Η “Κάρμεν των παιδιών” στo onlarissa.gr – Μια ζωή αφιερωμένη στο παιδικό θέατρο…

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ενίοτε και παραγωγός. Η ίδια επιλέγει τον τίτλο «η Κάρμεν των παιδιών». Το παιδικό θέατρο, μέσα από την ίδια και τη θεατρική της ομάδα απέκτησε νέα, ισχυρή ταυτότητα. Όνειρό της είναι το θέατρο της Επιδαύρου γεμάτο από παιδιά, ως θεατές! Η Κάρμεν Ρουγγέρη γράφει και σκηνοθετεί την παιδική παράσταση «Περσέας και Ανδρομέδα», η οποία φέτος το καλοκαίρι περιοδεύει σε όλη την Ελλάδα.

Συνέντευξη στην Κατερίνα Δημηνίκου

«Περσέας και Ανδρομέδα» για φέτος το καλοκαίρι σε κείμενα και σκηνοθεσία δικά σας. Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται; 

Κοιτάξτε, η δική μας η ομάδα ποτέ δεν ορίζει ηλικίες για τον εξής λόγο: Πιστεύω ότι το παιδί πρέπει να πηγαίνει από πολύ μικρό στο θέατρο για να συνηθίσει τον κόσμο του θεάτρου.

Γιατί θεωρείτε ότι είναι σημαντικό για ένα παιδί να μάθει να πηγαίνει στο θέατρο;

Γιατί το θέατρο είναι και πρέπει να είναι πηγή γνώσης. Δεν είναι μόνο προσφορά θεάματος. Και βέβαια, όταν παίρνεις γνώσεις και σημαντικά μηνύματα, γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος.

Πώς μπορεί ένα παιδί να αγαπήσει το θέατρο;

Θα πρέπει να είναι όλα άρτια: το εικαστικό μέρος, το θέμα της μουσικής, ο χορός στην ώρα του, οι ηθοποιοί θα πρέπει να καταθέτουν την ψυχή τους πάνω στη σκηνή.«Σημαία» δική μου, της ομάδας μου και της κόρης μου Χριστίνας Κουλουμπή, η οποία ευτυχώς θα συνεχίσει το έργο που έχουμε ξεκινήσει, είναι αυτό που έλεγε ο μεγάλος θεατράνθρωπος ο Στανισλάφσκι: Στο θέατρο για παιδιά, οι ηθοποιοί πρέπει να παίζουν όπως και στο θέατρο για μεγάλους. Με μια διαφορά: Πρέπει να παίζουν λίγο καλύτερα!

 Από ποια ηλικία θεωρείτε ότι ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει να πηγαίνει θέατρο;

Νομίζω ότι από 2,5 χρονών ένα παιδί είναι σε θέση να παρακολουθήσει την πρώτη του παράσταση, ακόμη κι αν παρακολουθήσει τη μισή. Έρχονται πολλοί γονείς και μου λένε ότι θέλουν «να βαφτίσουν θεατρικά» το παιδί τους, μέσα από μια δική μου θεατρική παράσταση. Είμαι πάντα εκεί παρούσα, θα πάρω αγκαλιά τα παιδιά, ειδικά αυτά που για κάποιο λόγο έχουν αρνητικά συναισθήματα για το θέατρο.

Γιατί επιλέξατε μια ιστορία από την ελληνική μυθολογία για να την αφηγηθείτε με τον δικό σας τρόπο;

Ξέρετε… Η μυθολογία μας είναι γεμάτη θησαυρούς-μηνύματα. Επίσης, είναι μαγική και τα παιδιά μπορούν να το καταλάβουν μέσα από τις παραστάσεις. Κυκλοφορούν κάποια σχετικά dvds στην αγορά πολύ πρόχειρα. Εγώ προσπαθώ στηριζόμενη σε ποικίλες πηγές, να κάνω παραστάσεις απόλυτα τεκμηριωμένες, οι οποίες θα δώσουν στα παιδιά το ερέθισμα, να διαβάσουν περισσότερο.

