Τι ισχύει αυτή τη στιγμή με τα παράνομα downloads στην Ελλάδα

Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλοι, όλα (για αυτό και είναι χρήσιμο να πληρώνουμε επαγγελματίες) και πως όπως θέλω εγώ να πληρώνομαι για τη δουλειά μου, θέλω να πληρώνω τους άλλους για τη δική τους δουλειά.

Για παράδειγμα, όσους παράγουν το περιεχόμενο που μου κάνει παρέα κάθε ημέρα της ζωής μου -μέσω του streaming στις διάφορες πλατφόρμες.

Επειδή δεν θέλω να ψεύδομαι, υπήρχε εποχή που έκανα χρήση (μην πω κατάχρηση) στον χείμαρρο ταινιών και σίριαλ από όλον τον κόσμο που «κατέβαζα» σαν να μην υπάρχει αύριο.

Ομολογία εξομολογούμενη παύει να είναι αμαρτία, ιδιαίτερα όταν έχει παρέλθει η πενταετία. Προς υπεράσπισή μου, τότε δεν υπήρχε η δυνατότητα να βρεις ό,τι ήθελες σε πλατφόρμα που ήταν διαθέσιμη στην Ελλάδα.

Από τότε που ήλθαν στη χώρα όλα τα «καλούδια» (αν και εξακολουθώ να έχω τα θέματα μου με το φτωχό περιεχόμενο, συγκριτικά με το τι προσφέρεται σε άλλες χώρες) θεωρώ υποχρέωση μου να καταβάλω τον οβολό μου για παραγωγές που με ενδιαφέρουν. Μετά και τον πρόσφατο νόμο που πέρασε στην Ελλάδα, μάλλον σε αυτό το μονοπάτι θα συνεχίσω να περπατάω μέχρι τέλους.

Τι ρισκάρεις με κάθε κατέβασμα ή streaming

Σύμφωνα με Έρευνα του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τη Διανοητική Ιδιοκτησία η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά παράνομης θέασης αθλητικών εκδηλώσεων στην ΕΕ. Ένας στους 5 Έλληνες παραδέχθηκαν πως χρησιμοποιούν παράνομες πηγές για live μεταδόσεις, με το 20% να μας τοποθετεί στη δεύτερη θέση της λίστας, μετά τη Βουλγαρία (21%).

Οι παράνομοι χρήστες έχουν εκτιμηθεί από 650.000 έως 900.000. Οι νόμιμοι είναι 1.200.000. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερα μαθηματικά για να καταλάβει κάποιος πόσα χρήματα χάνει το κράτος από διαφυγόντες φόρους. Και για αυτό αποφάσισε να τοποθετηθεί.

Την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου του 2025 ψηφίστηκε ένας νέος νόμος (5179/2025, ΦΕΚ Α’/26/20-2-2025) για την οπτικοακουστική πειρατεία στη χώρα. Μπορεί αυτή η εξέλιξη να μην υπέπεσε στην αντίληψή σου. Ωστόσο, θα έπρεπε αφού εισάγει αυστηρότερες ρυθμίσεις για την καταπολέμηση της παράνομης πρόσβασης και διακίνησης οπτικοακουστικού περιεχομένου, από εκείνες που υπήρχαν από το 1993 (άρθρο 65Α του Ν. 2121/1993) έως τώρα.

Για πρώτη φορά, ο νόμος προβλέπει διοικητικά πρόστιμα όχι μόνο για τους διακινητές, αλλά και για τους ιδιώτες χρήστες που αποκτούν πρόσβαση σε πειρατικό οπτικοακουστικό περιεχόμενο (ταινίες, σειρές, αθλητικές μεταδόσεις, IPTV κ.λπ.).

Επίσης, παράβαση δεν είναι μόνο το streaming, αλλά και το «κατέβασμα» από πειρατικές ιστοσελίδες, όπως και η χρήση «σπασμένων» αποκωδικοποιητών ή λογισμικού για πρόσβαση σε συνδρομητικές πλατφόρμες και η δημόσια προβολή πειρατικού περιεχομένου σε επαγγελματικούς χώρους.

Πέρα από τα διοικητικά πρόστιμα, η παράνομη πρόσβαση σε προστατευμένο περιεχόμενο αποτελεί ποινικό αδίκημα, με πιθανές ποινές φυλάκισης ή υψηλότερα χρηματικά πρόστιμα, ανάλογα με τη βαρύτητα.

