Τι περιμένει ο Αντώνης Σαμαράς από ένα νέο κόμμα;

Η φημολογία γύρω από τον Αντώνη Σαμαρά και τη διαφαινόμενη δημιουργία ενός νέου κόμματος δεν αποτελεί πια απλή πολιτική ψιθυρολογία. Αντιθέτως, μοιάζει με μια σοβαρή πιθανότητα που τροφοδότησε ξεκάθαρα η εκδήλωση της “Ομάδας Πολιτών”, στην οποία μετέχουν 91 προσωπικότητες κυρίως της σκληρής δεξιάς, αλλά όχι μόνο. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν μπορεί να το κάνει — αλλά τι περιμένει να πετύχει αν το κάνει.

Κατ’ αρχάς, ο Αντώνης Σαμαράς γνωρίζει όσο λίγοι το πώς λειτουργεί ο δεξιός χώρος στην Ελλάδα. Έχοντας διατελέσει πρωθυπουργός, πρόεδρος της ΝΔ και κεντρικός παίκτης σε κρίσιμες εθνικές στιγμές (Μακεδονικό, οικονομική κρίση), έχει το πολιτικό ένστικτο να «διαβάζει» πότε ανοίγει παράθυρο ευκαιρίας. Η σημερινή φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη λόγω σκανδάλων, αλαζονείας εξουσίας και κοινωνικής δυσαρέσκειας δημιουργεί κενό εκπροσώπησης για πιο «σκληρούς» ή «καθαρούς» δεξιούς ψηφοφόρους. Ο Σαμαράς βλέπει πως πολλοί παραδοσιακοί συντηρητικοί νιώθουν ότι το κόμμα μετακινείται υπερβολικά προς το κέντρο, εγκαταλείποντας αρχές που για τον ίδιο υπήρξαν αδιαπραγμάτευτες.

Δεύτερον, οι προσωπικές του φιλοδοξίες δεν κρύβονται. Στα 74 του, δεν έχει ανάγκη από υπουργικούς θώκους ούτε από οφίτσια. Έχει, όμως, ανάγκη από δικαίωση. Πιθανώς πιστεύει ότι μπορεί να αφήσει ένα «πολιτικό αποτύπωμα» που θα γράψει τον επίλογο της πορείας του όχι ως «παρατηρητής», αλλά ως ιδρυτής ενός νέου πυλώνα της δεξιάς — μια κληρονομιά που να τον ξεχωρίζει από τους επιγόνους του

Τρίτον, δεν είναι μόνο θέμα προσωπικής ματαιοδοξίας. Ο Σαμαράς εκφράζει εδώ και χρόνια έναν εθνοκεντρικό, παραδοσιακό δεξιό λόγο, που σήμερα συχνά υιοθετούν δυνάμεις εκτός της ΝΔ (π.χ. Ελληνική Λύση). Ίσως πιστεύει ότι μπορεί να συγκρατήσει αυτή τη διαρροή, να μαζέψει απογοητευμένους δεξιούς, ψηφοφόρους που δυσπιστούν προς την «στροφή στο κέντρο» και να αναδειχθεί ως ο «νόμιμος κληρονόμος» του αυθεντικού δεξιού αφηγήματος.

Τέλος, η ιστορική του αντιπαλότητα με το «σύστημα Μητσοτάκη» δεν μπορεί να αγνοηθεί. Για τον Σαμαρά, η Νέα Δημοκρατία δεν είναι φέουδο καμίας οικογένειας. Το νέο κόμμα μπορεί να λειτουργήσει και ως μοχλός πίεσης — είτε για να επηρεάσει μελλοντικούς συσχετισμούς εξουσίας, είτε για να καταστήσει αδύνατη την αυτοδυναμία της ΝΔ, ώστε να την «εκβιάσει» πολιτικά σε μελλοντικές συνεργασίες.

Οι πιθανότητες επιτυχίας; Κανείς δεν μπορεί να τις προεξοφλήσει. Το ελληνικό κεντροδεξιό κοινό είναι παραδοσιακά συσπειρωμένο γύρω από τον ισχυρό κορμό της ΝΔ. Όμως αν η φθορά επιμείνει και η κοινωνία συνεχίσει να στρέφεται σε πιο ακραίες ή εναλλακτικές φωνές, το παράθυρο που βλέπει ο Σαμαράς μπορεί να γίνει πόρτα.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι αν αποφασίσει να προχωρήσει, θα το κάνει για να μετρηθεί. Και τότε η κεντροδεξιά πολυκατοικία δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.

Απόστολος Ράιδος