Η επίκαιρη λέξη – σπαζοκεφαλιά του καλοκαιριού που η ορθογραφία της παιδεύει κόσμο

Μια λέξη που θαρρείς και φτιάχτηκε για να μας παιδεύει. Για να μας κάνει να κοντοστεκόμαστε πριν την γράψουμε, με την αμφιβολία, σαν σαράκι, να θέλει να κάνει κακό στην αυτοπεποίθησή μας: «Έτσι είναι το σωστό ή θα εκτεθώ;» το νοερό ερώτημα.

Δεν θα στην αποκαλύψουμε τόσο εύκολα. Θα το πάμε δια της πλαγίας οδού. Αντιγράφοντας από το λεξικό: Είναι, κατά βάση, ο εορτασμός θρησκευτικής γιορτής σε έναν τόπο με φαγητά και χορούς. Κατ’ επέκταση, η εκδήλωση μεγάλης χαράς και ενθουσιασμού. Το βρήκες; Μπράβο, είναι ώρα για… πανηγύρι!

Μα πραγματικά, τρία «ι» στη σειρά και το ένα διαφορετικό από το άλλο; Ζόρικο. Βασικά μόνο το τελευταίο σκέλος της υπόθεσης είναι απλό πράγμα. Δηλαδή, εντάξει, είπαμε, και ένα παιδάκι της Α’ Δημοτικού ξέρει πως τα ουδέτερα τελειώνουν σε «γιώτα». Αλλά τα προηγούμενα δυο, θέλουν μια κάποια σκέψη.

Θα σου λέγαμε πως το κλειδί για να μην το κάνεις λάθος, για να αποκωδικοποιήσεις τον τρόπο, είναι η λέξη «μήνυμα». Και στις δύο περιπτώσεις, το «ήτα – ύψιλον» είναι η σωστή σειρά. Αλλά έχουμε δει τόσες φορές σκοτωμένο ορθογραφικά και το «μήνυμα», που αναρωτιόμαστε αν το… μήνυμα εστάλη. Σε κάθε περίπτωση, δες το κάπως σαν ποιηματάκι: Ήτα – Ύψιλον – Γιώτα. Αν το γράψεις τώρα 2-3 φορές, αυτό είναι, έκανες δικιά σου τη λέξη για πάντα. Η εξάσκηση, ως γνωστόν, είναι αυτή που μας κάνει καλύτερους.

Η λεξη, λέει το ετυμολογικό λεξικό, ανάγεται στο ελληνιστικό πανηγύριον, υποκοριστικό του αρχαίου πανήγυρις, που το βρίσκουμε πρώτη φορά σε απόσπασμα του Αρχίλοχου (Δήμητρος ἁγνῆς καὶ Κόρης τὴν πανήγυριν σέβων). Είναι σύνθετη από το παν + άγυρις που συνδέεται με το ρήμα αγείρω (συναθροίζω δηλαδή). Από την ίδια ρίζα η αγορά και η ομήγυρη (άλλη λέξη – σπαζοκεφαλιά αυτή!).

Και μην βιαστείς να πεις ότι είναι μια άχρηστη γνώση αυτή που μόλις απέκτησες (αν δεν το ήξερες). Εν αρχή, ό,τι μαθαίνει κανείς, καλό είναι. Εν συνεχεία, έχουμε μπει για τα καλά στο καλοκαίρι και μόλις ξεχυθούμε στην εξοχή, στις επαρχίες, όλο και κάποιο πανηγύρι θα πετύχουμε εκεί έξω, ιδανική ευκαιρία για χορό, τραγούδι, κοινωνικοποίηση – είναι η εποχή τους. Απλά, παιδιά, μια παραίνεση: Με σεβασμό στους ντόπιους, μην γινόμαστε μόνο «φασαίοι» του όπου γάμος και γιορτή, να είμαστε σώμα και ψυχή στο πανηγύρι, όχι για τα πανηγύρια.

Πηγή:menshouse.gr