ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ

Ξένια Κουναλάκη: Η ελληνική κοινωνία νοσεί ανησυχητικά…

Συνέντευξη στον Λευτέρη Παπαστεργίου

Η Ξένια Κουναλάκη είναι αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων και τακτική αρθρογράφος της Καθημερινής. Με επιρροές και βιώματα, καθημερινά, από ολόκληρο τον κόσμο, είναι από τους δημοσιογράφους που μπορούν με ευκολία να δηλώσουν «πολίτες του κόσμου».

Στο τελευταίο της βιβλίο, που φέρει τον τίτλο «Ο Αντισημιτισμός στην Ελλάδα» αγγίζει ένα θέμα το οποίο δεν είναι μόνο Ελληνικό, μα παγκόσμιο. Με αφορμή την κυκλοφορία αυτού του βιβλίου της λοιπόν, η έγκριτη δημοσιογράφος μου απαντά χωρίς περιστολές σε μια σειρά ζητημάτων, με τα οποία, δυστυχώς, αρχίζουμε να εξοικειωνόμαστε και στην χώρα μας. Ο βαθμός εξοικείωσης θα καθορίσει μια σειρά εξελίξεων στην χώρα, τόσο σε πολιτικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Ίσως για τον λόγο αυτό, το βιβλίο της Κουναλάκη είναι μια καλή αφορμή για να ανοίξει η κουβέντα… 

Πως προέκυψε το νέο σου βιβλίο; Ποιο ήταν αυτό το καθοριστικό γεγονός που σε οδήγησε στην πρώτη λευκή σελίδα; 

Το βιβλίο είναι η ομιλία που έκανα στα Ιωάννινα, προσκεκλημένη της Ισραηλιτικής Κοινότητας, την ημέρα της Μνήμης του Ολοκαυτώματος, τον Ιανουάριο. Την διάβασε ο εκδότης μου, Νίκος Γκιώνης (από τις εκδόσεις Πόλις), τού άρεσε και αποφάσισε να την εκδώσει. Χαίρομαι πολύ όμως γιατί βλέπω ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το θέμα.  

Ο αντισημιτισμός είναι ένα φαινόμενο που απαντάται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ποιες οι αιτίες που το φαινόμενο αυτό επανέρχεται απειλητικό; 

Ο αντισημιτισμός κάθε τόσο βρίσκεται σε ύπνωση, εθελοτυφλούμε, νομίζοντας πως η ανθρωπότητα έχει συνειδητοποιήσει τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και είναι αποφασισμένη να μην επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος και ξαφνικά το φαινόμενο εμφανίζεται με σφοδρότητα. Από τις επιθέσεις εναντίον νεαρών με κιπά στους δρόμους του Βερολίνου και τον προπηλακισμό του Αλέν Φινκελκρο από μέλη των κίτρινων γιλέκων στο Παρίσι, μέχρι άρματα του Καρναβαλιού στο Βέλγιο με φυσιογνωμίες-καρικατούρες των Εβραίων που απασχολούνται στο εμπόριο διαμαντιών, ως την κρατικά επιχορηγούμενη εκστρατεία κατά του Σόρος στην Ουγγαρία, όλα αυτά είναι εκφάνσεις μίας τάσης που νομίζαμε ότι είχε ατονήσει μεταπολεμικά.  

Πόσο αντισημίτες είμαστε οι Έλληνες; 

Σύμφωνα με πολλές έρευνες (του Anti-Defamation League, του ευρωβαρόμετρου και μίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας σε συνεργασία με το Ίδρυμα Heinrich Boell) κατέχουμε το πανευρωπαϊκό ρεκόρ στην Ευρώπη. Το πιο συγκλονιστικό όμως είναι ότι ο αντισημιτισμός είναι υπερβολικά διαδεδομένος, χωρίς καν να αναγνωρίζεται ή να καταγγέλλεται. Εφημερίδες κυκλοφορούν καθημερινά με αντισημιτικούς τίτλους, έγκριτοι πολιτικοί τονίζουν πως είναι Εβραίος κάποιος που έχει υποπέσει σε κάποιο παράπτωμα, αναπαράγοντας μύθους και στερεότυπα, το έθιμο της καύσης του Ιούδα εξακολουθεί να πραγματοποιείται σε πολλές περιοχές της χώρας και η Εκκλησία δεν κάνει καμία προσπάθεια να απομονώσει τον μισαλλόδοξο, αντισημιτικό λόγο ορισμένων ιερέων. Και όλα αυτά ενώ πολλοί αντισημίτες προχωρούν σε πράξεις, όπως βεβηλώσεις μνημείων ή εβραϊκών νεκροταφείων.  

