Παρουσιάστηκε το βιβλίο του Κώστα Ακρίβου «Γάλα Μαγνησίας» στη Λάρισα

Το βιβλίο του Κώστα Ακρίβου «Γάλα Μαγνησίας» παρουσιάστηκε απόψε το βράδυ στην αίθουσα Λίντο, από τον δημοσιογράφο Λευτέρη Παπαστεργίου και τον ίδιο τον συγγραφέα.

Η όμορφη βραδιά πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια του βιβλιοπωλείου ΑΝΕΜΟΣ, τις εκδόσεις Μεταίχμιο και την εφημερίδα onlarissa.gr, ενώ στη συζήτηση που ακολούθησε της παρουσίασης, το κοινό είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον ίδιο τον συγγραφέα.

Ο δημοσιογράφος Λευτέρης Παπαστεργίου, παρουσιάζοντας το «Γάλα Μαγνησίας», σημείωσε:

Βόλος

1974-1975. Η πρώιμη Μεταπολίτευση σε μια χώρα που δεν μπορεί ακόμα να αναπνεύσει την πρόοδο. Οι μεγάλες αλλαγές θα χρειαστεί να περιμένουν χρόνια.

Στο εκκλησιαστικό οικοτροφείο του Βόλου, μια παρέα τεσσάρων φίλων, τέσσερις 17αρηδες συναντιόνται και τα χνώτα τους «κολλάνε». Η τετράδα, η παρέα των κολλητών, τα παιδιά που «σπάνε» ή που προσπαθούν, λόγω χαρακτήρα, να σπάσουν, τους κανόνες του Οικοτροφείου. Το πρωί μάθημα στο αυστηρό σχολείο της εποχής, το βράδυ εσώκλειστοι στο εκκλησιαστικό οικοτροφείο.

Ο Μικ

Ο Αχιλλάκος

Ο Μπράσκας

Ο Ζερβής

Παράξενα ονόματα; Ας σκεφτούμε λίγο όλοι μας, γυρνώντας πίσω, στα ωραία χρόνια τα δικά μας. Είχαν οι κολλητοί μας παρατσούκλια; Και αν ναι, πως προέκυψαν;

Ο ένας έχει ίνδαλμα τον Μικ Τζάγκερ και ονειρεύεται κάποια μέρα να γίνει ροκ τραγουδιστής. Ο άλλος, καταγόμενος από το Τρίκερι, σχεδιάζει μπάρκα και ναυτικά ταξίδια για να γευτεί την απόλυτη ελευθερία. Ο πιο μικρόσωμος της παρέας στον ύπνο και στον ξύπνιο του βλέπει να φοράει την ερυθρόλευκη φανέλα και να σκοράρει στο «Καραϊσκάκη», ενώ ο τελευταίος έχει το παρατσούκλι Ζερβής γιατί είναι αριστερός στα πόδια, στα χέρια, στις ιδέες.

«Μοιράστηκα στα τέσσερα…» λέει ο Κώστας Ακρίβος σε μια του συνέντευξη, και γι’ αυτό θα τον ρωτήσουμε κάποια πράγματα στη συνέχεια.

Μόλις ανέφερα το εξαιρετικής ομορφιάς «Τρίκερι». Διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο του Ακρίβου, περιδιαβαίνει τον παλιό Βόλο και το υπέροχο Πήλιο. Αν ο αναγνώστης δεν κατάγεται από τον Βόλο, ίσως να χάνει την μυσταγωγία του χρόνου που έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Ίσως. Κι αυτό γιατί η δύναμη της καλής λογοτεχνίας έρχεται να το αναπληρώσει. Έπιασα πολλές φορές τον εαυτό μου να ταξιδεύω στα μέρη του Πηλίου που λατρεύω, παρέα με τους τέσσερις κολλητούς. Έπαιξα μαζί τους μπάλα στις αλάνες, κάπνισα κρυφά μαζί τους μάρκες τσιγάρων που σήμερα δεν υπάρχουν, πήγα μαζί τους στον κινηματογράφο, είδα κρυφά τηλεόραση, ήπια Μαυροδάφνη, μπήκα στα γραφεία της ΚΝΕ, σήκωσα το κεφάλι μου να δω τον Μάνο Χατζηδάκι στα στενά υπέροχα δρομάκια της Μακρινίτσας, παρακολούθησα την απελευθερωτική συναυλία του Μίκη στο Βόλο, μπήκα στα μπλιαρδάδικα. Πήγα μαζί τους για μπάνιο, έκανα παρέλαση στους δρόμους του Βόλου, πήδηξα μαντρότοιχους, μάτωσα τα δικά μου γόνατα, έκλεψα νεράντζια, φίλησα γυναικεία χείλη για πρώτη φορά, χόρεψα μπλουζ με τα φώτα χαμηλωμένα. Έκανα σκονάκια, έστησα πλάκες στους δύστροπους καθηγητές, θαύμασα άλλους, πιο ανοιχτόμυαλους, πιο προχωρημένους, μύρισα λιβάνι, και αντέδρασα απέναντι στο ράσο, όταν αυτό μοιάζει με κάρβουνο σβηστό που λερώνει.