Ποια είναι τα πρόστιμα για τους παράνομους

Σε ό,τι αφορά τους οικιακούς χρήστες (ιδιώτες), προβλέπεται πρόστιμο 750 ευρώ σε όσους υποπίπτουν στην πρώτη παράβαση και 1.500 ευρώ, αν υποτροπιάζουν. Έχουν σχετική γνώση Έλληνες χρήστες γνωστής πλατφόρμας, εργαλείου open source, που έχουν λάβει με email το πρόστιμο των 750 ευρώ. Δεν είναι πολλοί ακόμα, καθώς σε πρώτη φάση οι καθ’ ύλην αρμόδιοι έχουν επικεντρώσει στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν πειρατικό περιεχόμενο.

Σε ό,τι αφορά τη δημόσια προβολή παράνομου υλικού σε χώρους, όπως οι καφετέριες, τα ξενοδοχεία και ούτω καθ’ εξής, τα πρόστιμα αρχίζουν από τα 1.500 ευρώ και φτάνουν στις 3.000 ευρώ. Για την εκμετάλλευση με οικονομικό όφελος (π.χ. μεταπώληση πειρατικών συνδρομών) υπάρχουν πρόστιμα από 5.000 έως 10.000 ευρώ.

Όλα επιβάλλονται στο ΑΦΜ του παραβάτη, με βάση την ταυτοποίηση της IP διεύθυνσης. Θα εξηγήσουμε ευθύς αμέσως πώς γίνεται αυτό.

Από τον εντοπισμό στο πρόστιμο

Πώς θα φτάσουν λοιπόν, οι αρχές σε εσένα; Ο νόμος που πέρασε πριν τρεις μήνες επιτρέπει σε περίπτωση παράβασης, να μπορούν οι αρχές να ζητούν με εισαγγελική εντολή από τους παρόχους διαδικτύου (ISPs) στοιχεία ταυτοποίησης, συνδέοντας τη διεύθυνση IP με το ΑΦΜ του χρήστη.

Οι έλεγχοι βασίζονται σε στοιχεία ποινικών δικογραφιών, πελατολόγια διακινητών ή διασταυρώσεις δεδομένων. Σημειώνεται ότι η χρήση VPN (Virtual Private Network) μπορεί να δυσκολέψει την ταυτοποίηση, αλλά δεν απαλλάσσει από την ευθύνη, καθώς η κατοχή ή χρήση πειρατικού λογισμικού/εξοπλισμού παραμένει παράνομη.

Στο νόμο δεν διευκρινίζεται πώς αποδεικνύεται ότι μια συγκεκριμένη IP συνδέεται με συγκεκριμένο ΑΦΜ, ιδίως σε περιπτώσεις κοινόχρηστων δικτύων (π.χ. οικογενειακό Wi-Fi) ή πώς θα χειρίζονται περιπτώσεις όπου πολλοί χρήστες μοιράζονται την ίδια IP.

Επίσης, δεν έχει ξεκαθαριστεί η διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων από παραβάτες, με τους καθ’ ύλην αρμοδίους να έχουν πει πως είναι κάτι που θα ρυθμιστεί με υπουργική απόφαση. Tέλος, αναμένεται η έκδοση της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ-Υπουργείο Πολιτισμού & Υπουργείο Οικονομικών), που θα ρυθμίζει τις λεπτομέρειες για την επιβολή των προστίμων.

Πώς κινδυνεύεις με το download
Διάβασες ήδη πως υπάρχουν Έλληνες χρήστες ιστοσελίδας που μοιράζει δωρεάν περιεχόμενο άλλων πλατφορμών και έχουν δεχθεί το email με το πρόστιμο των αρχών -που αν δεν πληρωθεί, περνάει στην εφορία. Λίαν συντόμως, αναμένεται να γίνει πιο εντατική η παρακολούθηση αυτών των δεδομένων από τις αρχές.

Το OneMan επικοινώνησε με τον Γιώργο Καβαλάκη, Founder and CEO στην εταιρεία BlackTrack, ο οποίος κατ’ αρχάς κλήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα γιατί τόσα χρόνια δεν γινόταν αυτό που συμβαίνει τώρα σε ακραία μορφή -αν δεις λίγο πιο κάτω τις υποθέσεις που έχουν ήδη δικαστεί.

