Σπάνιο Ντοκουμέντο: Το βίντεο που γυρίστηκε στον Πλαταμώνα στις αρχές του ’80 για την ΕΡΤ – Τουρίστες, συνάλλαγμα, κάμπινγκ και Νέοι Πόροι υπό κατασκευή

Αφού τελειώσανε σχολεία, εξετάσεις, πανελλήνιες – βγήκαν και οι βαθμοί την Πέμπτη που μας πέρασε, αφού τελειώσανε και τα φεστιβάλ της πόλης που τρέχουν τις τελευταίες 10 μέρες αρχικά με το Φεστιβάλ Πηνειού και μετά με το Coffee Show και την Έκθεση Βιβλίου, αφού η θερμοκρασία ξεπέρασε κατά πολύ τους 40 βαθμούς και ήρθε και η Τροπική Νύχτα, Λαρισαίοι θεσμικοί, πολίτες, μεγάλοι και μικροί μπορούν επιτέλους να εγκαταλείψουν τη Λάρισα για τη θάλασσα.

Αυτό το Σαββατοκύριακο μάλλον είναι το πρώτο του φετινού καλοκαιριού που η πόλη θα ερημώσει. Ήδη από την Πέμπτη ο Πλαταμώνας είναι sold out για το Σαββατοκύριακο, δεν υπάρχει τίποτα διαθέσιμο σε οποιοδήποτε είδους διαμονή. Το επιβεβαιώνω· το ερεύνησα και απέτυχα παταγωδώς.

Μπορεί να μην βρήκα δωμάτιο σε ξενοδοχείο, έπεσα όμως πάνω σε ένα καταπληκτικό βίντεο με αφιέρωμα στον Πλαταμώνα που γυρίστηκε για την εκπομπή της ΕΡΤ, «Η ΕΡΤ στη Βόρεια Ελλάδα» στις αρχές του 1980.

Της Εύης Μποτσαροπούλου

Αν και δεν αναφέρεται η ακριβής ημερομηνία των γυρισμάτων της εκπομπής, ένα πλάνο που διαφημίζει συναυλία των Socrates για τον καινούργιο τους δίσκο “Waiting for Something”, που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 1980, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ΄80.

Ο Πλαταμώνας έχει ήδη εξελιχθεί σε τουριστικό προορισμό, το συνάλλαγμα ρέει, οι ξένοι από την Ευρώπη και κυρίως από τη Γιουγκοσλαβία τον έχουν ανακαλύψει, οι Λαρισαίοι έχουν αρχίσει να κάνουν απόβαση, οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες γκρινιάζουν για τις υποδομές που λείπουν, για το δρόμο που δεν έγινε ακόμη λόγω των παράνομων κατοικιών, για το λιμανάκι που ζητούν και δεν έχουν – από τη Θεσσαλονίκη μέχρι το Βόλο οι ψαράδες δεν έχουν λιμάνι να πιάσουν… Σχολιάζουν την ελλιπή κρατική μέριμνα για την άνοδο του τουρισμού. Οι 40 μέρες του καλοκαιριού δεν τους φτάνουν. Ονειρεύονται και διεκδικούν παρεμβάσεις ώστε να υπάρχει τουρισμός όλο το χρόνο. Ήδη οι ντόπιοι έχουν εγκαταλείψει οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, κυρίως αγροτική και κτηνοτροφική μέχρι τότε, και ασχολούνται αποκλειστικά με τον τουρισμό.

Αν βγάλεις την εικόνα και ακούς μόνο το ηχητικό αισθάνεσαι πως θα μπορούσε να είναι και σύγχρονο το ρεπορτάζ. Τα πλάνα όμως δεν αφήνουν περιθώρια. Καταγράφουν τον Πλαταμώνα, τους Νέους Πόρους και την παραλία του Παντελεήμονα 45 χρόνια πριν.

Οι εικόνες εκπλήσσουν. Είναι μια μίξη του παρθένου τοπίου, με ελάχιστη ανοικοδόμηση και ταυτόχρονα με στοιχεία που σε βγάζουν από την ατμόσφαιρα της παλιάς ασπρόμαυρης ταινίας. Υπάρχουν ανταλλακτήρια για το ξένο συνάλλαγμα και άνθρωποι που κάνουν ηλιοθεραπεία και σερφ ταυτόχρονα με τις κυρίες με τις καπελαδούρες και την τεράστια παραλία με τους λουόμενους ανάμεσα σε βάρκες και καΐκια.

