Μνημόνια και Μνημόσυνα

Από τον Απρίλιο του 2010 μέχρι τον φετινό Αύγουστο, από το ακριτικό Καστελόριζο όπου ο τότε Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου έβαζε την χώρα στο καθεστώς των μνημονίων, κάνοντας λόγο για μια «Ιθάκη» όπου θα έπρεπε να είναι ο στόχος της χώρας, μέχρι την Ιθάκη που επέλεξε ο Αλέξης Τσίπρας να ανακοινώσει περιχαρής την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, η Ελλάδα έμεινε να μετράει:

Μια απώλεια 25% στο ΑΕΠ της, 7% υψηλότερη ανεργία απ’ ότι το 2010, περικοπές στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τουλάχιστον εφτά μειώσεις στις συντάξεις, διάλυση των μισθών και των συνθηκών εργασίας, απώλεια ενεργού ανθρωπίνου δυναμικού λόγω μετανάστευσης.

Έμεινε ακόμα να μετράει μια βαθιά διχασμένη ελληνική κοινωνία, ένα κράτος στο οποίο δεν έχει αλλάξει το παραμικρό, ανεξαρτήτως αν αυτή ήταν η βασική αιτία της ελληνικής χρεοκοπίας, και μια γενικότερη αντίληψη πως τα πάντα έχουν αλλάξει στη χώρα αυτή, χωρίς να έχει αλλάξει το παραμικρό.

Αυτό που δεν έχει αλλάξει σίγουρα όμως, είναι το πολιτικό σύστημα, ένα αυτιστικό σύνολο κομματικών συμπεριφορών, που έδωσε και συνεχίζει να δίνει τη μάχη μέχρι εσχάτων, για να μην αλλάξει στο παραμικρό καμία από τις δομές της χρεοκοπίας.

Ακόμα και την ώρα της «εξόδου» από τα μνημόνια, -που μόνο έξοδος δεν είναι, παρά λήξη του προγράμματος-, ακούσαμε τον Έλληνα Πρωθυπουργό να απευθύνεται στο κομματικό του ακροατήριο και όχι στον ελληνικό λαό:

«Η Ελλάδα βίωσε από το 2010, τη σύγχρονη Οδύσσειά της. Μέσα σε πέντε χρόνια, συνέβησαν πρωτοφανή πράγματα για μια χώρα σε καιρό ειρήνης. Χάθηκε το 25% του εθνικού μας πλούτου. 3 στους 10 έμειναν άνεργοι. 6 στους 10 νέους, επίσης. Υλοποιήθηκαν μέτρα λιτότητας 65 δις. Η βία και η καταστολή, έγιναν κομμάτι της καθημερινότητας. Η δημοκρατία ευτελίστηκε. Τραπεζίτες έγιναν πρωθυπουργοί και υπουργοί έγιναν τραπεζίτες. Φασιστικές συμμορίες, βγήκαν από τις κρυψώνες τους μετά από 60 χρόνια… Σήμερα είναι μια μέρα λύτρωσης. Είναι όμως και η αφετηρία μιας νέας εποχής. Και σε αυτή την αφετηρία, δεν θα διαπράξουμε την ύβρι να αγνοήσουμε τα διδάγματα της Ελλάδας των μνημονίων. Δε θα αφήσουμε τη λήθη να μας παρασύρει. Δεν θα γίνουμε λωτοφάγοι. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τις αιτίες και τα πρόσωπα που οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια…»

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός επέλεξε με τον τρόπο αυτό, για μια ακόμη φορά, να παραμείνει πιστός στην αρχική του πολιτική στρατηγική: Ή εμείς ή αυτοί. Θέλοντας να αποφύγει την αυτοκριτική των δικών του πεπραγμένων, σταμάτησε τον χρόνο στο 2015. Σταμάτησε στην παραδοχή της δικής του αυταπάτης, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος χαρακτηριστικά, επιλέγοντας να κηρύξει μια άτυπη προεκλογική περίοδο, που παρόμοιά της δεν θα έχει ζήσει ο τόπος αυτός.

Την ώρα που ο ίδιος και η κυβέρνηση του επέλεξαν να αποδεχθούν και να υπογράψουν όλα όσα τους ζήτησαν οι δανειστές, ακόμα και πράγματα που απέφυγαν να πράξουν οι προηγούμενοι, δεν είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να μιλήσει, και πάλι, τοξικά, στοχεύοντας στο θυμικό του Έλληνα, παραγράφοντας την δική του κυβερνητική θητεία.

