Σε αυτή τη χώρα η πλειοψηφία κατοικεί σε σύγχρονα, κρατικά σπίτια, γιατί η στέγη είναι δημόσιο αγαθό

ην ώρα που σε πολλές χώρες το να αποκτήσεις ένα σπίτι μοιάζει με άπιαστο όνειρο και σε άλλες το ενοίκιο ισοδυναμεί περίπου με το βασικό μισθό (ονόματα δεν λέμε, υπολήψεις δεν θίγουμε…), υπάρχει μία μικρή χώρα στην Ασία που έκανε το ακριβώς αντίθετο: η στέγη εκλαμβάνεται σαν βασικό αγαθό, που διανέμεται από το δημόσιο απλόχερα!

Στη Σιγκαπούρη, περισσότεροι από 8 στους 10 κατοίκους μένουν σε σπίτια που τους έχει δώσει το κράτος. Κι όμως, δεν μιλάμε για μια σοσιαλιστική χώρα. Μιλάμε για ένα από τα πιο πλούσια κράτη στον κόσμο, με έμφαση φυσικά στο καπιταλιστικό και επιχειρηματικό στοιχείο.

Πώς κατάφεραν όμως να έχουν τόσο έντονο το αποτύπωμα και στην κοινωνική πρόνοια, δίνοντας λύση σε ένα πρόβλημα που ταλανίζει ακόμα και ορισμένες από τις πιο προηγμένες κοινωνίες; Για να βρούμε την απάντηση θα πρέπει να γυρίζουμε πίσω, στο 1960, όταν η κυβέρνηση ίδρυσε τον οργανισμό HDB (Housing and Development Board), με στόχο να χτίσει σπίτια για τους κατοίκους της πόλης-κράτους. Εκείνη την εποχή, πολλοί ζούσαν σε παραγκουπόλεις χωρίς νερό και αποχέτευση. Το HDB ξεκίνησε να χτίζει σύγχρονα, ασφαλή διαμερίσματα και να τα δίνει στους πολίτες – όχι για ενοικίαση, αλλά για αγορά, με πολύ ευνοϊκούς όρους.

Πρόκειται για το πιο επιτυχημένο σύστημα δημόσιας στέγασης στον κόσμο, που παρέχεται και διαχειρίζεται από το κράτος. Ένα μοντέλο που έχει εξασφαλίσει ιδιόκτητη στέγη στο 90% των πολιτών, ποσοστό – ρεκόρ παγκοσμίως.

Τα HDB είναι πολυκατοικίες που κατασκευάζονται από το κράτος. Δεν πρόκειται για δωρεάν κατοικίες, αλλά για ισχυρά επιδοτούμενες και προσιτές ιδιόκτητες λύσεις. Οι HDB περιοχές είναι αυτοτελείς κοινότητες, με σχολεία, καταστήματα, κλινικές και Μ.Μ.Μ. γύρω τους. Πολλές είναι μοντέρνες, με ψηφιακή υποδομή και πάρκα.

To project ξεκίνησε με την ιδέα αυτά τα σπίτια να δίνονται μέσω 99ετούς μίσθωσης, κάτι σαν μακροχρόνιο συμβόλαιο που εξασφαλίζει πλήρη κατοχή. Δεν είναι 100% ιδιωτική ιδιοκτησία, αλλά μοιάζει αρκετά. Οι κάτοικοι μπορούν να μεταπωλήσουν το ακίνητο, να το ανακαινίσουν, ακόμα και να κληροδοτήσουν τα δικαιώματα. Έτσι, οι άνθρωποι απέκτησαν στέγη αλλά και περιουσία.

Η κυβέρνηση επιδοτεί αυτά τα σπίτια, ειδικά για όσους έχουν χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα. Οι τιμές ξεκινούν από περίπου 100.000 ευρώ για ένα δυάρι και φτάνουν έως και 300.000 ευρώ για μεγαλύτερα σπίτια, ενώ η αποπληρωμή γίνεται μέσω ενός κρατικού ταμείου αποταμίευσης, το οποίο λειτουργεί σαν δάνειο αλλά χωρίς εμπορικό κέρδος.

