Πνευμονική υπέρταση: Πολυπαραγοντική νόσος που εξασθενίζει την καρδιά

Μπορεί η πίεση να αυξάνεται σε ένα μόνο όργανο, χωρίς να επηρεάζεται η συνολική πίεση στις αρτηρίες;

Η απάντηση μπορεί να είναι καταφατική, στην περίπτωση της πνευμονικής υπέρτασης, όπου η αύξηση της πίεσης περιορίζεται τοπικά στους πνεύμονες.

Συνολικά, η πνευμονική υπέρταση σε όλες τις μορφές της, αφορά το 1% του γενικού πληθυσμού.

Αιτία είναι μια σειρά παθήσεων που την προκαλούν, είτε πρόκειται για συνηθισμένες νόσους είτε για ασυνήθιστες.

Στο 80% των περιπτώσεων πνευμονικής υπέρτασης, αιτία είναι οι καρδιοπάθειες, ενώ ακολουθούν  οι σοβαρές πνευμονοπάθειες ή πολυπαραγοντικές πνευμονικές υπερτάσεις πολλαπλών αιτίων.

Υπάρχει επίσης η αρτηριακή, θρομβοεμβολική πνευμονική υπέρταση όπου τα αγγεία των πνευμόνων θρομβώνονται από πήγματα αίματος. Μια από τις πολύ ειδικές πνευμονικές υπερτάσεις είναι η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, η οποία προκαλεί σταδιακή απόφραξη των μικρών αγγείων των πνευμόνων και καθώς πρόκειται για πολύ εξειδικευμένη πάθηση, απαιτεί ειδική θεραπεία.

11 ειδικά Κέντρα Πνευμονικής Υπέρτασης λειτουργούν σε όλη τη χώρα, στα οποία οι ασθενείς μπορούν να λάβουν τις ειδικές συμβουλές, τις ιατρικές εξετάσεις και τις θεραπείες που τους ταιριάζουν

O εξειδικευμένος επεμβατικός καρδιολόγος και μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Πνευμονικής Υπέρτασης (ΕΕΜΠΥ) Θανάσης Μαγγίνας

Τα στοιχεία αυτά ανέφερε ο εξειδικευμένος επεμβατικός καρδιολόγος και μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Πνευμονικής Υπέρτασης (ΕΕΜΠΥ) Θανάσης Μαγγίνας, μιλώντας στο in.gr για την νόσο. Ο ίδιος επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ποια είναι η ακριβής αιτία και η πάθηση που προκαλεί την πνευμονική υπέρταση, καθώς η κάθε αιτία έχει πολύ διαφορετικές χειρουργικές ή και φαρμακευτικές παρεμβάσεις στην καρδιά και τους πνεύμονες και οι οποίες ορισμένες φορές μπορεί να είναι και αντίθετες.

Αναφερόμενος στα συμπτώματα της πνευμονικής υπέρτασης ο κ. Μαγγίνας, εξήγησε ότι «Δυστυχώς δεν είναι ειδικά και καθυστερούν να οδηγήσουν σε διάγνωση, αφού οι ασθενείς αισθάνονται αδυναμία, εύκολη κόπωση και λαχάνιασμα, κάτι που γενικά είναι συνηθισμένο σαν σύμπτωμα. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει συγκοπή (λιποθυμία) ή στηθάγχη (πόνος στο στήθος)».

Επιπτώσεις

Όπως εξήγησε ο ειδικός, η πνευμονική υπέρταση, σιγά – σιγά προκαλεί μεγάλη επιβάρυνση στην καρδιά. Αιτία είναι η αυξημένη πίεση του αίματος στους πνεύμονες, καθώς η δεξιά πλευρά της καρδιάς που ωθεί το αίμα προς τους πνεύμονες αντιμετωπίζει δυσκολία να εξωθήσει το αίμα για οξυγόνωση των πνευμόνων. Έτσι, μεγαλώνει σε μέγεθος, αδυνατίζει πολύ, προκαλείται καρδιακή ανεπάρκεια και χαμηλή κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό έτσι που ακόμη και μια μικρή ανηφόρα προκαλεί εύκολα λαχάνιασμα.

Διάγνωση

«Η διάγνωση γίνεται με διάφορες εξετάσεις, ξεκινώντας από τις απλές όπως ένα καρδιογράφημα, μια ακτινογραφία θώρακος, ένα καλό ιστορικό στον ίδιο τον ασθενή, αλλά και στην οικογένειά του, καθώς και φυσική εξέταση από τον γιατρό», είπε ο κ. Μαγγίνας και συνέχισε:

«Στη συνέχεια, προχωρούμε στη διερεύνηση κοινών αιτίων που προκαλούν πνευμονοπάθειες, μετράμε τον κορεσμό οξυγόνου, ενώ μπορεί να χρειαστεί και μια αξονική τομογραφία θώρακος. Ο πνευμονολόγος παίζει βασικό ρόλο σε αυτό το στάδιο.

Οι καρδιολογικές εξετάσεις περιλαμβάνουν ένα υπερηχογράφημα καρδιάς, μια εξέταση εύχρηστη και φθηνή, που μπορεί πολύ γρήγορα και εύκολα να εντοπίσει την ύπαρξη καρδιοπάθειας και να καθοδηγήσει στη βαρύτητα της πνευμονικής υπέρτασης, δείχνοντας πόσο εξελιγμένη είναι, πόσο έχει προχωρήσει.