«Δεν έγινε γιατί υπάρχει ηθικό και νομικό πλαίσιο στην παρακολούθηση της χρήσης, του τι κάνουν οι πολίτες στο διαδίκτυο. Είναι κάτι το παράνομο, με το GPDR να μας προστατεύει. Σε γενικές γραμμές δεν γίνεται παρακολούθηση της IP (Internet Protocol), δεν δίνουμε το ΟΚ. Αυτό που γίνεται είναι παρακολούθηση του όγκου των δεδομένων που χειριζόμαστε. Τι γίνεται όμως, αν αφορούν τη δουλειά μας και κατεβάζουμε δεδομένα νόμιμα;

Εν πάση περιπτώσει, οι αρχές κοιτούν τον όγκο που προέρχεται από συγκεκριμένες σελίδες. Όχι το περιεχόμενο. Δεν βρίσκουν τι βλέπουμε ή κατεβάζουμε. Αν δεν είναι γνωστή σελίδα (πχ κάποιο δημοφιλές torrentαδικο), δεν το εντοπίζουν. Επίσης, το VPN κλειδώνει γενικά, τα εξωτερικά μάτια. Δεν μπορεί να δει κανείς τι κάνουμε. Θα πρέπει να το σπάσουν. Αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται. Εν τω μεταξύ, τα VPN που αλλάζουν ταυτόχρονα IP κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την παρακολούθηση».

Το δεδομένο είναι ότι με κάθε σύνδεση ο πάροχος ξέρει ότι συνδέεσαι μέσω του IP μας. «Εφόσον διαπιστωθεί μεγάλου όγκου download και γίνει σχετικό αίτημα από τις αρχές, προσφέρει την πληροφορία, την λεπτομέρεια, το τι περνάει στην κίνηση».

Για τον έλεγχο της πειρατείας, οι αρχές έχουν στη διάθεση τους και μπορούν να επιστρατεύσουν εξελιγμένους αλγόριθμους που παρακολουθούν τα ψηφιακά media, προκειμένου να εντοπίσουν τους παράνομους. Για παράδειγμα, ο αλγόριθμος που εντοπίζει τα παράνομα downloads εντοπίζει πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται συχνά για αυτά, όπως το BitTorrent.

Επιπροσθέτως, οι μεγάλες και συνεχείς μεταφορές δεδομένων υποδηλώνουν παράνομο περιεχόμενο, ενώ ακόμα και με κρυπτογράφηση, τα μοτίβα κίνησης (πχ σταθερός ρυθμός δεδομένων) μπορούν να προδώσουν δραστηριότητα torrent. Αλγόριθμος μπορεί να εκπαιδευτεί (machine learning) σε δεδομένα από γνωστά παράνομα downloads και έτσι να μάθει να αναγνωρίζει μοτίβα (π.χ., σύνδεση με γνωστούς trackers ή χρήση συγκεκριμένων ports). Ανιχνεύει και ανωμαλίες, όπως συμπεριφορές που ξεφεύγουν από το κανονικό (πχ υπερβολική χρήση εύρους ζώνης σε ασυνήθιστες ώρες).

Γίνεται και συγκριτική ανάλυση με γνωστές πηγές, όπως διευθύνσεις URL, IP, ή hash αρχείων με βάσεις δεδομένων γνωστών παράνομων ιστότοπων ή αρχείων (π.χ., ταινίες, λογισμικό). Χρησιμοποιούνται και ψηφιακές υπογραφές (file hashes) για την ταυτοποίηση πειρατικού περιεχομένου.

Σημείωση: Σε δίκτυα BitTorrent, οι αλγόριθμοι μπορούν να συμμετέχουν ως peers για να καταγράψουν τις IP διευθύνσεις χρηστών που κατεβάζουν ή μοιράζονται συγκεκριμένα αρχεία. Το hash του αρχείου (torrent magnet link) μπορεί να συγκριθεί με γνωστά παράνομα αρχεία.

Ο ειδικός εξηγεί πως όλα αυτά δεν χρειάζεται να τα δημιουργήσουν στην Ελλάδα. Τα αγοράζουν έτοιμα και τα χρησιμοποιούν.

Γιατί όλα άρχισαν με τα παράνομα μηχανάκια και οι μέχρι τώρα καταδίκες
Ρωτήσαμε τον κύριο Καβαλάκη να μας εξηγήσει γιατί η αρχή της επιβολής του νόμου έγινε με τα παράνομα μηχανάκια. Είπε ότι «είναι κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο. Οι αρχές βλέπουν την κίνηση, όταν εγώ μοιράζω δεδομένα σε 100 μηχανάκια. Βλέπουν 100 άτομα πάνω και επικοινωνία προς τρίτους.

