Σε δίκη χωρίς δικηγόρο – Εκατοντάδες Βολιώτες χωρίς εκπροσώπηση

Διακόσιοι ογδόντα πολίτες έλαβαν δωρεάν νομική συνδρομή μετά από μέριμνα του Ειρηνοδικείου και του Πρωτοδικείου Βόλου σε διαδικαστικές τους πράξεις ενόψει δικαστηρίων από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα, καθώς αδυνατούσαν να ανταπεξέλθουν στα έξοδα ενώ έπρεπε να δικαστούν και δεν είχαν δικηγόρο.

Στους 98 ο διορισμός νομικού έγινε αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο. Στους υπόλοιπους μετά από εξέταση των οικονομικών τους κριτηρίων, ενώ ένας αξιοσημείωτος αριθμός πολιτών, που δεν μπορεί να είναι γνωστός, ενημερώθηκε ότι δεν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου και δικάστηκε χωρίς δικηγόρο.

Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ

Στον αυτεπάγγελτο διορισμό δικηγόρων από το δικαστήριο προβλέπεται αύξηση φέτος σε σχέση με το 2023. Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Χρήστος Στρατηγόπουλος λέει ότι με τον νέο ποινικό κώδικα υπάρχει πρόβλεψη για υποχρεωτική παράσταση δικηγόρων στις υποθέσεις αρμοδιότητας του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Βόλου.

Επισημαίνεται ότι το 2023 τα σχετικά αιτήματα ήταν συνολικά 375 εκ των οποίων τα 92 ικανοποιήθηκαν με αυτεπάγγελτο διορισμό (από το δικαστήριο χωρίς αίτημα) δικηγόρων.

Τα οικονομικά κριτήρια

Για να λάβει κανείς δωρεάν νομική συνδρομή, δηλαδή να έχει υπεράσπιση στη δίκη χωρίς αμοιβή, σύμφωνα με τη νομοθεσία, πρέπει να έχει ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που δεν υπερβαίνει τα δύο τρίτα των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπει η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.

Ετσι ένας αξιοσημείωτος αριθμός πολιτών δεν έχει τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, επειδή δεν του το επιτρέπουν τα οικονομικά του. Στον κόσμο των δικαστηρίων, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι διάχυτη η αίσθηση ότι τα εισοδηματικά κριτήρια είναι ασφυκτικά. Στην πραγματικότητα αφορούν σε λιγότερους πολίτες από εκείνους που έχουν πραγματική ανάγκη παροχής βοήθειας και γι’ αυτό εκτιμάται ότι πρέπει να αλλάξουν και να αναπροσαρμοστούν.

Τα οικονομικά κριτήρια αφορούν σε εισοδήματα της τάξεως των 7.000 ευρώ προσαυξανόμενα για κάθε τέκνο της οικογένειας και οδηγούν πολλούς πολίτες να βρίσκονται εκτός του προγράμματος αν και βρίσκονται στο όριο της φτώχειας.

Τα οικονομικά κριτήρια είναι πολύ αυστηρά, με αποτέλεσμα ένας αξιοσημείωτος αριθμός πολιτών να μην έχουν τη δυνατότητα να αιτηθούν τη συνδρομή.

Εξαίρεση από τα κριτήρια αυτά έχουν οι υποθέσεις ενδοοικογενειακής διαφοράς ή διένεξης για τις οποίες δεν λαμβάνεται υπόψιν το εισόδημα εκείνου με τον οποίο υπάρχει η διαφορά ή η διένεξη για τη χορήγηση της βοήθειας.

Τι είναι το ευεργέτημα της πενίας

Η νομική συνδρομή (ευεργέτημα πενίας) αποτελεί ένα είδος συνδρομής με κρατικές δαπάνες που παρέχεται σε πρόσωπο το οποίο έχει υποβάλλει σχετικό αίτημα. Η παροχή της σε ποινικές υποθέσεις συνίσταται στον διορισμό δικηγόρου. Σε υποθέσεις αστικού και εμπορικού χαρακτήρα στην απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής μέρους ή του συνόλου των εξόδων της διαδικασίας και εφόσον ζητηθεί, στον διορισμό δικηγόρου, συμβολαιογράφου, δικαστικού επιμελητή με την εντολή να υπερασπισθούν τον δικαιούχο να τον εκπροσωπήσουν στο δικαστήριο, να του δώσουν τη βοήθεια που χρειάζεται για να γίνουν οι αναγκαίες πράξεις.

