Μπορεί το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ να οδηγήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε πρόωρες εκλογές;

Το σκάνδαλο με τις καταγγελίες για εικονικές επιδοτήσεις αγροτών μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της διαφάνειας και της πολιτικής λογοδοσίας, προκαλώντας πολιτικούς κραδασμούς που φτάνουν μέχρι το Μέγαρο Μαξίμου. Η αποκάλυψη πως εκατομμύρια ευρώ δόθηκαν σε «φαντάσματα» αγρότες, με την εμπλοκή υψηλόβαθμων στελεχών και πολιτικών προσώπων, έχει δημιουργήσει ένα επικοινωνιακό και ηθικό ρήγμα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη — και πυροδοτεί σενάρια για πιθανή προσφυγή στις κάλπες.

Πίεση από την κοινωνία και την αντιπολίτευση

Η αντίδραση της κοινής γνώμης, ιδιαίτερα στον αγροτικό κόσμο, είναι έντονη. Αγρότες που αγωνίζονται με πραγματικά προβλήματα επιβίωσης νιώθουν προδομένοι από ένα σύστημα που φαίνεται να λειτουργεί πελατειακά και με αδιαφανείς όρους. Η αντιπολίτευση, με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να ζητούν εξηγήσεις και παραιτήσεις, προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά το σκάνδαλο, κάνοντας λόγο για «δομική διαφθορά» της κυβέρνησης και ζητώντας εξεταστικές επιτροπές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά ήδη για «σύστημα Μητσοτάκη» που γνώριζε και συγκάλυπτε, ενώ το ΠΑΣΟΚ πιέζει να ερευνηθούν οι ρόλοι πολιτικών προσώπων, ακόμη και εντός του στενού κυβερνητικού πυρήνα.

Οι εσωκομματικές ισορροπίες

Το ζήτημα αποκτά μεγαλύτερη πολιτική βαρύτητα, καθώς φέρεται να υπάρχουν διασυνδέσεις εμπλεκομένων με στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και κυβερνητικούς αξιωματούχους. Αν αποδειχθεί πως υπήρξε γνώση ή και ανοχή σε αυτή τη διαδικασία, το πολιτικό κόστος μπορεί να γίνει δυσβάσταχτο.

Κυβερνητικές πηγές αφήνουν να εννοηθεί ότι αν υπάρξουν ποινικές διώξεις ή ενοχοποιητικά στοιχεία για κυβερνητικά στελέχη, δεν αποκλείεται ο Πρωθυπουργός να εξετάσει «αποκλιμάκωση μέσω πολιτικής κάθαρσης». Αυτό δεν αποκλείει, θεωρητικά, και το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, εφόσον η πίεση καταστεί ανεξέλεγκτη.

Γιατί (ακόμη) όχι εκλογές

Παρόλα αυτά, κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποκλείουν προς το παρόν το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Με δεδομένο πως οι τελευταίες εκλογές έγιναν πριν από δύο χρόνια, η Νέα Δημοκρατία διατηρεί ακόμα την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτιμά να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο ως ζήτημα «διοικητικής παθογένειας» και όχι πολιτικής ευθύνης. Η ρητορική του παραμένει προσανατολισμένη στην «κάθαρση» με εσωτερικές ΕΔΕ και αποπομπές υπευθύνων χωρίς να διακυβεύεται η σταθερότητα της κυβέρνησης.

Αν και το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας υπόθεσης με βαθιές πολιτικές προεκτάσεις —διαφθορά, πελατειακές σχέσεις, αδιαφάνεια, και οικονομική ζημία στο δημόσιο συμφέρον— το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών παραμένει, προς το παρόν, χαμηλό.

Ωστόσο, εάν προκύψουν νέα αποκαλυπτικά στοιχεία, ιδίως εάν εμπλακούν απευθείας υπουργοί ή κορυφαίοι κομματικοί παράγοντες, τότε ο Πρωθυπουργός μπορεί να βρεθεί μπροστά σε πολιτικά διλήμματα που θα τον αναγκάσουν να σκεφτεί εκλογική επανεκκίνηση για να διαφυλάξει την πολιτική του ηγεμονία.

Τίποτα δεν πρέπει να αποκλείεται. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να αποδειχθεί η πιο επικίνδυνη πολιτική νάρκη για την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Α.Ρ.