Πηνελόπη Κουρτζή: Ο άνθρωπος φοβάται το «σοκ» των αλλαγών

Η συγγραφέας Πηνελόπη Κουρτζή, με το «ΠριγκιπΌτο» της ταξιδεύει αυτό το διάστημα σε ολόκληρη την Ελλάδα, γνωρίζοντας από κοντά όλους την αγάπησαν μέσα από την γραφή της.

Πριν λίγες μέρες βρέθηκε στη Λάρισα και δεν αρνήθηκε να συνομιλήσουμε για όλα όσα πραγματεύεται στα βιβλία της, όλα όσα απασχολούν πολλούς ανθρώπους τριγύρω μας…

Συνέντευξη στον Λευτέρη Παπαστεργίου

Τι είναι ο έρωτας για τον κοινό θνητό και ποια τα όρια του;

Νομίζω τελικά μετά από χρόνια σκέψης πως ο έρωτας είναι πραγματικά κάτι πολύ διαφορετικό για τον καθένα! Για άλλους είναι σκοπός ζωής ή και τρόπος, για άλλους είναι κινητήριος δύναμη ή αφετηρία, για άλλους κάτι παράπλευρο ή απλά απαραίτητο για το ευζείν, για άλλους πάλι μια έννοια που στην οποία δεν επενδύουν πολύ. Αυτό στο οποίο έχω καταλήξει είναι πως το φαντασιακό φορτίο του έρωτα, με την ευρεία έννοια της λέξης πράγματι δεν έχει όρια! Και αυτό διότι η φαντασία του μυαλού και οι δρόμοι που παίρνει είναι απεριόριστοι και εκεί ανθίζει αυτό το συναίσθημα! Ο έρωτας για ανθρώπους, ιδέες, ιδανικά, τόπους, στόχους, για οτιδήποτε είναι αυτό που ποθεί ένας άνθρωπος είναι ένας μεγάλο γρανάζι που γυρίζει ασταμάτητα δημιουργώντας ενέργεια και σκέψεις!

Έχει συναισθήματα ο ίδιος ο έρωτας ή κατακτά τα συναισθήματα των «θυμάτων» του;

Α!!! Αυτό είναι μια πολύ ωραία ερώτηση την οποία θα συνεχίσω να σκέφτομαι καιρό αφού σας την απαντήσω! Ο έρωτας ως ένα κράμα σκέψεων, βιωμάτων και συνειρμών της φαντασίας έχει υπόσταση άρα κατά συνέπεια θεωρώ πως έχει και συναισθήματα. Το θέμα με αυτά τα συναισθήματα είναι πως είναι τόσο πρωτόγονα και ακατέργαστα που μοιάζουν κατά πολύ με ένστικτα των οποίων φυσικά δεν μπορεί κανείς να προβλέψει την αντίδραση. Με αυτό τον τρόπο κατακτά θεωρώ τα συναισθήματα των θυμάτων του και τα κάνει να αντιδρούν σπασμωδικά και παρορμητικά!

Τόσες δεκαετίες μετά την εποχή τη μπελ επόκ και πως θα προσδιορίζατε τον ρόλο της γυναίκας σήμερα; Είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο να είσαι γυναίκα;

Θα έλεγα το ίδιο εύκολο και το ίδιο δύσκολο όσο οξύμωρο και αν ακούγεται αυτό. Εύκολο το ίδιο γιατί στην εποχή μας η γυναίκα αν το επιθυμεί μπορεί να πάρει μια θέση ανυπεράσπιστη και να αποτελέσει μόνο ένα υποκείμενο θαυμασμού και φροντίδας. Το ίδιο δύσκολο γιατί έξω εκείνη την εποχή έπρεπε να παλέψει για να κατακτήσει την θέση της στην κοινωνία, σήμερα καλείται να αποδείξει συχνά ότι την αξίζει και ταυτόχρονα να λειτουργεί σε πολλαπλά επίπεδα. Το θέμα με το γυναικείο φύλο είναι πως όσες αρμοδιότητες και δεξιότητες αποφασίσει να αναπτύξει, πάντα αυτές θα πρέπει να έρχονται σαν πρόσθετα σε όλους τους υπόλοιπους ρόλους που είχε πάντα στην ιστορία!

