Μπορεί να έχουμε αλλεργία στους ανθρώπους;

Η ιδέα ότι κάποιος μπορεί να έχει αλλεργία όχι απλώς σε μια ουσία, αλλά στον ίδιο τον οργανισμό ενός άλλου ανθρώπου, φαντάζει σχεδόν αδιανόητη.

Κι όμως, παρότι εξαιρετικά σπάνιο, το φαινόμενο αυτό είναι υπαρκτό και αρχίζει μόλις τώρα να μελετάται συστηματικά από την επιστημονική κοινότητα.

Σύμφωνα με το BBC, οι αντιδράσεις ποικίλλουν: από ήπια δερματικά εξανθήματα μέχρι αναφυλακτικό σοκ.

Αφορά επαφή με το σπέρμα, το δέρμα, τις οσμές ή ακόμα και με χημικά που αποβάλλονται από το σώμα.

Η επιστήμη παλεύει να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει – και κατά πόσο πρόκειται για αλλεργίες με την κλασική έννοια ή για κάτι πιο σύνθετο.

Χημική «επικοινωνία» από το δέρμα

Ένας από τους πιο συνηθισμένους –και ταυτόχρονα παραγνωρισμένους– τρόπους με τους οποίους το ανθρώπινο σώμα έρχεται σε «σύγκρουση» με άλλους ανθρώπους είναι μέσω του δέρματος.

Το δέρμα δεν είναι απλώς ένα φράγμα προστασίας· εκκρίνει και «εκπέμπει» πλήθος χημικών ουσιών, πολλές από τις οποίες συνδέονται με την προσωπική οσμή.

Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται πτητικές ενώσεις όπως το τολουόλιο, μια χημική ουσία που συνδέεται και με τη ρύπανση.

Ορισμένοι πάσχοντες από το σύνδρομο ενεργοποίησης μαστοκυττάρων (mast cell activation syndrome) έχουν αναφέρει έντονες αλλεργικές αντιδράσεις ακόμα και στη μυρωδιά ή την παρουσία συγκεκριμένων ανθρώπων.

Το δέρμα φαίνεται να εκπέμπει χημικά σε τέτοιο βαθμό ώστε να επηρεάζει άλλους – κυρίως όσους έχουν διαταραχές του ανοσοποιητικού.

Το φαινόμενο PATM: Όταν οι άλλοι «φτερνίζονται» δίπλα σου

Ένα πιο ακραίο και μυστηριώδες φαινόμενο είναι η λεγόμενη πάθηση PATM (People Allergic To Me – Άνθρωποι Αλλεργικοί Σε Μένα).

Άτομα με PATM αναφέρουν ότι οι γύρω τους αρχίζουν να βήχουν, να φτερνίζονται ή να έχουν αναπνευστικές ενοχλήσεις όταν βρίσκονται κοντά τους, ακόμα και χωρίς φυσική επαφή.

Έρευνα στην Ιαπωνία εντόπισε σημαντικά αυξημένα επίπεδα τολουολίου στο δέρμα των ατόμων αυτών – έως και 39 φορές πάνω από το φυσιολογικό.

Αν και δεν υπάρχει επίσημη αναγνώριση της πάθησης, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι μεταβολικές λειτουργίες ορισμένων ανθρώπων ενδέχεται να ευνοούν τη συσσώρευση και έκκριση τέτοιων ουσιών.

Αλλεργία στο σπέρμα: Μια σπάνια αλλά υπαρκτή πάθηση

Η πιο τεκμηριωμένη μορφή «αλλεργίας στον άνθρωπο» είναι η υπερευαισθησία στο σπερματικό πλάσμα.

Πρόκειται για ανοσολογική αντίδραση σε πρωτεΐνες που περιέχονται στο μη κυτταρικό τμήμα του σπέρματος.

Η αντίδραση μπορεί να είναι τοπική (πόνος, κάψιμο, ερυθρότητα στην περιοχή) ή συστηματική, με συμπτώματα που περιλαμβάνουν αναφυλαξία.

Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί λιγότερες από 100 περιπτώσεις, αν και οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι πιθανώς υποδιαγνωσμένες.

Η διάγνωση βασίζεται σε δερματικά τεστ με δείγμα σπέρματος και η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει απευαισθητοποίηση με σταδιακή έκθεση στο αλλεργιογόνο.

Το αίνιγμα της αλλεργίας στο τραχηλοκολπικό υγρό

Πέρα από το σπέρμα, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις πιθανής αλλεργίας και στο τραχηλοκολπικό υγρό, το οποίο παράγεται φυσιολογικά κατά τη σεξουαλική διέγερση στις γυναίκες.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερυθρότητα, φαγούρα και πρήξιμο στα γεννητικά όργανα του συντρόφου.

Αν και οι αναφορές είναι σποραδικές και το φαινόμενο δεν έχει ερευνηθεί επαρκώς, φαίνεται να υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ανδρών που αντιδρούν με τέτοιον τρόπο.

Η θεραπεία περιλαμβάνει συνήθως χορήγηση αντιισταμινικών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, η επαναλαμβανόμενη έκθεση στο υγρό φαίνεται να οδηγεί σε απευαισθητοποίηση.

Οι κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις

Τα προβλήματα αυτά δεν είναι μόνο ιατρικά.

Μπορούν να επηρεάσουν βαθιά τη συναισθηματική και προσωπική ζωή των πασχόντων. Οι ερωτικές σχέσεις δοκιμάζονται, η σεξουαλική ζωή περιορίζεται και η τεκνοποίηση γίνεται πιο περίπλοκη – ή ακόμη και αδύνατη.

Οι πάσχοντες συχνά νιώθουν αμηχανία, ντροπή ή απορρίπτονται από επαγγελματίες υγείας που δεν γνωρίζουν ή δεν αναγνωρίζουν αυτές τις καταστάσεις. Η έλλειψη εξειδικευμένων γιατρών δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη διάγνωση και τη θεραπεία.

Πού οδηγεί η έρευνα

Παρά τη σπανιότητα αυτών των καταστάσεων, η έρευνα γύρω από την αλλεργική ευαισθησία σε σωματικά υγρά και εκκρίσεις είναι σημαντική.

Ανοίγει νέους δρόμους κατανόησης του ανοσοποιητικού συστήματος και του τρόπου που το ανθρώπινο σώμα αντιδρά στο «ξένο», ακόμα κι όταν αυτό είναι ένας άλλος άνθρωπος.

Το μέλλον επιφυλάσσει περισσότερη έρευνα, καλύτερη διαγνωστική καθοδήγηση και –ευελπιστούμε– μεγαλύτερη κατανόηση και υποστήριξη για τους ανθρώπους που βρίσκονται στη δύσκολη θέση να είναι αλλεργικοί… στον σύντροφό τους.