Τεχνητή νοημοσύνη και αύξηση της ανισότητας

Η τεχνητή νοημοσύνη προφανώς ήρθε… για να μείνει, ωστόσο μαζί της έφερε και ένα κρίσιμο ερώτημα: κατά πόσο θα επηρεάσει τις εργασίες μας; Θα χάσουμε τις δουλειές μας από την AI; Η απάντηση προφανώς είναι αρνητική. Στο ερώτημα ωστόσο αν η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει η αιτία να μειωθούν οι μισθοί σε σχέση με την παραγωγικότητά τους, τα πράγματα περιπλέκονται.

Αν θέταμε το τελευταίο ερώτημα στο ChatGPT η απάντηση που θα λαμβάναμε θα ήταν μάλλον ψυχρή και του στιλ ότι «αυτό το αποτέλεσμα είναι πολύ πιθανό, αλλά δεν είναι αναπόφευκτο». Σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα αναφέρει σε σχετικό άρθρο το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.

Σε κάθε περίπτωση το χάσμα μεταξύ παραγωγικότητας και αμοιβών αποτελεί ένα επίμονο πρόβλημα εδώ και δεκαετίες. Συχνά περνά σε δεύτερη μοίρα μπροστά από τις ανησυχίες για τα μέτρια οφέλη παραγωγικότητας, αλλά ακόμη και αυτά τα οφέλη φαίνεται να έχουν ξεπεράσει τους μισθούς.

Η αυξημένη αυτοματοποίηση έπαιξε ρόλο σε αυτό. Τώρα, η έλευση της πανταχού παρούσας τεχνητής νοημοσύνης σημαίνει ότι δεν θα είναι μόνο οι εργάτες των γραμμών παραγωγής που θα περιθωριοποιηθούν από τις υψηλής τεχνολογίας συντομεύσεις, αλλά και οι πτυχιούχοι που εργάζονται σκληρά σε αυτό που συνήθως ονομάζεται εργασία γνώσης, σημειώνεται στο άρθρο του World Economic Forum.

Η «αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων» θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης…

Η μεγάλη τεχνολογική ανακατάταξη

Αυτό το τμήμα του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού αναδείχθηκε από την τελευταία μεγάλη τεχνολογική ανακατάταξη σε μια σχετικά προνομιακή θέση. Αυτή τη φορά, μπορεί να υποστεί το δικό του… segmentation. Οι άνθρωποι γενικά δεν αναφέρουν την «παραδοσιακή τεχνοκρατική δομή διαχείρισης» στο προφίλ τους στο LinkedIn, αλλά αυτή περιλαμβάνει πολλούς υπαλλήλους που προσπαθούν όχι μόνο να διατηρήσουν τη θέση τους, αλλά και να κερδίζουν έναν μισθό που αυξάνεται ανάλογα με την αξία που παράγουν.

Μια πρόσφατη μελέτη πεδίου για προγραμματιστές λογισμικού που εξοπλίστηκαν πρόσφατα με βοηθούς τεχνητής νοημοσύνης έθεσε ένα σαφές όριο στο θέμα αυτό: οι λιγότερο έμπειροι και χαμηλότερα αμειβόμενοι κατάφεραν να επιτύχουν τα μεγαλύτερα σχετικά κέρδη παραγωγικότητας, υποδηλώνοντας ότι οι πιο έμπειροι συνάδελφοί τους ξαφνικά δεν έχουν πλέον δικαιολογία για να κερδίζουν υψηλότερους μισθούς.

Σε μια εποχή που η οικονομική ασφάλεια της μεσαίας τάξης μειώνεται, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα, σημειώνει το World Economic Forum.

…αλλά η «αύξηση της ανισότητας» κατατάσσεται μεταξύ των μεγαλύτερων κινδύνων

Το να εκμεταλλευτεί κανείς τις ευκαιρίες που προσφέρει η αλλαγή αντί να την αποφεύγει μπορεί να μην είναι τόσο απλό όσο ακούγεται, τουλάχιστον για τον μέσο εργαζόμενο σε γραφείο. Ωστόσο, έρευνες σχετικά με την εργασιακή ανασφάλεια που προκαλεί η τεχνητή νοημοσύνη υποδηλώνουν ότι αυτή μπορεί να μετριαστεί με την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης. Η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι μπορούν να ελέγχουν την επαγγελματική τους τύχη μπορεί να οδηγήσει σε πιο ενεργή ανάπτυξη και λιγότερες παραχωρήσεις.

Το ιδανικό θα ήταν να εξοπλιστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι για να διαχειρίζονται τις δικές τους «ομάδες» εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό θα σήμαινε να εξασφαλιστεί ότι όσο το δυνατόν περισσότεροι έχουν πρόσβαση.

Σχεδόν οι μισοί από τους επικεφαλής οικονομολόγους που συμμετείχαν στην τελευταία έρευνα Chief Economists Outlook του Φόρουμ πιστεύουν ότι η «αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων» θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά η «αύξηση της ανισότητας» κατατάσσεται μεταξύ των μεγαλύτερων κινδύνων. Τρεις στους τέσσερις δήλωσαν ότι οι κρατικές δαπάνες για «αναβάθμιση δεξιοτήτων και αναδιάταξη» πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα.

Παράγετε περισσότερα με την AI, άρα κερδίζετε περισσότερα… σωστά;

Σύμφωνα με την κλασική οικονομική θεωρία, η παραγωγικότητα και οι μισθοί θα πρέπει βασικά να αυξάνονται παράλληλα (ο Καρλ Μαρξ είχε κάποια πράγματα να πει σχετικά με αυτό, σημειώνει το άρθρο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ). Από τη δεκαετία του 1970, οι μισθοί άρχισαν να αποσυνδέονται από την παραγωγικότητα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η Ιαπωνία ακολούθησε με μια ακόμη πιο δραματική αποσύνδεση την επόμενη δεκαετία.

Οι αιτίες που αναφέρονται περιλαμβάνουν τη συγκέντρωση των αυξήσεων μισθών σε άτομα που κατέχουν ανώτερες θέσεις, μια γενική μετατόπιση του εισοδήματος από τους εργαζομένους προς τους μετόχους και μια μεγαλύτερη ανοχή στην ανεργία, αν αυτό σημαίνει συγκράτηση του πληθωρισμού. Εν τω μεταξύ, η αυτοματοποίηση, ενώ έχει δημιουργήσει πολλούς νικητές, έχει επίσης ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την ύπαρξη ηττημένων.

Το ερώτημα είναι αν λιγότεροι άνθρωποι θα μπορούν να μοιραστούν τα μελλοντικά οφέλη αυτής της αυξημένης παραγωγικότητας

Το μέγεθος του χάσματος παραγωγικότητας – αμοιβών που μας απομένει μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τον τρόπο μέτρησής του, σημειώνει το άρθρο.

Αν εξαιρέσουμε τα άτομα που κατέχουν εποπτικές θέσεις και τείνουν να λαμβάνουν τις διαθέσιμες αυξήσεις μισθών, και συγκρίνουμε το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων που απομένουν στον ιδιωτικό τομέα με τη συνολική παραγωγικότητα, το χάσμα είναι τεράστιο. Μια πιο προσεκτική σύγκριση οδηγεί σε ένα λιγότερο εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Οι υποστηρικτές και των δύο προσεγγίσεων συμφωνούν σε ένα πράγμα: η παραγωγικότητα πρέπει να επιταχυνθεί, και γρήγορα.

Υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με το πότε η τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλει σε αυτό με ουσιαστικό τρόπο. Φαίνεται σαφές ότι ορισμένοι εργαζόμενοι είναι ήδη σε θέση να τη χρησιμοποιήσουν για να κάνουν πολύ περισσότερα με λιγότερα μέσα.

Το ερώτημα είναι αν λιγότεροι άνθρωποι θα μπορούν να μοιραστούν τα μελλοντικά οφέλη αυτής της αυξημένης παραγωγικότητας. Το να θέλεις να παρέχεις στους περισσότερους υπαλλήλους τα καλύτερα εργαλεία και την καλύτερη εκπαίδευση δεν είναι απαραίτητα το ίδιο με το να το κάνεις.

Υπάρχουν ήδη ενδείξεις για το πώς θα μοιάζουν οι νέοι χαμένοι. Οι απολυμένοι εργαζόμενοι με γνώσεις δεν καταφέρνουν να βρουν νέες θέσεις εργασίας σε αξιοσημείωτα ποσοστά.

Εάν οι πραγματικότητες της αγοράς υπαγορεύουν τη διαθεσιμότητα λιγότερων καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας σε αυτούς τους τομείς, αυτό θα μπορούσε να αντανακλά προηγούμενες αλλαγές στον τομέα της μεταποίησης σε προηγμένες οικονομίες – περιοχές που από τότε αγωνίζονται να ανακτήσουν ό,τι έχασαν, για λόγους που μπορεί να είναι τόσο πολιτικοί όσο και πρακτικοί.

Ένας από τους κύριους πρωτοπόρους της τεχνητής νοημοσύνης έχει πει ότι οι άνθρωποι με θέσεις εργασίας που περιλαμβάνουν λήψη αποφάσεων ίσως θα πρέπει να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις που αξιοποιούν άλλα πράγματα που μας διακρίνουν ως ανθρώπους, όπως οι αντίχειρες. Για παράδειγμα, οι υδραυλικοί. Άλλοι λένε ότι δεν πρέπει να είναι έτσι. Ότι δηλαδή θα υπάρχουν πάντα τομείς ανθρώπινης εξειδίκευσης που θα έχουν μεγάλη αξία, με τρόπους που όχι μόνο θα διατηρήσουν τη μεσαία τάξη, αλλά θα διευρύνουν τις τάξεις της.