Για να καταλάβει κανείς τη διαφορά, αρκεί να ρίξει μια ματιά στην ελληνική πραγματικότητα. Ένα διαμέρισμα στην Αθήνα, αξίας 150.000 ευρώ, αν αγοραστεί μέσω στεγαστικού δανείου, τελικά κοστίζει πολύ περισσότερο. Με ένα επιτόκιο 4% και διάρκεια αποπληρωμής 25 ετών, ο δανειολήπτης καταλήγει να πληρώνει πάνω από 190.000–200.000 ευρώ συνολικά, μόνο για το κεφάλαιο και τους τόκους. Προσθέτοντας τα έξοδα συμβολαιογράφων, μεταβίβασης, ασφάλισης και τυχόν ανακαινίσεων, η πραγματική επιβάρυνση ξεπερνά τις 220.000–230.000 ευρώ. Και όλα αυτά χωρίς καμία κρατική επιδότηση.

Στην Αθήνα η αγορά κατοικίας μοιάζει με μαραθώνιο δόσεων και τόκων που φτάνει και ξεπερνά τις αντοχές της μέσης οικογένειας.

Στη Σιγκαπούρη, όπου δεν υπάρχουν μεσιτικά κόστη, ΦΠΑ, ή τραπεζικά κέρδη, το ίδιο σπίτι μπορεί να κοστίσει λιγότερο από τη μισή τελική τιμή, με περισσότερη κρατική φροντίδα και λιγότερα εμπόδια.

Το εντυπωσιακό, όπως προαναφέρθηκε, είναι ότι το 90% αυτών που μένουν σε διαμερίσματα του HDB είναι και ιδιοκτήτες. Το κράτος φροντίζει επίσης να μην υπάρχει γκετοποίηση: υπάρχει πολιτική που εξασφαλίζει πως κάθε κτίριο θα έχει αναλογίες από όλες τις εθνοτικές ομάδες της χώρας, για να μη δημιουργούνται κλειστές κοινότητες και ανισότητες.

Και ενώ στη Δύση το «δημόσιο σπίτι» συχνά συνδέεται με φτώχεια και εγκατάλειψη, στη Σιγκαπούρη οι κρατικές κατοικίες είναι καθαρές, σύγχρονες, κοντά σε σχολεία, πάρκα και μετρό. Το κράτος επενδύει και στη διατήρησή τους, ώστε τα κτίρια να είναι ασφαλή και φιλικά στο περιβάλλον.

Όλα αυτά κάνουν το ασιατικό νησί των 6 εκατ. κατοίκων να μοιάζει με μια χώρα που έχει “παντρέψει” όλα τα θετικά στοιχεία του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού. Μια χώρα οικονομικά ισχυρή, με χαμηλούς φόρους και δυνατό τραπεζικό τομέα, όπου ο κόσμος έχει σπίτια, αξία και περιουσία χωρίς να χρειάζεται να χρεωθεί για 30 χρόνια.

Σε μια εποχή που η στέγαση είναι παγκόσμιο πρόβλημα και οι νεότερες γενιές νιώθουν ότι δεν θα αποκτήσουν ποτέ σπίτι, η Σιγκαπούρη δείχνει ότι αν υπάρχει πολιτική βούληση, υπάρχει και λύση. Με σχεδιασμό, σταθερούς κανόνες και συνδυασμό δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος, μπορείς να έχεις κοινωνική συνοχή χωρίς να πηγαίνεις κόντρα στους νόμους της αγοράς.

Αρκεί φυσικά να μπορείς να σκεφτείς έξω από το κουτί και να προτάσσεις το συμφέρον των πολλών.

Πηγή:menshouse.gr