Δεν ξέρω που ακριβώς ήταν όλα αυτά τα μέρη, εκεί όπου η τετράδα των κολλητών έσπρωχνε τα όνειρα της σαν τον νοτιά που σπρώχνει τις ψαρόβαρκες, αλλά εγώ ήμουν εκεί.

Η αμεσότητα του Ακρίβου, η λιτότητα του, η μονοπρόσωπη αφήγηση, σε μετατρέπουν από παρατηρητή σε συμμέτοχο.

Άκουγα κάποτε τους γονείς μου να λένε «δύσκολο πράγμα η εφηβεία». Χαμογελούσα όταν έκρυβα τα τσιγάρα στο ασανσέρ και έβγαινα στα πρώτα ερωτικά ραντεβού. Τώρα, το σκέφτομαι για τα δικά μου παιδιά. Χαμογελάω ακόμα… Τη σκέψη αυτή έκανα κάποια στιγμή, ρουφώντας τις σελίδες του βιβλίου.

Ο συγγραφέας στήνει την ιστορία του με άξονα ένα τραγικό περιστατικό. Τον πνιγμό του Σώτου, ενός παιδιού του Οικοτροφείου, για τον οποίο τα συναισθήματα της παρέας των κολλητών δεν ήταν και τα καλύτερα. Ένα μπάνιο στις Πλάκες, ένας πνιγμός, μια κατηγορία για τους τρεις από τους τέσσερις και ένα φονικό, έξω από τα δικαστήρια, εκεί όπου αποδείχθηκε, νομικά, πως δεν μπορούσε να σταθεί καμία κατηγορία εναντίον τους.

Άλλο όμως η νομική και άλλο η ζωή.

Από τη μια, λοιπόν, η ανατομία μιας ολόκληρης εποχής και μιας πόλης, μέσα από την αφήγηση της καθημερινότητας στο σχολείο και στο Οικοτροφείο.

Από την άλλη το τραγικό γεγονός του πνιγμού.

Όταν αυτά τα δυο «ακουμπάνε», στο τέλος του βιβλίου, μεταξύ τους, τότε το μυθιστόρημα του Ακρίβου αποκτά άλλη διάσταση.

Πως λειτουργεί η μνήμη;

Τι άρωμα και τι γεύση έχουν τα περιστατικά του παρελθόντος, που ανακαλούμε στη μνήμη μας;

Πότε και γιατί τα ανακαλούμε;

Ο Σώτος, το παιδί για το οποίο σας μίλησα ήδη, είναι ένας από τους πολλούς «δευτεραγωνιστές» του βιβλίου. Υπάρχουν και άλλοι, χαρακτήρες στέρεοι και ενδιαφέροντες. Ο Σελαβής, η Αμαλία (την οποία ο Ακρίβος στέλνει πολλά χρόνια αργότερα εδώ στην πόλη μας, ως επιτυχημένη δικηγόρο και βουλευτή), ο Διάκος του Οικοτροφείου και ο Διευθυντής του Ιδρύματος, οι καθηγητές, και ο Βαγγελάκης: το παιδί που δεχόταν bullying από τον Σώτο. Η αλήθεια είναι πως διαβάζοντας το βιβλίο, και ειδικά τις σελίδες όπου ο Βαγγελάκης σκύβει το κεφάλι ή δέχεται σεξουαλικές επιθέσεις μέσα στην τουαλέτα από τον Σώτο, το μυαλό μου πήγε στον Βαγγέλη Γιακουμή, τον έγκλειστο νεαρό στην Γαλακτοκομική Σχολή των Ιωαννίνων που πέρασε τα πάνδεινα στα χέρια των «σκληρών» με την τραγική κατάληξη που όλοι μας γνωρίζουμε. Ο Βαγγελάκης του Ακρίβου ήταν μάρτυρας του Ιεχωβά. Για σκεφτείτε λίγο: εσώκλειστος σε ένα αυστηρό εκκλησιαστικό οικοτροφείο, με πίστη διαφορετική από την «πρέπουσα».