Ακολουθούν πιο εξειδικευμένες εξετάσεις για συστηματικές παθήσεις όπως το σκληρόδερμα, ο ρευματολογικός, ηπατικός και αιματολογικός έλεγχος. Αν δεν βρεθεί κάποια συγκεκριμένη αιτία πνευμονικής υπέρτασης τότε η πάθηση αποκαλείται ιδιοπαθής (χωρίς σαφή αιτία) πνευμονική αρτηριακή υπέρταση.

Καταλήγουμε στον δεξιό καθετηριασμό της καρδιάς, που αποτελεί απαραίτητη εξέταση για την σαφή διάγνωση. Αυτός γίνεται με τοπική αναισθησία από εξειδικευμένους καρδιολόγους, πνευμονολόγους ή εντατικολόγους. Κατά την εξέταση αυτή γίνονται με ειδικούς καθετήρες απ’ ευθείας μετρήσεις της πνευμονικής πίεσης και της απόδοσης της καρδιάς και βάσει των αποτελεσμάτων, παίρνουμε αποφάσεις για τη θεραπεία της πάθησης».

Η θεραπεία

«Η κάθε θεραπεία εξαρτάται από την αιτία», επεσήμανε ο κ. Μαγγίνας.

Η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση χρειάζεται ειδικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά είναι εξειδικευμένα, υψηλού κόστους και απαιτούν γνώση των παρενεργειών, γι΄ αυτό πρέπει να τα χειρίζονται γιατροί που έχουν ασχοληθεί με το αντικείμενο. Η απόφαση για την επιλογή, αν θα χρησιμοποιηθούν χάπια ή φάρμακα με υποδόρια ή ενδοφλέβια χορήγηση, θα πρέπει να ταιριάζει στον ασθενή, και εξαρτάται επίσης από την εκτίμηση της βαρύτητας του προβλήματος – όσο πιο νωρίς τόσο πιο εύκολα να ελέγξουμε την κατάσταση, ενώ όσο πιο προχωρημένη είναι γίνονται οι αναγκαίοι συνδυασμοί με χάπια ή υποδόρια ή ενδοφλέβια εξειδικευμένα φάρμακα.

Στις καρδιοπάθειες, θα πρέπει να διορθωθεί η πάθηση της καρδιάς. Αν πρόκειται για στεφανιαία νόσο, η καρδιά αδυνατίζει, οπότε πρέπει να διορθώσουμε με «μπαλονάκι» ή εγχείρηση καρδιάς, για τις παθήσεις βαλβίδων χρειάζεται επέμβαση βαλβίδων – πρόκειται για επεμβάσεις διαδερμικές ή χειρουργικές,

Για την υπέρταση ή την καρδιακή ανεπάρκεια χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα φάρμακα.

Στις περιπτώσεις πνευμονοπαθειών, η πνευμονολογική εκτίμηση για το πνευμονολογικό νόσημα, μπορεί να οδηγήσει σε οξυγονοθεραπεία, πρόληψη λοιμώξεων και παρακολούθηση από πνευμονολόγο.

Στην θρομβοεμβολική νόσο, μετά από πνευμονική εμβολή, ο θρόμβος θα πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά ή να γίνει διάνοιξη με «μπαλονάκι», σε συνδυασμό με τα ειδικά φάρμακα της πνευμονικής υπέρτασης.

Υπάρχουν και μικρότερες ομάδες ασθενών με λιγότερα συχνές ασθένειες. Αυτοί, απαιτούν ειδικές θεραπείες πχ. εξαιτίας συγγενών καρδιοπαθειών, παθήσεων του συνδετικού ιστού που χρειάζονται θεραπεία των παθήσεων όπως το σκληρόδερμα και άλλες υποκατηγορίες με εξειδικευμένες θεραπείες ανά πάθηση.

Πάντα βοηθάμε τον/ην ασθενή στον απαιτητικό δρόμο της πάθησης του με τακτικές συναντήσεις, επικοινωνία από μακριά και ψυχολογική υποστήριξη. Η ελεγχόμενη άσκηση προσφέρει πολλά. Οι γυναίκες με πνευμονική υπέρταση πρέπει να ενημερώνονται για τον μεγάλο κίνδυνο που έχει για αυτές η εγκυμοσύνη, αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους.

Λόγω της πολυπλοκότητας αυτής της κατάστασης, όπως και στο εξωτερικό, έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα, 11 ειδικά Κέντρα πνευμονικής υπέρτασης διασκορπισμένα σε όλη τη χώρα, στα οποία οι ασθενείς μπορούν να λάβουν τις ειδικές συμβουλές, τις ιατρικές εξετάσεις και τις θεραπείες που τους ταιριάζουν.

Εναλλακτικά μπορούν να απευθύνονται στην Εταιρεία Μελέτης Πνευμονικής Υπέρτασης (hssph2011@gmail.com) ή στον Σύλλογο ασθενών Πνευμονικής υπέρτασης (info@hellenicph.org) για ερωτήματα, θέματα θεραπείας, φάρμακα ή ό,τι άλλο χρειαστούν.