Μια μέρα όπου θα έπρεπε να κυριαρχεί στη δημόσια συζήτηση το ελληνικό σχέδιο για την επόμενη μέρα, εμείς γυρίζουμε πίσω, εκεί που ξεκίνησαν όλα. «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ», λέει ο Αλέξης Τσίπρας, «δεν θα ξεχάσουμε ποτέ», απαντάει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Λες και δεν πέρασαν από αυτή τη χώρα δέκα ματωμένα χρόνια.

Λες και δεν ήταν ο ελληνικός λαός αυτός που διέλυσε στις εκλογές του 2015 τα δυο κόμματα εξουσίας που μονοπώλησαν τις κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης και φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για όλα όσα, καλά και κακά, συνέβησαν στον τόπο τα τελευταία σαράντα χρόνια.

Λες και δεν ήταν αυτοί οι ίδιοι που έδωσαν εντολή στον Αλέξη Τσίπρα να «βαρέσει τα νταούλια για να χορέψουν οι αγορές» για να βρει αυτός τη δύναμη να πει “Go back Madam Merkel”.

Λες και δεν είδαμε στον τόπο που πλήρωσε τον βαρύτερο φόρο αίματος κατά τη διάρκεια του πολέμου, να αναβιώνουν τα τάγματα εφόδου και νεοναζί να μπαίνουν στη βουλή.

Λες και όταν οι διεφθαρμένοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ προσπαθούσαν για κάποιες υποτυπώδεις μεταρρυθμίσεις, δεν ήταν εκείνοι που έκαιγαν τους δρόμους, διεκδικώντας ένα μεγαλύτερο δημόσιο τακτοποίησης του κομματικού στρατού.

Λες και δεν ζήσαμε το αντιμνημόνιο του Ζάππειου και την στροφή στην κανονικότητα, λες και δεν γίναμε λίγα χρόνια αργότερα πρωτοσέλιδο σε όλες τις εφημερίδες του πλανήτη λόγω της… kolotoumpas

Κι όμως.

Σαν να μην πέρασαν αυτά τα δέκα μαύρα χρόνια.

Όλα εδώ ζουν και βασιλεύουν, όπως και πρώτα. Η ανομία, η παρανομία, η συναλλαγή. Τα παλιά τζάκια που παραιτούνται για να έρθουν στη θέση τους καινούργια, είτε μέσω «λαγών», είτε μέσω «βοσκοτόπων», είτε με απευθείας αναθέσεις και μπούκωμα του δημοσίου από χιλιάδες συμβασιούχους.

Κόσμος πνίγεται και καίγεται ζωντανός.

Η πραγματική οικονομία περιμένει ένα θαύμα.

Το πολιτικό σύστημα αποδεκατισμένο, έχει βρει τις εφεδρείες του, στον αγώνα να μην αλλάξει απολύτως τίποτα.

Ή εμείς ή αυτοί.

Βολεύει. Ιδεολογικά, πολιτικά και οικονομικά.

Βολεύει τους λίγους. Όπως πάντα.

Οι πολλοί μπορούν να παραμείνουν και πάλι σιωπηλοί, είτε φεύγοντας, είτε περιμένοντας ένα κόκκαλο από το τραπέζι της εξουσίας. Όπως γινόταν πάντα.

Αυτό το κράτος, όσες φορές κι αν χρεοκόπησε, δεν έγινε κράτος ποτέ. Κι αυτό γιατί η ευθύνη είναι πρωτίστως ατομική. Θρεφόμαστε με τους μύθους της Ιθάκης, θεωρώντας πως ο Θεός της Ελλάδας θα βάλει το χέρι του. Είναι αυτό που κατάλαβε πρώτος και καλύτερος ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος, αν και δήλωνε άθεος, δεν είχε κανένα πρόβλημα να αγκαλιάσει την εκκλησία και να ασπαστεί το χέρι της.

Η χώρα, σε καθεστώς μεταμνημονιακής επιτήρησης πια, χωρίς να έχει να περιμένει χρηματοδότηση, έχοντας δεσμευτεί για μεταρρυθμίσεις και για υπερπλεονάσματα, που θα την ακολουθούν για δεκαετίες, θα συνεχίσει να αργοπεθαίνει, μέχρι να απαλλαγεί από το πολιτικό σύστημα που την κατατρέχει. Κάτι που όμως είναι αδύνατο, γιατί το πολιτικό αυτό σύστημα δεν είναι τίποτα παραπάνω, παρά ο ίδιος ο καθρέφτης μας.

Λευτέρης Παπαστεργίου