο να κάνετε αρκετό αναζωογονητικό ύπνο ο οποίος θα σας βοηθήσει να πολεμήσετε την επιδείνωση της υπνικής άπνοιας του Σαββατοκύριακου».