Επάγγελμα ΕΚΑΒίτης στη Λάρισα: Απίστευτα περιστατικά, τραγικά και άλλα τραγελαφικά από έναν έμπειρο διασώστη

Συνέντευξη στην Αθανασία Παύλου

Είναι οι άνθρωποι που τους βλέπουμε σαν τον Θεό τον ίδιο καθώς μας έσωσαν την ζωή, την δική μας ή κάποιων αγαπημένων μας προσώπων, μια στιγμή πριν όμως μπορεί  να τους …στολίζαμε με κοσμητικά επίθετα επειδή ίσως καθυστέρησαν να φτάσουν στο σημείο του επείγοντος περιστατικού.

Επάγγελμα ΕΚΑΒΙΤΗΣ, η μάλλον λειτούργημα, η μάλλον… ο φύλακας άγγελος μας.

Πάντα ήθελα να μάθω πως μπορεί να αισθάνεται ένας ΕΚΑΒΙΤΗΣ επί τω έργο. Πως μπορεί να νιώθει στο τέλος της ημέρας όταν έχει έρθει αντιμέτωπος με άπειρα δυσάρεστα τραγικά περιστατικά. Πως είναι να νιώθει ότι η ζωή κάποιου εξαρτάται από τα χέρια του…

Ατέλειωτα ερωτηματικά που κατάλληλος  να τα απαντήσει είναι ένας πολύπειρος διασώστης. Ξεκίνησα την συζήτηση με τον Γιάννη Γούλα, διασώστη, μέλος πληρώματος  Ασθενοφόρου στη Λάρισα και  επί σειρά ετών Πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο ΕΚΑΒ Θεσσαλίας αλλά και Γενικός Γραμματέας Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Προσωπικού ΕΚΑΒ.

«Από το 2002 είμαι σε αυτό το επάγγελμα. Μ’ αρέσει ιδιαίτερα αυτό το οποίο κάνω, η αλήθεια είναι ότι με εξιτάρει πραγματικά το ότι πολύ απλά μπορώ και βοηθάω ανθρώπους, είναι τόσο απλό  αλλά και τόσο σημαντικό ταυτόχρονα.

Το επάγγελμα το οποίο κάνουμε εμείς για να το κάνεις σωστά θα πρέπει να το αγαπήσεις. Τι εννοώ… Όταν πας σε ένα περιστατικό και δώσεις τις πρώτες βοήθειες σε ένα συνάνθρωπό σου, τότε θα καταλάβεις τι πραγματικά προσφέρεις. Το να προσφέρεις βοήθεια, αυτό το κοινό που λέμε όλοι μας, επί της ουσίας όταν το κάνεις και έχεις την δυνατότητα να συνεφέρεις έναν άνθρωπο π.χ.  από ένα ατύχημα ή από μια ανακοπή καρδιάς, να τον επαναφέρεις στη ζωή, κάτι που είναι το πιο δύσκολο κομμάτι, τότε βλέπεις το μεγαλείο αυτού του επαγγέλματος που κάνουμε».

Το πρώτο που έρχεται στο μυαλό είναι αν ο κόσμος λέει «Ευχαριστώ», αν αναγνωρίζει το έργο των διασωστών…

«Βεβαίως, υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται να μας ευχαριστήσουν για αυτό που τους προσφέραμε. Είναι δώρο ζωής το να βοηθάς. Γι’ αυτό το επάγγελμα, το δικό μας, το λειτούργημα που κάνουμε, δεν μπορεί κάποιος να πει ότι βαρέθηκε. Θα το πει μόνο αυτός που δεν το έχει αγαπήσει και θα το κάνει μόνο και μόνο για βιοποριστικούς λόγους, η που θα σκεφτεί ότι πρέπει να διοριστώ και να βολευτώ κάπου. Αυτό που επιλέξαμε εμείς να κάνουμε δεν αρμόζει σε αυτούς τους ανθρώπους. Δεν υπάρχει ρουτίνα για εμάς. Αν δεν το νιώθεις από μέσα σου δεν θα το κάνεις καλά, και αν δεν το κάνεις καλά θέτεις σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές…».