Η νομική βοήθεια παρέχεται χωριστά σε κάθε δίκη, ισχύει για κάθε βαθμό δικαιοδοσίας, για κάθε δικαστήριο και αφορά και την αναγκαστική εκτέλεση της απόφασης.

Βάσει του αιτήματος αυτού —έπειτα από αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης του αιτούντος, ανάλογα με το είδος της υπόθεσης— συντάσσεται δήλωση για το αν το πρόσωπο έχει βάσιμο λόγο να εναγάγει ή να αμυνθεί κατά αγωγής ή να συνεχίσει να είναι διάδικος σε δίκη, προκειμένου να έχει πρόσβαση στα δικαστήρια.

Η νομική συνδρομή συνίσταται στην παροχή νομικής βοήθειας σε πρόσωπα με χαμηλό εισόδημα που δεν είναι σε θέση να καταβάλουν τα έξοδα της εκπροσώπησής τους και της πρόσβασης στο δικαστικό σύστημα.

Είναι σημαντική για την παροχή πρόσβασης στη δικαιοσύνη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότητα απέναντι στον νόμο, το δικαίωμα σε δικηγόρο και το δικαίωμα δίκαιης ακρόασης των προσώπων που δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους. Είναι θεμελιώδης αρχή των δημοκρατικών κοινωνιών.

Κάθε Δικηγορικός Σύλλογος και εν προκειμένω ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου συντάσσει μηνιαία κατάσταση των δικηγόρων υπηρεσίας του επόμενου μήνα, ξεχωριστά για ποινικές υποθέσεις και για υποθέσεις αστικού και εμπορικού χαρακτήρα, και την αποστέλλει στα δικαστήρια Βόλου. Παράλληλα, συντάσσει και αποστέλλει ημερήσια κατάσταση με ικανό αριθμό δικηγόρων για την παροχή νομικής βοήθειας στην ανάκριση και στην εκδίκαση κακουργημάτων και αυτόφωρων πλημμελημάτων.

Το δημόσιο καταβάλλει κάθε δαπάνη που απαιτείται για να λειτουργήσει η ποινική δικαιοσύνη. Οι μάρτυρες που αυτεπαγγέλτως κλητεύονται να εμφανιστούν σε δικαστήρια και σε ανακριτές και εισαγγελικές αρχές, οι μάρτυρες που προσκαλούνται να εμφανιστούν σε δικαστήριο που συνεδριάζει, εκείνοι που διορίζονται από τις ίδιες αρχές ως Πραγματογνώμονες, διερμηνείς, φύλακες πραγμάτων που κατασχέθηκαν και μεσεγγυούχοι, έχουν δικαίωμα σε αποζημίωση και στα έξοδα γι` αυτή τους την απασχόληση. Τα ποσά των αποζημιώσεων και των εξόδων και γενικά οι προϋποθέσεις πληρωμής τους, καθώς και η διαδικασία για την αναγνώριση του δικαιώματος και της πληρωμής, καθορίζονται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών. Με τις ίδιες αποφάσεις μπορεί να τάσσεται αποκλειστική προθεσμία υποβολής των παραπάνω αξιώσεων.

Δίπλα στους πολίτες οι δικηγόροι

Οι δικηγόροι παίζουν σημαντικό ρόλο στη χορήγηση του ευεργετήματος της πενίας. Είναι εκείνοι που βάζουν πλάτη ώστε να έχει ο πολίτης δωρεάν νομική βοήθεια και ως εκ τούτου πρόσβαση στη Δικαιοσύνη. Παρέχουν τη βοήθεια αυτή παρά το γεγονός ότι οι αποζημιώσεις από το κράτος γίνονται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, πολυετή.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ρύθμιση που έγινε το 2023, η οποία επιτεύχθηκε μετά από κινητοποιήσεις, με την καταβολή του 80% της αξίας των διπλοτύπων για τη δωρεάν νομική βοήθεια αφορούσε και σε έτη όπως το 2018 και το 2019.

Πηγή: taxydromos.gr