Γιατί ο άνθρωπος αντιδρά στις αλλαγές; Τον φοβίζει το άγνωστο ή προτιμά τη βόλεψη;   

Ο άνθρωπος αντιδρά στις αλλαγές γιατί απλά αυτές, καλές ή κακές, αποτελούν ένα σοκ για τον οργανισμό. Ξεκινώντας από την απλή βιολογία του ανθρώπου, οποιαδήποτε αιφνίδια αναδιάταξη της ήδη υπάρχουσας συναισθηματικής του κατάστασης αλλάζει την ισορροπία των ορμονών και της «χημείας» του σώματος δημιουργώντας έστω και στιγμιαία μια νέα πραγματικότητα. Η μνήμη στη συνέχεια κλειδώνει τον άνθρωπο σε αυτή την νέα πραγματικότητα και ο χρόνος αντίδρασης ποικίλει για τον καθένα. Φτάνοντας πια στο αποτέλεσμα αυτών των βιολογικών διεργασιών ο τρόπος που το νιώθει ο καθένας μας είναι διαφορετικός. Κάποιος θα το καταλάβει όπως είπατε σαν φόβο για το άγνωστο, άλλος θα το αντιληφθεί σαν ξεβόλεμα, κάποιος άλλος θα διεγερθεί από την προοπτική, κάποιος θα παγώσει και θα ακινητοποιηθεί, κάποιος θα προσπεράσει!

Πως γίνεται ένα εγωιστικό, εκ φύσεως, όν, όπως ο άνθρωπος, να δένεται με βαθιές ρίζες φιλίας; Ποιο το γνήσιο χαρακτηριστικό της φιλίας;

Ναι αυτό όντως είναι σε κάποιες φορές αντιφατικό. Μετά από την συνειδητοποίηση των ανθρώπων με τους αιώνες πως αν δεν αποτελέσει μέρος ενός κοινωνικού συνόλου είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσει, η επόμενη κατάκτηση είναι η φιλία. Στο κοινωνικό σύνολο δεν σταματάει να υφίσταται η έννοια του «πυρήνα» για αυτό άλλωστε και η δημιουργία οικογένειας και ο θεσμός του γάμου. Και η φιλία είναι ακριβώς αυτό. Ένας πυρήνας μέσα στο ευρύ κοινωνικό σύνολο που τείνει να προστατεύει το άτομο και να το βοηθά να ανταπεξέλθει στην κοινωνία. Κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα πρόσφατα ένα καταπληκτικό βιβλίο, το Sapiens, που μέσα σε άλλα πραγματεύεται ακριβώς αυτό. Το με ποιες μορφές εντάσσεται ο άνθρωπος ανά τους αιώνες στις κοινωνίες προκειμένου να επιβιώσει και μια από αυτές είναι η φιλία!

Ποια η δική σας ανάγκη να δώσετε τη μάχη της λευκής σελίδας;

Καθαρά πρωτόγονη και ενστικτώδης χωρίς για να είμαι ειλικρινής να μπορώ να απαντήσω τι υπάρχει πίσω από αυτό. Όσο και να το έχω σκεφτεί, πιθανώς θα σας απαντήσω πως από πίσω δεν υπάρχει τίποτα παραπάνω από το ότι έχω ανάγκη να γράφω και να δημιουργώ με αυτόν τον τρόπο! Όσο απλά ένα παιδί θα πάρει ένα λευκό χαρτί να ζωγραφίσει γιατί το κάνει να νιώθει καλά χωρίς να το νοιάζει εκείνη την στιγμή αν κάνει μουντζούρες ή σχεδιάζει κάτι πραγματικά ωραίο!

Τι κάνουν οι ήρωες σας όταν τελειώνετε τα μυθιστορήματά σας; Σας επισκέπτονται ξανά και συνομιλούν μαζί σας ή σας εγκαταλείπουν και ζουν τη ζωή τους;

Μένουν πιο ζωντανοί από ποτέ και η απόδειξη είναι αυτό το βιβλίο μου το ΠριγκιπΌτο που περνούν τις πόρτες του ξενοδοχείου αρκετοί από τους πρωταγωνιστές των παλιών κ επόμενων βιβλίων! Οι ήρωες μου είναι σχεδόν υπαρκτά πρόσωπα. Με ολοκληρωμένη ζωή πίσω από το μικρό κομμάτι που καταλαμβάνουν σε ένα βιβλίο. Κάτι σαν το θέατρο. Όπου ένας χαρακτήρας που μπορεί να ανεβεί να πει μια ατάκα, από πίσω έχει δεκάδες σελίδες που τον περιγράφουν. Σε κάθε μου βιβλίο η κάθε προσωπικότητα έχει δικό της βιβλίο από πίσω. Ακόμα και αν δεν χρειαστεί να φανεί ποτέ στην ιστορία μου, ο ήρωας ή η ηρωίδα μου είναι ολοζώντανη. Έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, έχει χόμπι, έχει προτιμήσεις, αλλεργίες, αγαπημένες εκφράσεις και απωθημένα, κρυφές πτυχές και μυστικά, και μοναδικό βλέμμα που μένει ολοζώντανο στη σκέψη μου από τη στιγμή που δημιουργήθηκε!