Θέλω να μάθω για τις δυσκολίες του επαγγέλματος…

«Είναι δύσκολα, είναι η αλήθεια. Το γεγονός ότι δεν έχουμε αργίες για παράδειγμα. Όταν όλος ο κόσμος γιορτάζει στις μεγάλες αργίες και απολαμβάνει τις γιορτές, εμείς πρέπει να είμαστε στο καθήκον μας. Το γλέντι για τους υπολοίπους για μας μπορεί να εξελιχθεί σε συναγερμό, όταν για παράδειγμα τις γιορτινές ημέρες ο κόσμος μπορεί να φάει ή να πιει υπερβολικά, τότε ερχόμαστε εμείς να αντιμετωπιστούμε αυτά τα έκτακτα περιστατικά.

Ουσιαστικά φυλάμε Θερμοπύλες. Είμαστε μια δημόσια υπηρεσία την οποία όμως μόνο ως τέτοια δεν μπορείς να την χαρακτηρίσεις, διότι δεν υπάρχουν τα τυπικά που σκάφτεται όλος ο κόσμος. Ότι για παράδειγμα κάποιος που μπαίνει στο δημόσιο έχει ωράριο συγκεκριμένο ή μπορεί να «λουφάρει», δεν υπάρχει αυτό σε εμάς. Γιατί το έκτακτο περιστατικό δεν ξέρεις πότε θα παρουσιαστεί, που θα παρουσιαστεί και τι είδους θα είναι. Ουσιαστικά έχεις να κάνεις πολλές φορές με την ζωή και τον θάνατο και τότε πρέπει εμείς πάση θυσία να κάνουμε το παν για να νικήσει η ζωή τον θάνατο. Αυτή είναι η καθημερινότητά μας.

Η ευθύνη είναι τεράστια…

Αναρωτιέμαι αν κουβαλάνε όλο αυτό που ζούνε στην δουλειά, στην καθημερινότητά τους στο σπίτι τους…

«Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές όταν τελειώνουμε την βάρδια και έχουμε αντιμετωπίσει ένα δύσκολο περιστατικό, καθόμαστε μεταξύ μας οι συνάδελφοι και προσπαθούμε να το συζητήσουμε για να … το βγάλουμε από μέσα μας. Θέλουμε να ψάξουμε να διερευνήσουμε αν πράξαμε σωστά, αν ενεργήσαμε σωστά, αν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι περισσότερο και γενικότερα να δούμε που χωλαίνει γενικότερα το σύστημα για να μπορέσουμε να γίνουμε πιο λειτουργικοί.

Έχουμε κοινοποιήσει πολλές φορές στην πολιτεία τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, προσπαθώντας να τους πείσουμε να μας βοηθήσουν κάνοντας πιο λειτουργικό το σύστημα. Δυστυχώς, όμως δεν υπάρχει αυτή η συνεργασία που θα έπρεπε να υπάρχει. Νομίζουν ότι κάνουμε στείρα αντιπολίτευση, όμως εμείς απλά θέλουμε να λυθούν τα προβλήματα. Σε τελική ανάλυση εμείς θα δώσουμε εξηγήσεις στους πολίτες, αν κάτι δεν πάει καλά ή αν υπάρξει κάποια καθυστέρηση και δεν θα ευθυνόμαστε εμείς γι αυτό. Όταν για παράδειγμα δεν υπάρχει αρκετό προσωπικό για τα περιστατικά, ή το γεγονός ότι υπάρχει μόνο ένα τηλεφωνικό κέντρο για όλη τη Θεσσαλία.

Όλη η Θεσσαλία εξαρτάται από την Λάρισα, ενώ κατά την γνώμη μου έπρεπε να υπάρχει διαφορετικό τηλεφωνικό κέντρο σε κάθε νομό. Δεν επαρκεί το προσωπικό στη Λάρισα σε καμιά περίπτωση.

