Η καινοτομία: Μονόδρομος προς την ανάπτυξη – Η Θεσσαλία χτίζει το μέλλον με συνεργασίες, εξωστρέφεια και πίστη στους νέους

Youth drain. Ένας όρος που ίσως καλύτερα από το «brain drain» περιγράφει τη σκληρή πραγματικότητα: τη μαζική φυγή των νέων παιδιών από την Ελλάδα. Δεν πρόκειται μόνο για επιστήμονες με πτυχία, ξένες γλώσσες και ψηφιακές δεξιότητες. Είναι και τα παιδιά που έφυγαν γιατί δεν μπορούσαν να ζήσουν με αξιοπρέπεια.

Τα συναντάμε σήμερα σε επιχειρήσεις της Αγγλίας, πανεπιστήμια της Γερμανίας και της Γαλλίας ή σε ξενοδοχεία και εργοτάξια στη Φινλανδία και την Ολλανδία. Από ερευνητικά εργαστήρια της Σουηδίας μέχρι καθαριστές σε αμπάρια πλοίων στη Νορβηγία, οι νέοι Έλληνες βρήκαν διέξοδο αλλού. Πόσο όμως μάς κοστίζει αυτό;

Ένα παιδί που φεύγει… ένα τεράστιο κενό

Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, στην Ελλάδα η ανατροφή ενός παιδιού μέχρι να τελειώσει τις σπουδές του κοστίζει περίπου 157.000 ευρώ στην οικογένεια και 115.000 ευρώ στο κράτος – συνολικά 272.000 ευρώ. Αν αυτό το παιδί εγκαταλείψει τη χώρα και δεν επιστρέψει ποτέ, μιλάμε για μια επένδυση που χάθηκε για εμάς. Μια άλλη κοινωνία και οικονομία θα πάρει τα οφέλη χωρίς να έχει δαπανήσει ούτε ένα ευρώ. Μιλάμε για την “κρέμα της κρέμας” της χώρας μας, για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση του Βορρά. Για εμάς το ξεσπίτωμα και η φυγή των παιδιών μας συνιστά ανοικτή και ανεπούλωτη πληγή.

Με περισσότερους από 600.000 νέους να έχουν φύγει, το συνολικό κόστος ξεπερνά τα 163 δισεκατομμύρια ευρώ! Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει την αξία του εμπορικού μας στόλου, που είναι τρίτος στον κόσμο πίσω από Κίνα και Ιαπωνία.

Καινοτομία: Η απάντηση στο σκοτεινό δωμάτιο

Και όμως, υπάρχει διέξοδος. Η καινοτομία είναι η λέξη-κλειδί. Είναι ο καταλύτης που ενώνει πανεπιστήμια και επιχειρήσεις, δημιουργεί ανταγωνιστικά προϊόντα, ιδέες, φέρνει νέες θέσεις εργασίας και καλύτερες αμοιβές. Είναι το φως στο «dark room» που μάς άφησαν η κρίση και οι φυσικές καταστροφές.

Ας εστιάσουμε σε μερικές από τις χώρες όπου πηγαίνουν οι νέοι μας, όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία. Φοιτητές, καθηγητές και επιχειρήσεις συνεργάζονται για να δημιουργήσουν startups που βασίζονται σε καινοτόμες ιδέες. Όχι με θεωρίες, αλλά με πράξεις. Φοιτητές δημιουργούν πραγματικές επιχειρήσεις, βγάζουν λεφτά και κάποιοι από αυτούς στα δεκαεννιά έχουν αυτοκίνητο και στα εικοσιτρία τους το δικό τους σπίτι: σενάρια επιστημονικής φαντασίας για την Ελλάδα.

Η Δανία είναι μια χώρα που σπάνια μάς απασχολεί. Και όμως, η Copenhagen Science City, αποτέλεσμα εκτεταμένης σύμπραξης του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, της θυγατρικής του εταιρείας UCPH και πολλών άλλων φορέων, φιλοξενεί πάνω από 500 καινοτόμες εταιρείες και έχει συνδημιουργηθεί από 40.000 ερευνητές, φοιτητές και εργαζομένους.

