Ακίνητα: Άπιαστο όνειρο η απόκτηση προσιτής κατοικίας [γραφήματα]

«Άπιαστο όνειρο» για τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων φαίνεται να είναι η αγορά ακινήτου τα επόμενα χρόνια.

Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) κρούει τον «κώδωνα του κινδύνου» για τη νομισματική πολιτική, αναφορικά με τη μελλοντική πορεία της ζήτησης στην αγορά κατοικίας.

Την ίδια στιγμή, ανάλυση του Κέντρου  Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) διαπιστώνει ότι η σημαντική ανάκαμψη της ελληνικής αγοράς ακινήτων έχει ως αποτέλεσμα ο ρυθμός αύξηση των τιμών κατοικιών να υπερβαίνει τον ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων, καταδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο ένα αυξανόμενο ζήτημα εξασφάλισης προσιτής κατοικίας.

Μάλιστα, όπως σημειώνεται στην ανάλυση που περιλαμβάνεται στο νέο τεύχος «Οικονομικών Εξελίξεων» του ΚΕΠΕ, το 2022 και 2023, η διαφορά μεταξύ των δύο μεταβλητών σημείωσε σημαντική αύξηση, ενώ το 2023 ο ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών ήταν υψηλότερος από τον ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, καταδεικνύοντας έτσι ένα αυξανόμενο ζήτημα εξασφάλισης προσιτής κατοικίας.

Μελέτη για τα ακίνητα

Πιο συγκεκριμένα, ο ρυθμός αύξησης των τιμών των κατοικιών ανήλθε στο 1,9% το 2022 και 13,9% το 2023, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε κατά 6,4% και 9% αντίστοιχα.

Την εικόνα της κατάστασης δείχνει ο Δείκτης Στεγαστικής προσιτότητας (Housing Affordability Index), ο οποίος συνδυάζει τις εξής μεταβλητές:

• τη μέση τιμή κατοικίας
• το εισόδημα του μέσου νοικοκυριού,
• το μέσο στεγαστικό επιτόκιο,
• τον δείκτη δανείου-αξίας ακινήτου (LTV) (δηλαδή σε τι ποσοστό της αξίας φτάνει το δάνειο)
• την τυπική διάρκεια ενός ενυπόθηκου δανείου

Ένας δείκτης στεγαστικής προσιτότητας ίσος με 100 σημαίνει ότι ένα νοικοκυριό με μέσο εισόδημα διαθέτει ακριβώς αρκετό εισόδημα για να πληροί τις προϋποθέσεις για ένα ενυπόθηκο δάνειο μιας κατοικίας μέσης τιμής.

Ένας δείκτης πάνω από 100 δηλώνει ότι το νοικοκυριό έχει παραπάνω από το εισόδημα που χρειάζεται για να πληροί τις προϋποθέσεις, ενώ ένας δείκτης κάτω από 100 δείχνει ότι το νοικοκυριό δεν έχει επαρκές εισόδημα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο παραπάνω διάγραμμα, η Ελλάδα βαθμολογείται κάτω από 100 σε σύγκριση με τις Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, έχοντας ένα μέσο δείκτη 60 κατά την εξεταζόμενη περίοδο, ο οποίος είναι σημαντικά χαμηλότερος από τους αντίστοιχους μέσους δείκτες της Ιταλίας (113), της Πορτογαλίας (109) και της Ισπανίας (140).

Αυτό σημαίνει ότι το μέσο ελληνικό νοικοκυριό δεν διαθέτει επαρκές εισόδημα για να πληροί τις προϋποθέσεις για ενυπόθηκο δάνειο για μια μέσης τιμής κατοικία.

Αυτό το αποτέλεσμα υποστηρίζεται και από την πρόσφατη μελέτη της Alpha Bank με τίτλο «Decoding Housing Affordability in Greece», σύμφωνα με την οποία, 54% και 68% των ερωτηθέντων της έρευνας δήλωσε αντίστοιχα ότι η αγορά ή η ενοικίαση κατοικίας στις τιμές αγοράς στην Ελλάδα δεν είναι μια εφικτή επιλογή.