Έχουμε προβλήματα μεγάλα με τα πληρώματα στα ασθενοφόρα, αυτό συμβαίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα δύο τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι συνάδελφοι είναι πάνω από 50-55 ετών, βγάζουν όπως είναι λογικό διάφορα προβλήματα υγείας και πρέπει να λείψουν από την εργασία τους, δεν υπάρχει όμως προσωπικό να τους καλύψει, έχουμε φτάσει πραγματικά σε ένα τέλμα, χρειαζόμαστε πάση θυσία νέες προσλήψεις ή μεταθέσεις από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Το θετικό είναι ότι ανανεώθηκε ο στόλος των ασθενοφόρων μετά την μεγάλη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Το μόνο πρόβλημα είναι το ότι δεν έχει βρεθεί η λύση το που θα γίνεται το σέρβις, διότι αναγκαζόμαστε να πηγαίνουμε τα οχήματα στην Κοζάνη εκεί όπου υπάρχει συνεργασία ενός συγκεκριμένου συνεργείου με το Ίδρυμα Νιάρχος, όμως έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος με τα ασθενοφόρα να μένουν εκτός για μεγαλύτερο διάστημα από το νορμάλ. Είναι ένα διαδικαστικό κομμάτι που πρέπει να λυθεί.

Επίσης, σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι καθοριστικό ρόλο παίζει κάθε φορά το περιβάλλον. Τι εννοώ; Όταν πηγαίνουμε κάθε φορά σε ένα συμβάν, π.χ. σε ένα τροχαίο, όταν βλέπεις ένα περιβάλλον που είναι εχθρικό και αρχίζουν και φωνάζουν και επιτίθενται είτε λεκτικά είτε και με χειρονομίες κάποιες φορές, είναι λογικό να μην μπορείς να λειτουργήσεις.

Παίζει λοιπόν πολύ μεγάλο ρόλο και η αντιμετώπιση του κόσμου, των πολιτών σε ένα τέτοιο συμβάν, το πώς θα συμπεριφερθεί τόσο βρισκόμενοι μπροστά σε ένα επείγον περιστατικό όσο και ως προς το δικό μας πρόσωπο.

Θα πρέπει λοιπόν από τους συμπολίτες μας να υπάρχει σωστή αντιμετώπιση και στον ίδιο τον άνθρωπο που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, αλλά και προς εμάς.

Θα πρέπει να μας βοηθάνε, όχι για εμάς αλλά για τον άνθρωπο που κινδυνεύει κάθε φορά. Μπορούν για παράδειγμα να κάνουν χώρο με τα αυτοκίνητά τους, να δίνουν σωστές πληροφορίες, ο καθένας λέει μερικές φορές ασυναρτησίες, οπότε έτσι δυσκολεύουν το έργο μας.

Ή όταν μας καλούν στο τηλέφωνο, θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι όσο γίνεται και συγκεκριμένοι, διότι μόνο έτσι το πλήρωμα του ΕΚΑΒ με το ασθενοφόρο θα φτάσει το συντομότερο δυνατόν στο σημείο όπου εξελίσσεται το επείγον περιστατικό. Θα πρέπει να απαντάνε στις ερωτήσεις που κάνουν οι διασώστες οι οποίες είναι συγκεκριμένες. Οι πληροφορίες πρέπει να είναι ξεκάθαρες, διότι μπορεί για παράδειγμα να μας περιγράψουν ένα ήπιο περιστατικό και εμείς να φτάσουμε στο σημείο και να πρέπει να αντιμετωπίσουμε μια ανακοπή».

Τα περιστατικά βαριά, η ευθύνη ακόμη μεγαλύτερη άραγε οι διασώστες έχουν κάποια ψυχολογική υποστήριξη αντιμετωπίζοντας καθημερινά τόσα περιστατικά κάποια εξ αυτών πολύ σοβαρά;

Η απάντηση η αλήθεια είναι ότι δεν μου προκαλεί έκπληξη…

«Όντως υπάρχουν συνάδελφοί μου που δεν το αντέχουν όλο αυτό. Όμως από την πλευρά του κράτους δεν υπάρχει επίσημος ψυχολόγος, δεν έχουν μεριμνήσει για κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα τον ρόλο αυτό να τον αναλαμβάνουμε εμείς οι ίδιοι, ο ένας με τον άλλο. Αλληλοϋποστηριζόμαστε με πολλή συζήτηση.