Όπως συνδέονται 500.000 χρήστες στο -ας πούμε- Netflix, συνδέονται με εμένα. Βλέπουν πιο πρωτόκολλο κάνει σύνδεση, πως ένας μοιράζει και άλλοι βλέπουν. Κινούνται εναντίον αυτού που κάνει το μοίρασμα και από εκείνον βρίσκουν αρχεία με δεδομένα εκείνων που έχουν τα μποξάκια».

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες με τις μέχρι τώρα συλλήψεις και καταδίκες να έχουν επικεντρώσει στις παράνομες αναμεταδώσεις συνδρομητικών καναλιών. Μετά την έρευνα της Υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Πατρών, σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα εναντίον 17 ατόμων για εγκληματική οργάνωση και παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δίκη που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα για οπτικοακουστική πειρατεία. Η έρευνα που προηγήθηκε έδειξε ότι οι κατηγορούμενη διοχέτευαν την τελευταία οκταετία στην αγορά αποκωδικοποιητές παράνομης αναμετάδοσης συνδρομητικών καναλιών, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα τεχνικά μέσα, παράνομο λογισμικό, καθώς και ειδικούς αποκωδικοποιητές. Είχαν δημιουργήσει πελατολόγιο με 13.000 ανθρώπους και έβγαλαν εκατομμύρια, στοιχίζοντας εκατομμύρια στις δικαιούχες εταιρείες.

Στις 27/3 το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Ευβοίας καταδίκασε άτομο για μεταπώληση πειρατικών συνδρομών, σε 5 χρόνια κάθειρξη και πρόστιμο 15.000 ευρώ. Τον Μάρτιο το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Θράκης καταδίκασε άτομο σε 5.5 χρόνια κάθειρξη για υπόθεση πειρατείας και τον ίδιο μήνα στην Εύβοια, επιβλήθηκε ποινή 5 ετών και πρόστιμο 15.000 ευρώ σε ημεδαπό για μεταπώληση πειρατικών συνδρομών. Επίσης, στο Κιλκίς συνελήφθησαν δυο άτομα για χρήση πειρατικής τηλεόρασης, προς θέαση των πελατών τους σε καφετέρια.

Στις 8 του Μάη εκδικάστηκε από το Ε’ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης υπόθεση κατηγορουμένου για παράνομη θέαση πειρατικού τηλεοπτικού περιεχομένου σε δύο χώρους του διαμερίσματός του (σαλόνι και υπνοδωμάτιο). Ο άντρας καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 8 μηνών με τριετή αναστολή, καθώς και σε χρηματική ποινή για τα έξοδα της δίκης.

Αυτή είναι η μεγαλύτερη ποινή που έχει επιβληθεί για απλή θέαση. Στις 16/5 η ΕΛ.ΑΣ εξάρθρωσε κύκλωμα πειρατικής συνδρομητικής τηλεόρασης κυρίως αθλητικού περιεχομένου, στη Δυτική Ελλάδα. Μεταξύ των εμπλεκομένων φέρεται να είναι ένας πρώην διαιτητής της Super League.

Προηγουμενο Πρώην διαιτητής της Superleague σε κύκλωμα πειρατικής συνδρομητικής τηλεόρασης Τέλος -μέχρι νεοτέρας- το Μονομελές Εφετείο Λάρισας επέβαλε ποινή κάθειρξης 5 ετών, χωρίς αναστολή και πρόστιμο 20.000 ευρώ για πειρατεία συνδρομητικών καναλιών, σε 50χρονο που αναζητείται , ώστε να εκτίσει την ποινή του. Η εισαγγελέας είχε προτείνει ακόμα αυστηρότερη ποινή και συγκεκριμένα τα 8 έτη κάθειρξης και χρηματική ποινή 30.000 ευρώ.

Είναι η πρώτη φορά που επιβάλλεται στη χώρα τέτοια ποινή για το συγκεκριμένο αδίκημα, με το δικαστήριο να πείθεται πως ο κατηγορούμενος ήταν αναμειγμένος σε μεγάλο κύκλωμα παράνομης αναμετάδοσης τηλεοπτικού σήματος, βάσει της πληθώρας των αποδεικτικών στοιχείων.

Μήπως πείστηκες πως είναι χρήσιμο να κόψεις τα παράνομα;

oneman.gr