«Πρέπουσα»

Τι «πρέπει» και τι δεν «πρέπει» όμως; Ποιος ο ρόλος του εκπαιδευτικού συστήματος; Ποιος ο ρόλος της εκκλησίας;

Όσο διαβάζει κανείς το μυθιστόρημα του Ακρίβου, τόσες και περισσότερες ερωτήσεις γεννιόνται στο μυαλό του.

Ταυτόχρονα, εμφανίζεται ο Μακαριστός Χριστόδουλος, ως Μητροπολίτης Δημητριάδος. Τα πρώτα του βήματα. Το Οικοτροφείο της ιστορίας μας υπάγεται στον εκάστοτε Μητροπολίτη. Ο  συγγραφέας μας δίνει με τον τρόπο του, τα πρώτα δείγματα γραφής μιας προσωπικότητας, που για πολλούς λόγους, σφράγισε μια εποχή για την χώρα ολόκληρη.

Οι περιγραφές του Ακρίβου μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας, και ειδικά μέσα στο Οικοτροφείο, είναι ολοζώντανες. Είναι και διδακτικές, όσον αφορά το μάτι το δικό μας, αφού διαβάζουμε μόνο στα βιβλία για τέτοιες καταστάσεις.

Ο Κώστας Ακρίβος υπήρξε οικότροφος. Σήμερα είναι φιλόλογος.

Η παρέα των τεσσάρων φίλων διαλύεται. Τη διαλύει ο χρόνος. Ο καθένας κουβαλάει τις εμπειρίες των χρόνων της εφηβείας του, σαν την αγαπημένη βαλίτσα που θες να παίρνεις μαζί σε όλα σου τα ταξίδια.

Μέχρι τη στιγμή που δυο από τους τέσσερις φίλους συναντιόνται τυχαία στο μετρό. Εκεί όλα αλλάζουν. Ο συγγραφέας είναι σα να μπαίνει σε ένα βαγόνι του μετρό, που κινείται σε μια εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που είχε ξεκινήσει το βιβλίο του.

Ο πνιγμός του Σώτου έχει στοιχειώσει τους τρεις από τους τέσσερις φίλους. Έχει στοιχειώσει τη ζωή και την ύπαρξή τους. Τον κουβαλάνε σαν μια πέτρα κρεμασμένη στο λαιμό τους. Ήρθε η ώρα και για τον τέταρτο.

Ζωές διαλυμένες από ένα συμβάν περασμένων δεκαετιών. Οι ανάσες γίνονται πιο έντονες, πιο κοφτές, όταν διαβάζεις τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου.

Τι θα γινόταν αν…;

Τι θα έκανε αν…;

Λέγε! Εσύ τι θα έκανες;

Ο καθένας εμπιστεύεται τη μνήμη τη δική του. Όταν όμως δεν θυμάσαι επ’ ακριβώς τι είχε συμβεί πολλά χρόνια πίσω, και η μνήμη των άλλων που θυμούνται, σου σπέρνει αμφιβολίες, τι γίνεται;

Πως λυτρώνεσαι;

Δεν θέλω να αποκαλύψω ούτε το τέλος του βιβλίου, ούτε να μιλήσω για τις τελευταίες συγκλονιστικές στιγμές στην θάλασσα, που ο συγγραφέας κατορθώνει να περιγράψει με τρόπο εξαιρετικό. Δεν είμαι κριτικός λογοτεχνίας, ούτε ειδικός για να σας μιλήσω για τις φόρμες, κάνοντας αναγωγές σε είδη λογοτεχνικά.

Είμαι ένας δημοσιογράφος που αγαπάει τη λογοτεχνία.

Με αυτή μου την ιδιότητα λοιπόν θα ήθελα να βάλω το δικό μου πλαίσιο και να κάνω τις δικές μου αναγωγές, έχοντας ολοκληρώσει το βιβλίο του Ακρίβου.

Μέσα από το «Γάλα Μαγνησίας», τίθενται κάποια σοβαρά ζητήματα της εποχής, που αναπαριστά ο συγγραφέας:

Η ζωή σε μια επαρχιακή πόλη

Η λειτουργία του σχολείου

Ο ρόλος της εκκλησίας

Η αναζήτηση πολιτικής και σεξουαλικής ταυτότητας

Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις

Ο σχολικός εκφοβισμός

Η ελευθερία του ατόμου και οι αντιδράσεις του απέναντι στο σύστημα ή τα συστήματα που τον καταπιέζουν

Η εφηβεία, η ενηλικίωση, η αυτογνωσία, η μνήμη.

Βόλος 1975.

Λάρισα 2019.

Τελικά, πόσο άλλαξε η εποχή μας;