Θέλω να μάθω αν κάποιο πολύ βαρύ περιστατικό του έμεινε χαραγμένο στη μνήμη για πάντα, αν το έχει σημαδέψει για όλη του τη ζωή…

 «Τα περιστατικά είναι άπειρα, αλλά αυτά που δεν μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε είναι όταν πηγαίνουμε σε τροχαία και βρίσκουμε νέους ανθρώπους να ψυχορραγούν, βλέποντας ειδικά κάποιες στιγμές ότι δεν έχουν πιθανότητες να επιβιώσουν. Εμείς βέβαια κάνουμε το καθήκον μας, τους μεταφέρουμε άμεσα στα νοσοκομεία, αλλά γνωρίζουμε δυστυχώς μέσα μας ότι μετά από λίγο δεν θα τα καταφέρουν, και έτσι και γίνεται. Αυτό δύσκολα το ξεπερνά κάποιος…

Έχω πάει σε περιστατικό στην Αθήνα, σε σύγκρουση δύο μηχανών και το αποτρόπαιο θέαμα που αντικρίσαμε δεν θα το ξεχάσω ποτέ.  Ανθρώπινα μέλη διασκορπισμένα παντού (να μην μπω σε λεπτομέρειες ανατριχιαστικές…).

Επίσης, όταν βλέπουμε μικρά παιδιά, είναι κάτι που δεν γίνεται να μην μας αγγίξει, όσο και αν μας έχει σκληρύνει το επάγγελμα.

Η στιγμή της διάσωσης πρέπει να είναι μαγική (όταν έχει ευτυχή κατάληξη) και του ζητάω να μου περιγράψει ένα περιστατικό που ένιωσε πραγματικά ένας …μικρός Θεός…

«Υπάρχει ένα τέτοιο περιστατικό. Έγινε λίγο έξω από την Λάρισα, ένας κύριος πήγαινε προς Καρδίτσα με την σύζυγό του, και ξαφνικά αισθάνθηκε αδιαθεσία και σταμάτησε σε ένα πάρκινγκ.

Τον παραλάβαμε, ειδοποιήσαμε την αναζωογόνηση και ξαφνικά μέσα στο ασθενοφόρο υπέστη ανακοπή. Άρχισα άμεσα να κάνω καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση. Ήμασταν σχεδόν έξω από το Γενικό Νοσοκομείο, τον βάλαμε κατευθείαν στην  αναζωογόνηση, το ιατρικό τιμ έκανε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν και ο άνθρωπος επανήλθε στη ζωή, πραγματικά …αναστήθηκε.

Όλα αυτά τα παρακολουθούσε και η γυναίκα του, με την οποία ο ίδιος μετά από λίγο διάστημα ήρθε και μας βρήκε να μας ευχαριστήσει που του σώσαμε την ζωή, ένας άνθρωπος γύρω στα 55.

Ήταν συγκλονιστικό πάντως που η συγκεκριμένη γυναίκα (την οποία την πήραμε μαζί στο ασθενοφόρο διότι δεν μπορούσαμε να την αφήσουν στην ερημιά), είδε τον άντρα της να φεύγει κυριολεκτικά από τη ζωή και μετά από λίγο να επανέρχεται. Δεν περιγράφονται αυτά τα συναισθήματα…

Τι νιώθεις εκείνη την στιγμή αλήθεια; Ποια τα συναισθήματα ενός διασώστη;

«Τα συναισθήματα δεν μπορεί να τα περιγράψει κάποιος. Είναι δυνατόν να μην αγαπήσεις αυτό που κάνεις βάσει των όσων σου περιέγραψα; Επί της ουσίας, την στιγμή που συμβαίνουν αυτά τα περιστατικά είμαστε, εμείς οι τρεις, ο Θεός, ο διασώστης και ο ασθενής.