Έχετε πια κάνει ολόκληρη σχολή στο παιδικό θέατρο…

Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησα να ανεβάσω τον πήχη, με δεδομένο ότι οι προηγούμενες παραστάσεις που απευθύνονταν στα παιδιά ήταν πάντα μίζερες και πρόχειρες. Επίσης, ως ομάδα θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιάνα καλλιεργήσουν και την αισθητική τους: Να πάρουν ακούσματα, να δουν πώς συνδυάζονται τα χρώματα.

Όπως συμβαίνει στο έργο «ο Περσέας και η Ανδρομέδα»;

Ακριβώς. Είναι ένα έργο πλημμυρισμένο με τραγούδια από την παράδοση. Υπάρχει τίποτα πιο ταιριαστό στην ελληνική μυθολογία από τα τραγούδια της ελληνικής παράδοσης;

Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με το παιδικό θέατρο;

Από το 1995.

Με το Εθνικό Θέατρο πώς προέκυψε η συνεργασία;

Όταν κάποια στιγμή ο τότε Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου είδε τη δουλειά μου, μου πρότεινε να ανεβάσουμε μια παράσταση στο Εθνικό Θέατρο για παιδιά, με δεδομένο ότι δεν υπήρχε τότε στο Εθνικό παιδική σκηνή. Δέχτηκα, με την προϋπόθεση όμως ότι θα το κάνω εγώ. Γιατί ξέρω τι θέλω.

Τι εννοείτε να το κάνετε εσείς;

Να το σκηνοθετήσω. Η επιτυχία του έργου ήταν τεράστια, γιατί πια είχα και όλα τα μέσα λόγω Εθνικού. Δεν είναι όμως μόνο τα μέσα ο κύριος λόγος της επιτυχίας. Είναι η κατάθεση ψυχής σ’ αυτό.

 Προτιμάτε το παιδικό θέατρο σε σχέση με το θέατρο που απευθύνεται σε ενήλικες;

Βέβαια! Δεν το συζητάω! Απόδειξη είναι ότι στο δικό μου το έργο όταν μπορώ, παίζω πάντοτε.

 Τα παιδιά είναι πιο δύσκολο κοινό σε σχέση με τους ενήλικες;

Είναι πολύ πιο δύσκολο, για τον απλό λόγο ότι ένα παιδί δεν θα καθίσει να δει μια παράσταση με προσοχή επειδή απλά πλήρωσε εισιτήριο 15€, όπως ο ενήλικος θεατής. Επιπλέον, πρέπει να καταφέρεις καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, να το καθηλώσεις.

Είναι εύκολο να συμβεί αυτό;

Το θέατρο έχει μια μαγεία και τα καθηλώνει τα παιδιά. Δεν πρέπει να υπάρχει διεκπεραίωση, όπως συμβαίνει συχνά, ακόμη και στο θέατρο των ενηλίκων.

 Πιστεύετε ότι η παιδική ψυχή οδηγείται σε «κάθαρση» μέσα από μια θεατρική παράσταση;

Ναι, όταν η παράσταση είναι καλή κάτι γίνεται μέσα σου. Είτε παιδί, είτε ενήλικος φεύγοντας νιώθει πιο πλούσιος!

 Ηθοποιός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος. Ποια ιδιότητα απολαμβάνετε να υπηρετείτε περισσότερο;

Τις αγαπάω όλες! Κάθε μια ιδιότητα μου δίνει και ένα κομματάκι μικρό ευτυχίας! Πολλές φορές με ρωτάνε για τα βιβλία που γράφω, «τι τίτλο να βάλουμε για εσάς; ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης….». Τους λέω: «θα βάλετε έναν τίτλο που μου δώσανε τα παιδιά, και μου άρεσε πολύ: Η Κάρμεν των παιδιών!». Πλέον αυτόν χρησιμοποιώ.

Ποια ιδιότητα θεωρείτε πιο δύσκολη;

Ίσως δεν είναι πολύ σωστό αυτό που θα πω… Δεν θέλω να ακουστεί ως έπαρση… Αλλά πλέον δεν με δυσκολεύει τίποτα. Πιστεύω ότι η εμπειρία μου με έχει βοηθήσει πια πολύ, στο να μπορώ να χειριστώ τις διάφορες απαιτήσεις ανάλογα με αυτό που καλούμαι να κάνω. Μετά από τόσα χρόνια, ξέρω πώς λειτουργούν τα παιδιά.

Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε αντιμετωπίσει έως σήμερα; Σε σχέση πάντα με τις θεατρικές σας παραστάσεις…

Μια μεγάλη πρόκληση για μένα ήταν το έργο «Ο μικρός πρίγκιπας». Όταν το πρωτοδιάβασα το έβαλα στην άκρη. Είπα δεν κάνει για τα παιδιά. Τη δεύτερη φορά το ίδιο. Την τρίτη το ίδιο. Όταν όμως κάποια στιγμή το πρότεινα στην ομάδα μου – γιατί μαζί επιλέγουμε ποιο έργο θα ανεβάσουμε-, συγκέντρωσε το περισσότερο χειροκρότημα. Σκέφτηκα λοιπόν ότι πρέπει να το δουλέψω. Εντέλει, είμαι πολύ περήφανη για το κείμενο που έφτιαξα, γιατί και σεβάστηκα τον Εξυπερύ (τον συγγραφέα), αλλά και έδωσα στα παιδιά να καταλάβουν τι θέλει να πει κάθε νόημα. Αφού όμως μελέτησα πάρα πολύ!

Όταν λέτε μελέτη… Τι ακριβώς μελετάτε όταν πρόκειται να ασχοληθείτε με ένα έργο;

Τι έχει γραφτεί γι’ αυτό το έργο γενικά: Τις αναλύσεις, τις κριτικές, τις διάφορες ερμηνείες… Τώρα με το διαδίκτυο αυτή η εργασία είναι πιο εύκολη γιατί μπορείς να έχεις πρόσβαση σε διάφορες πηγές.

Γι’ αυτό και είχε επιτυχία!

Ξέρετε κάτι; Δεν παραδίδω ποτέ ένα έργο στα παιδιά, αν δεν είμαι σίγουρη ότι θα πάει καλά.

Πώς μπορείτε να είστε σίγουρη;

Είμαι πολύ σίγουρη! Γιατί το «doctorat» μου ήταν η ομάδα μου! Δουλεύοντας με τη θεατρική μου ομάδα όλα αυτά τα χρόνια, έμαθα πολλά πράγματα!

Με ποιον τρόπο;

Είναι σαν μια προσομοίωση, πριν την κύρια παράσταση. Έχω τα περιθώρια να κάνω πειράματα, και την ώρα που γράφω κάθε έργο, μέσα μου το σκηνοθετώ. Αν κάτι δεν μου αρέσει το αλλάζω αμέσως.

Η ομάδα σας ποια είναι;

Είναι η θεατρική ομάδα που είχα δημιουργήσει πριν ακόμη γίνω Διευθύντρια της παιδικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου. Τώρα διατηρώ ένα θεατρικό εργαστήρι και δουλεύω περίπου με 150 παιδιά, τριών διαφορετικών επιπέδων από άποψη ηλικίας. Παίζουμε ένα έργο τη χρονιά, κάθε ομάδα.

 Υπηρετείτε επαγγελματικά το θέατρο από το 1995. Ποιες είναι οι κυριότερες κρίσεις που έχει βιώσει κατά τη γνώμη σας το θέατρο από τότε;

Με διαφορά θα έλεγα, αυτή της πανδημίας.

Η οικονομική κρίση;

Νομίζω ότι η οικονομική κρίση επηρέασε το θέατρο σταδιακά. Η πανδημία είχε άμεση, απότομη επιρροή στο θέατρο, με πολύ αρνητικές συνέπειες.

 Διαμορφώνουν αυτές οι κρίσεις την εξέλιξη του θεάτρου;

Όχι, δεν νομίζω ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές.

To πώς τοποθετείται το κοινό απέναντι στο θέατρο;

Δεν μπορώ να πω ότι επηρεάζεται οικονομικά. Νομίζω ότι επηρεάζεται ψυχολογικά. Έχει φόβο πλέον το κοινό μετά την πανδημία.

