Scope: Διατήρησε σταθερή στο ΒΒΒ την ελληνική οικονομία

Σταθερή στο ΒΒΒ διατήρησε την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας ο οίκος Scope Ratings, διατηρώντας αμετάβλητο και το outlook σε σταθερό. Η Scope όμως φαίνεται να κλείνει το παράθυρο αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας και για την επόμενη αξιολόγηση, σημειώνοντας ότι «η σημερινή αξιολόγηση δεν υποδεικνύει την πιθανότητα ότι θα προβεί σε κάποια ενέργεια αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας βραχυπρόθεσμα».

Η Scope Ratings GmbH (Scope) αναβάθμισε στην προηγούμενη αξιολόγησή της, τον Δεκέμβριο του 2024 το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας σε BBB από BBB- και αναθεώρησε τις προοπτικές σε σταθερές, από θετικές.

Η λογική πίσω από την απόφαση της Scope

Η πιστοληπτική αξιολόγηση BBB με σταθερή προοπτική για την Ελληνική Δημοκρατία στηρίζεται σε τρεις βασικούς παράγοντες: την ισχυρή ευρωπαϊκή θεσμική υποστήριξη, τη βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών και το ευνοϊκό προφίλ του δημόσιου χρέους. Το Ευρωσύστημα και η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρουν στη χώρα ένα σημαντικό νομισματικό και πολιτικό δίχτυ ασφαλείας.

Παράλληλα, η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων και η βελτίωση της απόδοσης των εσόδων επιτρέπουν τη σταδιακή μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ. Επιπλέον, το υψηλό ποσοστό του ελληνικού χρέους που είναι μακροπρόθεσμο και χαμηλού επιτοκίου –κατά κύριο λόγο σε επίσημους πιστωτές– σε συνδυασμό με το σημαντικό ταμειακό απόθεμα, ενισχύει την ικανότητα της κυβέρνησης να εξυπηρετεί το χρέος της και μετριάζει τον αντίκτυπο από ενδεχόμενη αστάθεια στις αγορές ή διακυμάνσεις των επιτοκίων.

Προκλήσεις

Ωστόσο, η αξιολόγηση συνοδεύεται από συγκεκριμένες προκλήσεις. Το επίπεδο του δημόσιου χρέους παραμένει ιδιαίτερα υψηλό, αποτελώντας μακροπρόθεσμη πηγή ευπάθειας, παρά τη σταδιακή του μείωση.

Ο τραπεζικός τομέας εξακολουθεί να εμφανίζει αδυναμίες, όπως τα μέτρια κεφαλαιακά αποθέματα, οι ανησυχίες για την ποιότητα των παλαιών περιουσιακών στοιχείων και ο ισχυρός δεσμός μεταξύ κράτους και τραπεζών, που αυξάνει την έκθεση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στον κίνδυνο της κυβέρνησης. Επιπλέον, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει διαρθρωτικούς περιορισμούς στη μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη, όπως η χαμηλή παραγωγικότητα, οι αρνητικές δημογραφικές τάσεις και ο περιορισμένος οικονομικός πλουραλισμός.

Ανάπτυξη και θετικά σημάδια

Το 2024, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 2,3%, κυρίως λόγω των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η Scope εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα υποχωρήσει στο 2,1% το 2025 και στο 1,8% το 2026, καθώς η δυναμική των επενδύσεων αναμένεται να εξασθενήσει, αν και η κατανάλωση παραμένει ανθεκτική. Ελλείψεις εργατικού δυναμικού και επίμονες πληθωριστικές πιέσεις στις υπηρεσίες αποτελούν πρόσθετες προκλήσεις, ενώ οι συνεχιζόμενες ψηφιακές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις συμβάλλουν στη βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος.

Παρά τις βελτιώσεις στην κεφαλαιακή επάρκεια, την κερδοφορία, την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων και τη διακυβέρνηση, οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν διαρθρωτικά ευάλωτες λόγω της υψηλής εξάρτησής τους από αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (DTCs) και της μεγάλης έκθεσης στο κρατικό χρέος. Διαρθρωτικές δυσκαμψίες και εξωτερικές ανισορροπίες εξακολουθούν να υφίστανται, με την καθαρή διεθνή επενδυτική θέση να εκτιμάται στο -140% του ΑΕΠ το 2024, παρά τη σταδιακή βελτίωση.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο 6,4% του ΑΕΠ το 2024, αντανακλώντας επενδύσεις με υψηλό εισαγωγικό περιεχόμενο, αυξημένες πληρωμές τόκων και χαμηλές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, και αναμένεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα.

Η δημοσιονομική απόδοση παραμένει ισχυρή, με πρωτογενές πλεόνασμα 4% και συνολικό πλεόνασμα 1,3% το 2024. Τα προβλεπόμενα πρωτογενή πλεονάσματα 2,5% το 2025 και 2,4% το 2026 στηρίζουν τη μείωση του χρέους στο 125% του ΑΕΠ έως το 2030. Η δομή του χρέους της Ελλάδας παραμένει ευνοϊκή, με μεγάλες διάρκειες, χαμηλό κόστος επιτοκίων, πλήρη κάλυψη σταθερού επιτοκίου και σημαντικό ταμειακό απόθεμα, το οποίο ανήλθε σε 42 δισ. ευρώ τον Μάιο του 2025, διατηρώντας τους κινδύνους αναχρηματοδότησης υπό έλεγχο.

Το σταθερό outlook αντικατοπτρίζει την εκτίμηση της Scope ότι οι κίνδυνοι για την αξιολόγηση της Ελλάδας παραμένουν ισορροπημένοι για τους επόμενους 12 έως 18 μήνες.

Τα σενάρια

Σενάρια ανόδου για τις αξιολογήσεις και το outlook είναι (ατομικά ή συλλογικά):

• Διαρκής και ουσιαστική μείωση του λόγου δημόσιου χρέους,
• Βελτίωση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης, ενίσχυση της οικονομικής και εξωτερικής ανθεκτικότητας,
• Περαιτέρω μετριασμός των ευπαθειών του τραπεζικού τομέα, ενισχύοντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Σενάρια καθόδου για τις αξιολογήσεις και το outlook είναι (ατομικά ή συλλογικά):

• Διακοπή ή αντιστροφή της μείωσης του δημόσιου χρέους,
• Επανενίσχυση των κινδύνων του τραπεζικού τομέα, υπονομεύοντας τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος,
• Υποβάθμιση της μακροοικονομικής ανθεκτικότητας, συμπεριλαμβανομένης της ουσιαστικής αποδυνάμωσης των εξωτερικών δεικτών.