Όταν θα πάμε βέβαια τον ασθενή στον νοσοκομείο όλα είναι οργανωμένα, με τους γιατρούς, τον εξοπλισμό, τους νοσηλευτές κλπ, όταν όμως γίνεται επί τόπου το κάθε συμβάν, νιώθουμε ότι είμαστε μόνο εμείς και πρέπει να σώσουμε τον άνθρωπο πάση θυσία… Καταλαβαίνετε τις στιγμές που περνάμε…

Οι συνθήκες είναι δύσκολες, μπορεί να πάμε σε περιστατικά με καύσωνες, παγωνιές, χιόνια, σε πνιγμό στην θάλασσα κλπ. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη τα ασθενοφόρα να στελεχώνονται από άτομα που είναι πιστοποιημένα και μόνο, ούτε από οδηγούς που έτυχε να διοριστούν στο ΕΚΑΒ, ούτε από άλλους ανθρώπους που δεν είναι πιστοποιημένοι και τους μετακινούν για κάποιο λόγο στην δική μας υπηρεσία.

 Πως μπορεί να νιώσει ένας διασώστης όταν χάνεται μια ανθρώπινη ζωή μέσα στα χέρια του…

Συνήθως, ευτυχώς, δεν συμβαίνει αυτό παρά μόνο ελάχιστες φορές. Συνήθως τους μεταφέρουμε εν ζωή στα νοσοκομεία.

Τι  μπορείς να απαντήσεις σε κάποιους που έχουν παράπονα ότι το ΕΚΑΒ αργεί, τα ασθενοφόρα δεν είναι στην ώρα τους πολλές φορές…

«Θα σου πω μια πρόσφατη εμπειρία… Συνέβη στα Μεσάγγαλα τώρα το καλοκαίρι. Μια γυναίκα ήταν σε λιπόθυμη κατάσταση, εγώ ήμουν εκτός υπηρεσίας και περνούσα τυχαία από το σημείο, αντικρίζοντας μια γυναίκα να είναι σωριασμένη στο έδαφος. Είχε μαζευτεί κόσμος λοιπόν, άλλος έριχνε νερά, άλλος έκανε τα δικά του για να την συνεφέρει, τους ρωτάω αν ειδοποίησε κάποιος το ΕΚΑΒ και αν γνωρίζουν πως συνέβη το περιστατικό. Μερικοί είπαν ότι παίρνουν το 166 και δεν το σηκώνουν, άλλοι ότι το ειδοποίησαν και αργεί. Τρελάθηκα, θα στο πω απλά, πήρα αμέσως και εξήγησα στην συνάδελφο, ήρθε το ασθενοφόρο και μετέφερε την κυρία. Θέλω να πω, ότι ο κόσμος πρέπει να μάθει ότι το ασθενοφόρο δεν μπορεί να είναι δίπλα σε κάθε συμβάν, ειδικά όταν υπάρχουν περιπτώσεις που όλη την Λάρισα, όλο τον νομό, τον εξυπηρετούν μόλις 3 οχήματα. Δεν υπάρχει όμως αυτή η δυνατότητα.

Κάποια τραγελαφικά αστεία περιστατικά που συμβαίνουν σε καθημερινή βάση;

Μας καλούν για ρινορραγίες ή για πονόδοντο, δεν μπορείς να φανταστείς …για ψήλου πήδημα που λέμε.

Αν το ψάξουμε όμως αυτό, μπορούμε να δώσουμε δικαιολογία στον κόσμο, γιατί σε πρώτη ανάγνωση μπορεί να μας φαίνεται αστείο, αλλά η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει πολύ. Δεν έχει χρήματα ο άλλος να πάει στον γιατρό οπότε για έναν απλό πονόδοντο καλεί το ΕΚΑΒ για να πάει στο νοσοκομείο χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει κάτι. Τα αίτια λοιπόν είναι βαθύτερα πολλές φορές…

Δεν είναι λίγες οι φορές επίσης, που μας καλούν για καρδιολογικό περιστατικό και πάμε και βλέπουμε τον άνθρωπο έτοιμο με το βαλιτσάκι του, να τον ρωτάς και να σου λέει «ε, είχα μια ταχυπαλμία και τον μεταφέρουμε ως επείγον περιστατικό χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει λόγος. Βέβαια, μετά οι γιατροί αξιολογούν τα περιστατικά και θα περιμένει την σειρά του… Όμως είναι αυτή η νοοτροπία κάποιων που πρέπει να αλλάξει… Ουσιαστικά απασχόλησε χωρίς λόγο το ασθενοφόρο και έχει επιφέρει και σε μας ένα επιπλέον άγχος επίσης χωρίς λόγο…