Ο ρατσισμός και ο λαϊκισμός συμπληρώνουν το προφίλ ενός ανησυχητικού ποσοστού Ελλήνων πολιτών; 

Ο αντισημιτισμός, ο μισογυνισμός, η ομοφοβία κλπ. είναι πτυχές του ρατσιστικού λόγου που μετεξελίσσεται συχνά σε βίαιη πράξη. Οι γυναικοκτονίες, οι συνθήκες θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου και η στάση των αρχών, η αδράνεια του πολιτικού κόσμου, της Εκκλησίας, των ΜΜΕ, των πολιτών, στα συχνά περιστατικά καταστροφής εβραϊκών μνημείων και νεκροταφείων είναι συμπτώματα άκρως ανησυχητικά για την σημερινή ελληνική κοινωνία.  

Ποιος ο ρόλος της εκκλησίας σε σχέση με το φαινόμενο και ποιος ο ρόλος της εκπαίδευσης; 

Η Εκκλησία έχει μια υποτονική στάση απέναντι στις αντισημιτικές επιθέσεις και συγκεκριμένοι Μητροπολίτες προχωρούν συχνά σε δημόσια κηρύγματα μίσους κατά των Εβραίων. Όσο για την εκπαίδευση θα έπρεπε να διδάσκει στα παιδιά την μοναδικότητα του Ολοκαυτώματος, αλλά και την απέχθεια προς τη μισαλλοδοξία και τον ρατσισμό. Με τον τρόπο που διδάσκονται τα θρησκευτικά, η ιστορία και γίνεται αντιληπτή η θέση της χώρας στον κόσμο από ένα νέο παιδί, δύσκολα μπορεί να πει κανείς ότι εκπληρώνεται κάποιος από τους προαναφερθέντες στόχους.  

Η κρίση έπαιξε ρόλο στην κλιμάκωση του φαινομένου;

Είναι κάπως η εύκολη απάντηση-πανάκεια για όλα τα δεινά η κρίση. Όχι, θεωρώ ότι ο αντισημιτισμός στην Ελλάδα είναι κάτι πολύ βαθύτερο και παλιότερο ιστορικά από την 10ετή οικονομική κρίση.  

Υπάρχουν πολιτικά κόμματα τα οποία στηρίζουν τη ρητορική τους και στον αντισημιτισμό, καλλιεργώντας έτσι μύθους και «δοξασίες». Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζονται αυτοί οι μηχανισμοί; 

Η Χρυσή Αυγή σίγουρα, αλλά και στελέχη των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, πρώην και νυν, ανάμεσά τους ο Δημήτρης Καμμένος με ποστς στρατοπέδων συγκέντρωσης και συγκρίσεις μεταξύ Ελλήνων-θυμάτων της κρίσης και Εβραίων, όπως και ο ηγέτης τους Πάνος Καμμένος, ο οποίος άφηνε υπόνοιες ότι οι Εβραίοι δεν πληρώνουν φόρους. Παλιότερα, δε, και το ΛΑΟΣ.  

Ποιος ο ρόλος της δημοσιογραφίας έναντι του φαινομένου, δεδομένου πλέον ότι στην εποχή μας η ενημέρωση δεν φιλτράρεται καθόλου, με όρους δεοντολογίας, μέσω του διαδικτύου;

Δεν μ αρέσει να δίνω μαθήματα δεοντολογίας σε συναδέλφους, ούτε πιστεύω ότι κατέχω την απόλυτη αλήθεια. Είναι όμως σημαντικό να ελέγχουμε κατά πόσον αυτά που γράφουμε ή αναπαράγουμε είναι ακριβή, επιστημονικά τεκμηριωμένα ή αν εμπίπτουν στη σφαίρα της συνωμοσιολογίας και των fake news. Ακριβώς λόγω της εξάπλωσης της πληροφορίας του διαδικτύου και της πρόσβασης σε αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης, η επαλήθευση αυτή είναι εύκολη υπόθεση.

Ακολουθήστε το onlarissa.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
Ετικέτες