Θεωρία παιγνίων ή απλό ποντάρισμα στο μαύρο / κόκκινο της ρουλέτας;

Παρακολουθώντας τις εθνικές και κυρίως τις πολιτικοοικονομικές εξελίξεις συνειδητοποιώ πως αρκετοί που εμφανίζονται σε έναν δημόσιο βήμα ή μέσο, χρησιμοποιούν χρηματοοικονομικούς όρους, αγνοώντας την πραγματική έννοια των  όρων αυτών.  Βλέποντας όμως την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και την πόλωση των πολιτικών παραγόντων της χώρας σε υπέρμαχους του ευρώ και τους υπέρμαχους της δραχμής νομίζω ότι φτάσαμε στην εποχή της ‘’νομισματολατρείας’’. Η αναφορά των χρηματοοικονομικών όρων σε όλα σχεδόν τα μέσα ενημέρωσης τελικά μόνο από άγνοια δεν γίνεται, αλλά για εντυπωσιαστούν τα πλήθη και να δικαιολογήσουν ότι δεν είναι ελέφαντες, ειδικά όσοι ‘’διαπραγματεύθηκαν’’ τους τελευταίους έξι μήνες.

Ακούμε συχνά περί θεωρίας παιγνίων. Θεωρία παιγνίων σίγουρα δεν είναι η μπλόφα, το γνωστό χαρτοπαίγνιο, σίγουρα επίσης δεν είναι η δημιουργία φοβικού κλίματος στους εταίρους περί γενίκευσης της κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο από την αποχώρηση της Ελλάδας από το Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ας  βάλουμε λοιπόν τα πράγματα σε μία σειρά. Θεωρία παιγνίων είναι ένας κλάδος της οικονομικής επιστήμης που το κύριο αντικείμενο του είναι η ανάλυση των αποφάσεων δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων, οργανισμών, ακόμα και  κρατών  σε καταστάσεις στρατηγικής αλληλεξάρτησης. Με απλά λόγια τα παίγνια είναι μία μέθοδος ανάλυσης προβλημάτων που αφορούν τον τρόπο λήψης αποφάσεων σε καταστάσεις συνεργασίας ή σύγκρουσης. Βασική υπόθεση της Θεωρίας Παιγνίων είναι αυτή της ‘’λογικής’’ και ‘’ευφυούς’’ συμπεριφοράς των παιχτών (Osborne Martin,  Rubinstein  Ariel. ‘’A Course in Game Theory’’) Ευφυής χαρακτηρίζεται ένας παίκτης όταν έχει την τέλεια γνώση πώς να παίξει το παιχνίδι. Εδώ δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσω ότι ο δικός μας εθνικός παίκτης δεν ήταν ευφυής.  Λογικός είναι ένας παίκτης όταν παίζει με αντικειμενικό στόχο την μεγιστοποίηση του οφέλους. Από το αποτέλεσμα καταλάβαμε ότι οι ζουρνάδες, τα νταούλια  και οι δημιουργικές ασάφειες ήταν εργαλεία του δικού μας παίκτη αλλά δεν ήταν τελικά τόσο βαριά ώστε να μας δώσουν το μέγιστο εθνικό όφελος.

Ακούσαμε επίσης περί μη θεσμοθετημένου μηχανισμού ή μεθόδου αποχώρησης ενός κράτους μέλους από την Ευρωζώνη. Σωστή η διατύπωση και το περιεχόμενο αυτής. Κανένας όμως από τους εταίρους – δανειστές δεν αναφέρθηκε σε αποπομπή της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά για οικιοθελής αποχώρηση λόγω χρεοκοπίας ή ενδεχόμενης χρεοκοπίας εντός ευρώ. Την τελευταία εβδομάδα ακούσαμε και ότι το Πλάνο Β (Plan B) έχω μία διαστροφή με την ελληνική ορολογία, συγχωρέστε με,  περιείχε την πληρωμή μισθών και συντάξεων με τα πολυδιαφημισμένα πλέον IOUs. Δηλαδή με απλά ελληνικά θα μας λέγανε: Κύριοι η Ελληνική Δημοκρατία δεν έχει να σας πληρώσει για τις υπηρεσίες σας, η για τα χρόνια τα οποία εργαστήκατε σε ευρώ αλλά σας δίνει την υπόσχεση ότι σας τα χρωστάει και ότι κάποια στιγμή θα τα πάρετε. Αν αυτό δεν είναι χρεοκοπία τότε τι είναι;

Τελευταία θεωρία και που αυτή διαφημίστηκε αρκετά είναι αυτή της τραπεζικής αργίας (bank holiday)  και του περιορισμού κίνησης των κεφαλαίων (capital controls). Ακούγαμε έξι μήνες για την άδικη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εδώ και πέντε χρόνια, ότι δεν έπεσε τίποτα από τα δανεικά στην πραγματική οικονομία και ότι όλα έγιναν για τις τράπεζες κτλ.

Αν όλα λοιπόν έγιναν για τις τράπεζες γιατί μετά το δημοψήφισμα έκλεισαν οι τράπεζες;

Γιατί ο κόσμος συσσωρεύτηκε στις ουρές των ΑΤΜ αν δεν είναι σημαντικός ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα;

Γιατί σταμάτησε για τρεις ολόκληρες εβδομάδες το Χρηματιστήριο Αθηνών να λειτουργεί;

Γιατί κινδύνεψαν με κούρεμα οι όσες καταθέσεις έμειναν μέσα;

Μήπως τελικά το σταθερό τραπεζικό σύστημα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες μίας αναπτυγμένης ευρωπαϊκής χώρας;

Και όσον αφορά τον περιορισμό κίνησης κεφαλαίων είναι άμεσα εξαρτώμενος από την εμπιστοσύνη των Ελλήνων πολιτών στις Ελληνικές Τράπεζες, όσο περισσότερο αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των Ελλήνων καταθετών στις τράπεζες τόσο θα αρχίσουν τα αυξάνονται και τα ποσά μεμονωμένων αναλήψεων από τα καταστήματα των τραπεζών. Όμως η παρατεταμένη εκλογολογία και η άρνηση κυβερνητικών υπουργών να εφαρμόσουν την κακή συμφωνία του Πρωθυπουργού με τους Δανειστές, όχι μόνο δεν αυξάνει την εμπιστοσύνη μας στο τραπεζικό σύστημα αλλά δυστυχώς την μειώνει μέρα με την μέρα περισσότερο.

Η χώρα και η εθνική οικονομία δεν είναι ποντάρισμα στο μαύρο/κόκκινο στην ρουλέτα. Καλές οι χρηματοοικονομικές και τραπεζικές έννοιες και θεωρίες αλλά αν δεν θέλουμε να αλλάξουμε το κράτος μας δηλαδή και τους εαυτούς μας, δυστυχώς δεν θα μπορέσουμε να επιβιώσουμε.

Παπαλέξης Δημήτριος

Οικονομολόγος,

Γ.Γ. Επιμελητηρίου Λάρισας

papalexisd@gmail.com