Και τι κάνουν όλοι αυτοί, θα πει κάποιος κακοπροαίρετος. Την επόμενη φορά που θα πάει στο σούπερ μάρκετ ας αναζητήσει τυριά και κρέατα Δανίας. Αν δεν πειστεί, ας δει το μέσο μισθό στην Κοπεγχάγη που πλησιάζει τα 4.000 ευρώ, με το κόστος του ηλεκτρισμού και της θέρμανσης να είναι φτηνότερο. Μια κοινωνία που ζει από την καινοτομία.

Θεσσαλία: Η καινοτομία έχει όνομα και περιφέρεια

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με τον καθηγητή Δημήτρη Κουρέτα ως περιφερειάρχη, εφαρμόζει ένα πρωτοπόρο μοντέλο περιφερειακής καινοτομίας και έρευνας. Ενδεικτικά:

· Ενίσχυση των ερευνητικών υποδομών και του εξοπλισμού δημόσιων φορέων έρευνας που εδρεύουν στη Θεσσαλία, προϋπολογισμού 8 εκατ. €

· Συμπράξεις επιχειρήσεων της Περιφέρειας Θεσσαλίας με ερευνητικούς φορείς και πανεπιστήμια, συνολικού προϋπολογισμού 8 εκατ. €

· Προδημοσίευση δύο νέων προσκλήσεων για την ενίσχυση των ΜΜΕ της Θεσσαλίας με στόχευση στους τομείς της έρευνας και στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατ. € για υφιστάμενες και νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις.

· Προώθηση εξωστρέφειας: Μνημόνιο συνεργασίας με κινεζική επαρχία. Προώθηση ΠΟΠ προϊόντων όπως το ακτινίδιο, το

αμύγδαλο, η φέτα, το σκόρδο κ.α. με ταυτότητα, ισχυρισμούς υγείας και πιστοποίηση νέων.

Θεσσαλία: Ένα brand name με ειδικό βάρος και διεθνή εμβέλεια

Η Θεσσαλία δεν είναι μόνο η γη του Ολύμπου, των Σποράδων και των Μετεώρων. Είναι και η γη των ιδεών που καρποφορούν. Αν δεν επενδύσουμε εμείς οι Θεσσαλοί στο brand name μας, δεν θα το κάνει κανένας στη θέση μας. Για πρώτη φορά από την ισχύ των αιρετών περιφερειών λαμβάνει χώρα στη Θεσσαλία μια τέτοια επένδυση στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας και τούτο αποδεικνύει στην πράξη την ισχυρή βούληση αυτής της Περιφερειακής Αρχής να βοηθήσει με πραγματικούς πόρους και βάσει των δυνάμεων της στη βιώσιμη ανάπτυξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Η καινοτομία είναι ένα συλλογικό στοίχημα. Ωστόσο, είναι μια διαρκής πρόκληση, η οποία με τη σειρά της θα τροφοδοτεί την ανάπτυξη και το κοινωνικό πλέγμα που ονειρευόμαστε όλοι: πολιτισμός, οικονομία, τουρισμός και νέες θέσεις εργασίας που θα κάνουν τα παιδιά που έχουν φύγει να επιστρέψουν στον τόπο τους ή εκείνα που σκέφτονται να φύγουν να αναπτύξουν στο σπίτι τους τα ταλέντα τους.

Μια τελευταία σκέψη και ας δηλώνει ματαίωση: Οι βόρειες χώρες έχουν μεν καλύτερους μισθούς αλλά και πολλή ομίχλη, μοναξιά και νοσταλγία. Τον πόνο για την επιστροφή στην πατρίδα. Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας έχουμε βαλθεί να αντλήσουμε και να φροντίσουμε κάθε πόρο που θα χτίσει την κουλτούρα και το περιβάλλον της ανθεκτικότητας.

Μαρία Γαλλιού – Δικηγόρος