Η εκπομπή ξεκινά με πλάνα από το Κάστρο του Πλαταμώνα ενώ μια ανδρική φωνή διαβάζει ένα απόσπασμα του Γάλλου περιηγητή Μεζιέρ που επισκέφτηκε την περιοχή το 1860… «Όλη αυτή η ακτή της Πιερίας δεν είναι παρά ένα δάσος δίπλα στη θάλασσα. Από τον Πυργετό μέχρι τον Πλαταμώνα σε μάκρος 2 λεύγων κυριαρχεί μια ακρογιαλιά σκεπασμένη από πυκνά δέντρα και θάμνους. Σε ορισμένα μέρη τη διασχίζουν χείμαρροι και οι εκβολές τους είναι γεμάτες από άμμο και που σχηματίζουν βάλτους ακόμη και μέσα στα δάση. Παρόλα αυτά συνάντησα και μέρη ανοιχτά και καλλιεργημένα. Είναι τα χωράφια που καλλιεργούν για λογαριασμό του Ρασίτ Πασά οι χωρικοί της Αιγάνης, της Δερβενίτσας και άλλων μικρών χωριών του βουνού. Εκεί έχουν καλύβες που μένουν την εποχή του οργώματος και του θερισμού».

Την ιστορική συνέχεια διηγείται ένας ηλικιωμένος κύριος. Λέει πως το 1924 εγκαταστάθηκαν στον Πλαταμώνα οι πρώτοι κάτοικοι που ήταν πρόσφυγες από τον Πόντο. Τότε υπήρχαν μόλις 18 σπίτια. Η Διεύθυνση Γεωργίας τους επέτρεπε να καλλιεργούν χωράφια μέχρι 20 στρέμματα ο καθένας. Το 1936 έγινε η διανομή γης και μπορούσαν πια να ασχοληθούν με την γεωργία πιο εντατικά. «Στις αρχές δυστυχήσαμε πολύ… μετά με τον τουρισμό η κατάσταση βελτιώθηκε· τώρα είμαστε πολύ καλά».

Ακολουθούν πλάνα από το χωριό του Πλαταμώνα, τη θάλασσα με τους τουρίστες, τις ταβέρνες και την αγορά, ενώ διάφοροι κάτοικοι και εκπρόσωποι της κοινότητας μιλούν στο φακό της ΕΡΤ για την τουριστική ανάπτυξη που βιώνει η περιοχή, η οποία ξεκίνησε δειλά-δειλά από τη δεκαετία του 60 που έγινε η εθνική οδός, τις προοπτικές ανάπτυξης αλλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Υπάρχει και κάποιος που προβληματίζεται διαφορετικά για το μέλλον· λέει πως οι επαγγελματίες επεκτείνονται τόσο πολύ προς τη θάλασσα που κάποια στιγμή δεν θα υπάρχει αρκετή παραλία για τους τουρίστες…

Το βίντεο συνεχίζεται με τους Νέους Πόρους, το νεοσύστατο χωριό και τα πλάνα εντυπωσιάζουν με το άδειο τοπίο, τις πρώτες οικοδομές που άρχισαν μόλις τότε να κατασκευάζονται, το κενό, την άμμο παντού, και στους δρόμους, και την τεράστια παραλία.

Κλείνει με πλάνα από τον Νέο Παντελεήμονα και την παραλία του από την άλλη πλευρά του κάστρου. Ο φακός περιπλανάται μέσα στα κάμπινγκ που έχουν χαρακτηρίσει τόσο την περιοχή. Ο εκπρόσωπος της κοινότητας που μιλά στην εκπομπή αναφέρεται σε νούμερα. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο η παραλία του Παντελεήμονα έχει ημερήσια επισκεψιμότητα 60.000 ατόμων που τις Κυριακές φτάνει τους 100.000 τουρίστες. Η ευρύτερη περιοχή, μαζί με τον Πλαταμώνα, είναι η τρίτη συναλλαγματοφόρος περιοχή στην Ελλάδα μετά την Κρήτη και τη Ρόδο.

Η νέα εποχή για την Ελλάδα και δη για τον Πλαταμώνα μόλις έχει ξεκινήσει…