Η ενεργειακή κρίση ως ευκαιρία ανάπτυξης

Του Γ. Καραβάνα*

Ο χειμώνας που έρχεται προβλέπεται βαρύς από οικονομική σκοπιά. Ενδεχομένως να αποδειχθεί ακόμα βαρύτερος, αν ο καιρός βρεθεί σε κακά κέφια. Αιτία, το υψηλότατο κόστος ενέργειας – απότοκο του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας – που έρχεται να προστεθεί σε μια ήδη ταλαιπωρημένη, από την πανδημία του κορονοϊού, ευρωπαϊκή οικονομία. Κι όπως φαίνεται από τις τελευταίες εξελίξεις, τα καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) δεν θα είναι απλώς πανάκριβα αλλά μπορεί και να λείψουν τελείως, ιδιαίτερα σε χώρες του βορά – όπως η Γερμανία – που τα προμηθεύονταν μέχρι τώρα σχεδόν αποκλειστικά από τη Ρωσία.

Τι θα μπορούσε να προσφέρει η χώρα μας στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση αυτής της ενεργειακής κρίσης; Το πρώτο που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι το διαχρονικό και πανίσχυρο οικονομικό όπλο της Ελλάδας: την εμπορική της ναυτιλία! Εκτός από έναν τεράστιο στόλο τάνκερ πετρελαίου και πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου αερίου (LNG), ο οποίος μπορεί να προμηθεύεται καύσιμα από οπουδήποτε στον κόσμο και να τα μεταφέρει από όποια εμπορική οδό επιλέξει, η χώρα μας πλέον διαθέτει και ικανοποιητικής χωρητικότητας αποθηκευτικούς χώρους υγροποιημένου φυσικού αερίου, που μπορούν να προμηθεύσουν με αέριο και άλλες γειτονικές χώρες (ακόμα και τα ίδια τα πλοία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κάποιας μορφής αποθήκες).

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο ελληνικό πλεονέκτημα που, αν αξιοποιηθεί και οργανωθεί σωστά, θα μπορούσαμε επίσης να πουλήσουμε: Το εξαιρετικό μας κλίμα (ακόμα και τον χειμώνα) σε συνδυασμό με το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής, ειδικά αν κάποιος αμείβεται με βορειοευρωπαϊκό μισθό ή σύνταξη! Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα μπορούσε να πουλήσει χειμερινή στέγη και φιλοξενία στους σχετικά πλουσιότερους βορειοευρωπαίους! Είναι γνωστό πως τα τετραγωνικά μέτρα κατοικίας που αναλογούν σε κάθε έλληνα υπερβαίνουν κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις, ανταγωνιζόμενα μόνο τα αντίστοιχα της Ισπανίας. Με απλά λόγια οι έλληνες διαθέτουν συγκριτικά μεγαλύτερα και περισσότερα σπίτια από τους υπόλοιπους ευρωπαίους. Εξαιτίας της τουριστικής βιομηχανίας διαθέτουν και πολλά ξενοδοχεία καθώς και ενοικιαζόμενα δωμάτια σε ξενώνες αλλά και άλλες πιο σύγχρονες δομές, όπως αυτόνομες κατοικίες και διαμερίσματα που προσφέρονται προς βραχυπρόθεσμη ενοικίαση μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες εκμίσθωσης (rBNB). Πολλά μάλιστα από αυτά τα τετραγωνικά μέτρα (εξοχικά, παραθεριστικές κατοικίες, δωμάτια σε κατεξοχήν καλοκαιρινούς προορισμούς κλπ) μένουν ακατοίκητα για μεγάλο μέρος του χρόνου, κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες.

Η χώρα μας θα μπορούσε να προσφέρει τα τετραγωνικά αυτά ως χειμερινή κατοικία σε εκατοντάδες χιλιάδες βορειοευρωπαίους συνταξιούχους, αλλά και εργαζόμενους που μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον εργοδότη ή τους πελάτες τους διαδικτυακά: αν π.χ. είσαι γερμανός λογιστής και εξυπηρετείς τους πελάτες σου μέσα από ένα κομπιούτερ, είναι αδιάφορο αν το κομπιούτερ αυτό στεγάζεται στο Αμβούργο ή σε μια εξοχική βιλίτσα στο Πήλιο! Αν μάλιστα αντί για λογιστής είσαι αρχιτέκτονας ή συγγραφέας, μπορεί να βρεις σε αυτό το νέο περιβάλλον μια πηγή μεγαλύτερης έμπνευσης! Ομοίως, αν είσαι συνταξιούχος, θα μπορέσεις να συνδυάσεις το σχετικά υψηλό εισόδημά σου με το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής της Ελλάδας, εξοικονομώντας ταυτόχρονα τα υπέρογκα ποσά που θα χρειαζόσουν για να ζεσταθείς στη χώρα σου.

Αυτού του είδους η περιοδική «ανταλλαγή πληθυσμών» μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών (θυμηθείτε πόσοι νέοι έλληνες σπουδάζουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και πόσοι εργάζονται σε ξένες χώρες) εκτός των στενά ταμειακών, έχουν και σειρά ακόμα θετικών επιπτώσεων. Έτσι κι αλλιώς η πολιτισμική μίξη βοηθάει. Ο επισκέπτης μαθαίνει να αγαπά τα δικά σου προϊόντα και μετά τα αναζητά και στη χώρα του, ενώ παράλληλα σου μεταφέρει τη δική του τεχνογνωσία. Όταν μάλιστα η ανάμιξη συντελείται με ανθρώπους υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου, που είναι φορείς διαφορετικών και συχνά χρήσιμων συνηθειών αλλά και υψηλότερων απαιτήσεων, αυτό δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε βελτίωση και των δικών σου παρεχόμενων υπηρεσιών. Αποτελεί δηλαδή ένα κατ’ εξοχήν παράδειγμα win – win κατάστασης (κατάστασης όπου κερδίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι) την οποία η χώρα μας έχει κάθε λόγο να προωθήσει.

Γενικώς δεν έχω ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στις οργανωτικές ικανότητες του ελληνικού κράτους, η σημερινή όμως συγκυρία μας επιτρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Από τη μία ο ταχύτατος ψηφιακός εκσυγχρονισμός της χώρας (ελέω «αγίου» Πιερακάκη αλλά και του ΠΘ που τον επέλεξε) κι από την άλλη η ανάπτυξη στη χώρα μιας σειράς ιδιωτικών ψηφιακών εφαρμογών (όπως η πλατφόρμα βραχυπρόθεσμων μισθώσεων rBNB), που κάνουν δυνατή τη συνένωση δυνάμεων στη διαφήμιση και το μέγεθος της αγοράς, παρέχουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε η παραπάνω ιδέα να αρχίσει να γίνεται πράξη. Μένει μόνο η εγρήγορση και η ενεργοποίηση των επιμέρους ιδιοκτητών οι οποίοι οφείλουν να δράσουν, προκειμένου να ωφεληθούν τα μέγιστα τόσο οι ίδιοι όσο και η εθνική μας οικονομία.

*Ο Γ. Καραβάνας είναι Μορ. Βιολόγος και πολ. στέλεχος της ΝΔ