Ευρωπαϊκό Κέντρο Λοιμώξεων: Η διφθερίτιδα είναι ακόμη εδώ

Η διφθερίτιδα εξακολουθεί να είναι παρούσα στην Ευρώπη, παρά τη σταθερή μείωση των δηλωθέντων κρουσμάτων μετά από μια μεγάλη έξαρση το 2022. Μάλιστα, ο αριθμός των κρουσμάτων είναι υψηλότερος από ό,τι πριν από το 2020.

Μια Ταχεία Αξιολόγηση Κινδύνου του ECDC  που εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου, υπογραμμίζει πώς η συνεχιζόμενη κυκλοφορία της διφθερίτιδας που προκαλείται από το Corynebacterium diphtheriae (C. diphtheriae) μπορεί να πλήξει ορισμένους πληθυσμούς πιο ευάλωτους στη μόλυνση και συνιστά στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης της δημόσιας υγείας για την προστασία εκείνων που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.

Συνολικά 234 κρούσματα διφθερίτιδας έχουν αναφερθεί σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) από τον Ιανουάριο του 2023.

Λοιμώξεις διφθερίτιδας σε ευάλωτους πληθυσμούς στην ΕΕ σημαίνουν συνεχιζόμενη απαρατήρητη μετάδοση στην κοινότητα

Το βακτήριο της διφθερίτιδας

Οι ευάλωτοι

Ένα σημαντικό ποσοστό των κρουσμάτων αυτών, αφορούσε άτομα πιο ευάλωτα στη διφθερίτιδα, όπως άτομα χωρίς στέγη, άτομα που διαμένουν, εργάζονται ή προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους σε κέντρα μεταβατικής στέγασης, μετανάστες και άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών.

«Το γεγονός ότι βλέπουμε λοιμώξεις διφθερίτιδας σε ευάλωτους πληθυσμούς στην ΕΕ/ΕΟΧ υποδηλώνει συνεχιζόμενη απαρατήρητη μετάδοση στην κοινότητα.

Αυτό αποτελεί αιτία ανησυχίας και απαιτεί πιο έντονες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των εμποδίων στον εμβολιασμό μεταξύ αυτών των ευάλωτων ομάδων.

Τα αποτελεσματικά προγράμματα εμβολιασμού έχουν συμβάλει σχεδόν στην εξάλειψη της διφθερίτιδας, αλλά αυτό σημαίνει ταυτόχρονα, ότι οι επαγγελματίες υγείας ενδέχεται να είναι λιγότερο πιθανό να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα.

Η αυξημένη ευαισθητοποίηση σχετικά με τα συμπτώματα, η γρήγορη διάγνωση και η άμεση δράση δημόσιας υγείας είναι απαραίτητες», δήλωσε ο, επικεφαλής της μονάδας του ECDC για άμεσα μεταδιδόμενα και προλαμβανόμενα με εμβολιασμό νοσήματα Μπρούνο Σιάνσιο.

Τύποι διφθερίτιδας

Πριν το 2020, η ΕΕ/ΕΟΧ είχε κατά μέσο όρο 21 κρούσματα διφθερίτιδας κάθε χρόνο. Το 2022, αναφέρθηκαν 320 κρούσματα, πολλά από τα οποία εντοπίστηκαν σε νεοαφιχθέντες μετανάστες που είχαν εκτεθεί σε διφθερίτιδα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Τα περισσότερα κρούσματα συσχετίζονταν με τρεις τύπους, τους ST377, ST384 και ST574.

Από τα τέλη του 2022, έξι ευρωπαϊκές χώρες, η Αυστρία, Τσεχία, Γερμανία, Νορβηγία, Πολωνία και Ελβετία έχουν διαγνώσει 82 κρούσματα διφθερίτιδας. Τα κρούσματα αυτά είχαν προκληθεί από τον τύπο της διφθερίτιδας της επιδημίας του 2022. Τουλάχιστον 25 από αυτά τα κρούσματα έπληξαν άτομα χωρίς στέγη, άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών, άτομα που δεν είχαν εμβολιαστεί κατά της διφθερίτιδας και ηλικιωμένους.

Θανατηφόρα στο 5-10% των αναπνευστικών λοιμώξεων

Παρότι το ECDC αξιολογεί τον κίνδυνο για τον γενικό πληθυσμό ως πολύ χαμηλό, χάρη στην υψηλή εμβολιαστική κάλυψη κατά της διφθερίτιδας στις περισσότερες χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται σε μέτρια επίπεδα για τις ομάδες που είναι πιο ευάλωτες στη μόλυνση.

Εάν μολυνθούν, άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί κατά της διφθερίτιδας μπορεί να εμφανίσουν δερματικές λοιμώξεις ή αναπνευστική διφθερίτιδα. Η αναπνευστική διφθερίτιδα μπορεί να είναι θανατηφόρα στο 5-10% των περιπτώσεων. Σε πληθυσμούς με υψηλό εμβολιασμό, οι περισσότερες λοιμώξεις είναι ασυμπτωματικές ή ήπιες.

Είναι πολύ σπάνιο να εμφανιστεί διφθερίτιδα σε πλήρως εμβολιασμένα άτομα και ο εμβολιασμός κατά της διφθερίτιδας εντάσσεται στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού στην Ευρώπη.

Δύσκολη διάγνωση

Η σπανιότητα της λοίμωξης από διφθερίτιδα και η πληθώρα των συμπτωμάτων εκδήλωσης της νόσου σημαίνει ότι οι κλινικοί γιατροί μπορεί να δυσκολευθούν να εντοπίσουν και να διαγνώσουν τη λοίμωξη.

Για το λόγο αυτό, το ECDC επισημαίνει πως είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη διφθερίτιδα στους κλινικούς γιατρούς και όσους εργάζονται με ευάλωτους πληθυσμούς, ώστε να διασφαλιστεί ότι η διφθερίτιδα διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται σωστά και ότι τα κρούσματα δηλώνονται στις αρχές δημόσιας υγείας.

Οδηγίες πρόληψης και αντιμετώπισης

Το ECDC εξέδωσε τις ακόλουθες συστάσεις για τη μείωση του κινδύνου σοβαρής λοίμωξης στα πιο ευάλωτα άτομα και για την αναχαίτιση της κυκλοφορίας του C. diphtheriae στην κοινότητα:

• Αύξηση της ευαισθητοποίησης των υγειονομικών και των ατόμων που εργάζονται με ευάλωτους πληθυσμούς για τις πολλαπλές κλινικές εκδηλώσεις της ασθένειας.
• Εφαρμογή μέτρων προαγωγής της υγείας, προσαρμοσμένων σε πληθυσμούς που είναι πιο πιθανό να εκτεθούν στη διφθερίτιδα και ευαισθητοποίηση απέναντι στους πληθυσμούς αυτούς.
• Διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στον εμβολιασμό, με έμφαση την προσφορά εμβολιασμού σε μέλη ομάδων που είναι πιο ευάλωτες στη μόλυνση.
• Τακτική αξιολόγηση της διαθεσιμότητας αντιτοξίνης διφθερίτιδας (DAT) για θεραπεία σε τοπικό  και εθνικό επίπεδο και
• Βελτίωση της επιτήρησης για την έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων και την κατανόηση των τρόπων μετάδοσης.