ΑΡΘΡΑ

Αντίο στον τελευταίο Σουλουτζοβαλή Καππαδόκη

Αποχαιρετήσαμε χθες τον Παύλο Χαρακόπουλο όχι μόνο ως συγγενή ή συγχωριανό, αλλά ως κομμάτι της ζώσας ιστορίας, ως τεκμήριο και μαρτυρία του ελληνισμού της Ανατολής.

Ο Παύλος Χαρακόπουλος ήταν ο τελευταίος επιζών πρόσφυγας πρώτης γενιάς από το χωριό των παππούδων μας, τη Σουλούτζοβα ή άλλως το Υδατοπέδιο της Καππαδοκίας.

Γεννήθηκε στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στην αγιοτόκο Καππαδοκία, ως πολίτης δεύτερης κατηγορίας, γιατί η ιδιότητα του Ρωμιού Ορθοδόξου τον καθιστούσε για τους Τούρκους, άπιστο, γκιαούρη.

Ο Παύλος Χαρακόπουλος ήταν από τους τελευταίους Έλληνες που μπορούσαν να διαβάζουν τα λεγόμενα καραμανλίδικα βιβλία, που ήταν γραμμένα με ελληνικά γράμματα στην τουρκική γλώσσα. Είναι η γραφή που επέτρεψε το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως για να μπορέσουν να διατηρήσουν την ορθόδοξη πίστη και την εθνική τους συνείδηση οι Ρωμιοί που στα βάθη της Ανατολής στο διάβα των αιώνων έχασαν της ελληνική λαλιά.

Από το 1071 που ο βυζαντινός στρατός του Ρωμανού Δ΄ του Διογένη ηττήθηκε με προδοσία στο Ματζικέρτ από τους Σελτζούκους Τούρκους του Αρπασλάν, μέχρι το 1924 που λαμβάνει χώρα η υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών, οι Έλληνες της Καππαδοκίας έζησαν 8,5 αιώνες δουλείας. Μπορεί πολλοί από αυτούς να έχασαν τη γλώσσα τους, αλλά δεν απαρνήθηκαν ούτε την πίστη τους, ούτε την ελληνικότητά τους.

Από αυτό το σπόρο των Ρωμιών της Ανατολής ο Παύλος Χαρακόπουλος, στο πρόσωπο του οποίου αποχαιρετούμε μιαν ολόκληρη γενιά της καθ΄ ημάς Ανατολής, που έζησε με σταθερές αξίες και αρχές, όπως είναι η οικογένεια, η φιλοπατρία, ο σεβασμός στην ορθόδοξη παράδοση.

Πλήρης ημερών, έζησε όλα τα μεγάλα γεγονότα του εικοστού αιώνα, πολέμους και καταστροφές, εθνικούς διχασμούς και δοκιμασίες της πατρίδας. Βρέθηκε ξεριζωμένος πρόσφυγας ως ανταλλάξιμος σε εφαρμογή της συνθήκης της Λοζάνης, χωρίς ποτέ να ερωτηθεί αν επιθυμεί να εγκαταλείψει τα χώματα των πατέρων του. Δεν λύγησε, όμως, από τα χτυπήματα της μοίρας. Όπως όλοι οι πρόσφυγες πάλεψε να ξεχερσώσει την άγονη γη που τους δόθηκε και την έκανε γόνιμη. Αγωνίστηκαν οι πρόσφυγες κάτω από αντίξοες συνθήκες και παρά τις δυσκολίες ρίζωσαν και πρόκοψαν.

Έζησε το έπος του ’40 στα βουνά της Αλβανίας, αλλά και τη γερμανική κατοχή, την πείνα του χειμώνα του ’41, την εθνική αντίσταση, αλλά και τον αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο, τη σκληρή προσπάθεια της μετεμφυλιακή Ελλάδας να σταθεί στα πόδια της, τη μετανάστευση και τον ξενιτεμό των παιδιών της που αδυνατούσε να θρέψει.

Ανήκε ο Παύλος Χαρακόπουλος στη μεγάλη αυτή γενιά που φεύγει, που δεν γονάτισε μπροστά στις δυσκολίες, αλλά πάλεψε με νύχια και με δόντια για να παραμείνει όρθια. Είναι η γενιά που τίποτα δεν της χαρίστηκε και ότι κατάφερε το έκανε με σκληρή και επίπονη προσπάθεια, με δουλειά και πειθαρχία.

Ο Παύλος Χαρακόπουλος είχε τη σοφία των ανθρώπων της Ανατολής. Καλοκάγαθος και καλόκαρδος, προικισμένος με έμφυτη ευγένεια ξεχώριζε για το ήθος και την εντιμότητά του, την εργατικότητα, αλλά και την επιμονή και την υπομονή, τα στοιχεία που στο πέρασμα των αιώνων διαμόρφωσαν τον χαρακτηριστικό τύπο του Ρωμιού της Ανατολής.

Κάθε άνθρωπος εύχεται να αναπαυθεί στη γη που γεννήθηκε δίπλα στους δικούς του ανθρώπους. Για ‘μας τους πρόσφυγες, όμως, όπου γης και πατρίς. Καλό ταξίδι μπάρμπα Παύλο. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της αττικής γης που σε σκεπάζει. Με τη διαδρομή σου σε αυτό τον κόσμο αφήνεις πίσω σου ένα όνομα για το οποίο μπορούν τα παιδιά σου να είναι περήφανα.

Μάξιμος Χαρακόπουλος, Αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης

Ακολουθήστε το onlarissa.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις