Τεχνητή Νοημοσύνη: Η καθυστέρηση λόγω της ελλιπούς εκπαίδευσης των εργαζομένων

Η Τεχνητή Νοημοσύνη είχε καταφέρει να εισέλθει βαθιά στη ζωή μας, προσφέροντας διευκολύνσεις, αλλά και προκαλώντας ενίοτε ανησυχία για τις άγνωστες πτυχές της.

Εντούτοις για την καθυστέρηση στην υιοθέτησή της δεν ευθύνεται η έλλειψη τεχνολογικών μέσων, αλλά η ελλιπής εκπαίδευση και εξοικείωση με αυτή.

Οι δεξιότητες από μόνες τους δεν καθορίζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων.

Όπως αναφέρει έρευνα πολλοί άνθρωποι που αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τη νέα τεχνολογία δεν είναι πραγματικά εναντίον της – αντίθετα, απλώς δεν αισθάνονται ότι είναι εξοπλισμένοι για να τη χρησιμοποιήσουν στη συγκεκριμένη εργασία τους. Έτσι, αντί να διακινδυνεύσουν να κάνουν λάθος, επιλέγουν να κρατήσουν αποστάσεις.

Τεχνητή Νοημοσύνη και κατάρτιση

Ο Άλμπερτ Μπαντούρα, ο ψυχολόγος που ανέπτυξε τη θεωρία της αυτοαποτελεσματικότητας, σημείωσε ότι οι δεξιότητες από μόνες τους δεν καθορίζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η πεποίθηση του ατόμου για την ικανότητά του να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την εν λόγω δεξιότητα.

Στη μελέτη του Γκρεγκ Έντουαρντς, η οποία δημοσιεύτηκε στο Conversation, για τους εκπαιδευτικούς σε τεχνολογικά περιβάλλοντα – τάξεις όπου κάθε μαθητής είναι εξοπλισμένος με μια ψηφιακή συσκευή όπως ένας φορητός υπολογιστής ή μια ταμπλέτα – αυτό ήταν σαφές. Διαπίστωσε ότι ακόμη και οι εκπαιδευτικοί που έχουν πρόσβαση σε ισχυρά ψηφιακά εργαλεία δεν αισθάνονται πάντα σίγουροι για τη χρήση τους. Και όταν δεν έχουν αυτοπεποίθηση, μπορεί να αποφεύγουν την τεχνολογία ή να τη χρησιμοποιούν με περιορισμένους, επιφανειακούς τρόπους.

Το ίδιο ισχύει και στο σημερινό εργασιακό περιβάλλον που είναι εξοπλισμένο με Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι επικεφαλής μπορεί να αναπτύσσουν γρήγορα νέα εργαλεία και να θέλουν γρήγορα αποτελέσματα. Αλλά οι εργαζόμενοι μπορεί να διστάζουν, αναρωτώμενοι πώς εφαρμόζεται στους ρόλους τους, αν θα το χρησιμοποιήσουν σωστά ή αν θα φανούν λιγότερο ικανοί – ή ακόμη και ανήθικοι – επειδή βασίζονται σε αυτό.

Πίσω από αυτόν τον δισταγμό μπορεί επίσης να κρύβεται ο πολύ γνωστός φόβος ότι μια μέρα θα αντικατασταθούν από την τεχνολογία.

Ανάγκη για εξέλιξη της εξειδίκευσης

Πολλοί οργανισμοί προσφέρουν κατάρτιση σχετικά με τη χρήση της ΑΙ. Αλλά αυτά τα προγράμματα είναι συχνά πολύ γενικά, καλύπτοντας θέματα όπως το πώς να συνδεθείτε σε διάφορα προγράμματα, πώς μοιάζουν οι διεπαφές ή τι μπορεί να κάνει η Τεχνητή Νοημοσύνη «εν γένει».

Η κατάρτιση πρέπει να είναι εξειδικευμένη για την εργασία.

Το 2025, με τον αριθμό των εργαλείων ΑΙ που έχουμε στη διάθεσή μας, από chatbots συνομιλίας και πλατφόρμες δημιουργίας περιεχομένου μέχρι προηγμένα προγράμματα ανάλυσης δεδομένων και αυτοματοποίησης ροής εργασιών, αυτό δεν είναι αρκετό.

Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες δήλωσαν σταθερά ότι ωφελήθηκαν περισσότερο από την εκπαίδευση που ήταν «ειδική για τον εκάστοτε τομέα», δηλαδή προσαρμοσμένη στις συσκευές, το λογισμικό και τις καταστάσεις που αντιμετώπιζαν καθημερινά με τα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα και τα επίπεδα τάξης.

Αυτό κάνει ξεκάθαρο ότι η κατάρτιση πρέπει να είναι εξειδικευμένη για την εργασία και να επικεντρώνεται στο χρήστη – όχι να ταιριάζει σε όλους.

Οι γενιές

Οι νεότεροι εργαζόμενοι τείνουν να αισθάνονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στη χρήση της τεχνολογίας από ό,τι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Η γενιά Z και οι millennials είναι ψηφιακοί ιθαγενείς – έχουν μεγαλώσει με τις ψηφιακές τεχνολογίες ως μέρος της καθημερινότητάς τους, τονίζει ο Γκρεγκ Έντουαρντς στο Conversation.

Από την άλλη πλευρά, η γενιά X και οι boomers, συχνά έπρεπε να προσαρμοστούν στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών στα μέσα της καριέρας τους. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αισθάνονται λιγότερο ικανοί και να είναι πιο πιθανό να απορρίψουν την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις δυνατότητές της. Και αν οι λίγες «εξορμήσεις» τους στην ΑΙ είναι απογοητευτικές ή οδηγούν σε λάθη, αυτή η πρώτη εντύπωση είναι πιθανό να τους μείνει.

Όταν τα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στο εμπόριο, ήταν πιο πιθανό να μην λειτουργούν σωστά και να αναπαράγουν με σιγουριά λανθασμένες πληροφορίες.

Όμως, από τότε η τεχνολογία έχει ήδη διανύσει μεγάλη απόσταση σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Η λύση για να πείσετε όσους ίσως είναι πιο αργοί να αγκαλιάσουν την ΑΙ δεν είναι να τους πιέσετε περισσότερο, αλλά να τους προπονήσετε και να λάβετε υπόψη το υπόβαθρό τους.

Μία αποτελεσματική εκπαίδευση

Ο Μπαντούρα προσδιόρισε τέσσερις βασικές πηγές που διαμορφώνουν την πεποίθηση ενός ατόμου για την ικανότητά του να επιτύχει:

• Εμπειρίες κυριαρχίας ή προσωπικής επιτυχίας.
• Αντιπροσωπευτικές εμπειρίες, ή βλέποντας άλλους σε παρόμοιες θέσεις να πετυχαίνουν.
• Προφορική πειθώ, ή θετική ανατροφοδότηση.
• Σωματικές και συναισθηματικές καταστάσεις, ή η διάθεση, η ενέργεια, το άγχος κ.ο.κ. κάποιου.

Στην έρευνα που έγινε σε εκπαιδευτικούς, ο Έντουαρντς αντιλήφθηκε πώς αυτές οι έννοιες έκαναν τη διαφορά, και η ίδια προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί στην ΑΙ στον εταιρικό κόσμο – ή σχεδόν σε οποιοδήποτε περιβάλλον στο οποίο ένα άτομο πρέπει να οικοδομήσει αυτοαποτελεσματικότητα.

Το πρόγραμμα εκμάθησης δεν χρειάζεται να είναι επαναστατικό.

Στον εργασιακό χώρο, αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με εκπαιδεύσεις που βασίζονται στην ομαδικότητα και περιλαμβάνουν ανατροφοδότηση – τακτική επικοινωνία μεταξύ προϊστάμενων και εργαζομένων σχετικά με την ανάπτυξη, τη βελτίωση και άλλα – μαζί με περιεχόμενο που μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες και τους ρόλους των εργαζομένων.

Στο «Pokemon Go!», για παράδειγμα, μπορείτε να ανεβείτε επίπεδο συγκεντρώνοντας πολλές μικρές νίκες με χαμηλό κόστος και κερδίζοντας πόντους εμπειρίας στην πορεία. Οι χώροι εργασίας θα μπορούσαν να προσεγγίσουν την εκπαίδευση στην ΑΙ με τον ίδιο τρόπο, δίνοντας στους υπαλλήλους συχνές, απλές ευκαιρίες που συνδέονται με την πραγματική τους εργασία, ώστε να αναπτύσσουν σταθερά αυτοπεποίθηση και δεξιότητες.

Το πρόγραμμα εκμάθησης δεν χρειάζεται να είναι επαναστατικό. Απλώς πρέπει να ακολουθεί αυτές τις αρχές και να μην καταλήξει να είναι μια γενική εκπαίδευση που δεν έχει εφαρμογή σε συγκεκριμένους ρόλους στο χώρο εργασίας.

Καθώς οι οργανισμοί συνεχίζουν να επενδύουν σημαντικά στην ανάπτυξη τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης και στην πρόσβαση σε αυτές, είναι επίσης σημαντικό να επενδύουν στους ανθρώπους που θα τις χρησιμοποιήσουν. Η ΑΙ μπορεί να αλλάξει την εικόνα των εργαζόμενων, αλλά θα εξακολουθήσει να υπάρχει εργατικό δυναμικό. Και όταν οι άνθρωποι είναι καλά εκπαιδευμένοι, η ΑΙ μπορεί να κάνει τόσο τους ίδιους όσο και τον χώρο για τον οποίο εργάζονται σημαντικά πιο αποτελεσματικό.

Πηγή: in.gr