Για τα σκάνδαλα που έχουν ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό στον χώρο του θεάτρου, ποια είναι η άποψή σας;

Κοιτάξτε… Όλη η Ελλάδα, και όλοι οι χώροι βιώνουν πολλά σκάνδαλα. Απλώς πιστεύω ότι ο χώρος του θεάτρου είναι μια περίπτωσή πιο λαμπερή με αποτέλεσμα όλα αυτά τα γεγονότα να συγκεντρώνουν πολύ περισσότερο το ενδιαφέρον. Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να γίνονται γνωστά τέτοιου είδους γεγονότα, όμως και η υπερβολική δημοσιότητα δεν βοηθάει.

 Έχετε γράψει μέχρι σήμερα 50 παιδικά βιβλία. Θα υπάρξει και συνέχεια;

Για κάθε παράσταση ακολουθεί στη συνέχεια ένα βιβλίο. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της συγγραφής των βιβλίων.

Άρα κάθε παράσταση και παραμύθι;

Ναι έτσι. Κάθε παράσταση συνοδεύεται από το δικό του βιβλίο, με δικό του cd, για να μπορεί το παιδί να το πάρει μαζί του μετά την παράσταση και να το ευχαριστηθεί.

Φέτος τον χειμώνα τι θα δούμε από εσάς;

Καταρχάς, στην τηλεόραση θα συμμετέχω σε μια σειρά, υποδυόμενη τον χαρακτήρα μια ηλικιωμένης κυρίας, η οποία μετά από ένα ατύχημα είναι καθηλωμένη σε αναπηρικό καρότσι. Το έργο λέγεται «Γλυκάνισος» και θα προβληθεί στον ΣΚΑΪ, μετά τον Σεπτέμβριο. Όσον αφορά το παιδικό θέατρο ετοιμάζουμε δύο πολύ σημαντικά έργα. Το πρώτο είναι «η Οδύσσεια». Ένα έργο που θα παίζεται όλο το χειμώνα και κάθε Κυριακή θα παίζω. Θα παίζεται στο Christmas Theater, αλλά θα ξεκινήσει 9 Οκτωβρίου από το Ηρώδειο, με σύνθημα «Ένα Ηρώδειο γεμάτο παιδιά!»

Εκπληκτική πρωτοβουλία!

Ναι, θα είναι μαγικό! Φανταστείτε ότι γι’ αυτήν την παράσταση θα έρθουν και παιδιά από το εξωτερικό για να την παρακολουθήσουν. Την παραγωγή αυτού του έργου την έχει αναλάβει τοβChristmas Theater με κείμενα και σκηνοθεσία δική μου, της κόρης μου και της ομάδας μου γενικά.

Και η δεύτερη παράσταση;

«Το παραμύθι χωρίς όνομα», της Πηνελόπης Δέλτα, το οποίο είναι ένα αριστούργημα και διαχρονικό: Κατά την άποψή μου το σημαντικότερο έργο της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας. Θα παίζεται στο θέατρο Κιβωτός. 

Μελλοντικοί στόχοι σε σχέση με τη δουλειά σας;

Το όνειρό μου είναι μια παιδική παράσταση στην Επίδαυρο.

Μακάρι να το καταφέρετε…

Μέχρι στιγμής, οι μέχρι τώρα Καλλιτεχνικοί Διευθυντές αρνούνται να δώσουν το θέατρο της Επιδαύρου για παιδική παράσταση. Ελπίζω κάποια στιγμή, να το καταφέρω.

Γιατί αρνούνται;

Δεν έχω καταλάβει. Κάποια στιγμή είχα πει σε κάποιον από τους καλλιτεχνικούς Διευθυντές της Επιδαύρου: «Τι ωραίο θα ήταν κάποια στιγμή να βλέπαμε την Επίδαυρο γεμάτη παιδιά!». Και η απάντηση ήταν: «Δεν νομίζω ότι πρέπει να βάζουμε σε δοκιμασία τους γονείς για κάτι τέτοιο. Να πληρώσουν για να πάνε τα παιδιά τους στην Επίδαυρο!». Το πόσο νευρίασα δεν λέγεται! Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα με όλους τους Διευθυντές των εκάστοτε Κυβερνήσεων. Δυστυχώς,μέχρι σήμερα, ήταν οι λάθος άνθρωποι γι’ αυτήν τη θέση.

Κυρία Ρουγγέρη σας ευχαριστώ πολύ. Καλή συνέχεια!

Κι εγώ σας ευχαριστώ!